Τακτοποιούνται οριστικά όλα τα αυθαίρετα ακόμα και εκείνα που παρουσιάζουν μεγάλες αυθαιρεσίες μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου (ΗΤΚ), την οποία ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης, μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργο Στασινό. Να σημειωθεί πάντως πως τα πρόστιμα θα είναι περισσότερο «τσουχτερά» από αυτά που ορίζει ο υφιστάμενος νόμος. Πάντως μέχρι τις 8 Νοεμβρίου, θα παραμείνει σε ισχύ ο νόμος 4495 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων.
Σύμφωνα με τις προωθούμενες αλλαγές οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα μπορούν και μετά τη λήξη του νόμου να τα «τακτοποιήσουν», αλλά θα αναγκαστούν να πληρώνουν υψηλότερα πρόστιμα, «Θα συμβουλεύαμε τους ιδιοκτήτες να ενταχθούν νωρίς. Όσο πιο αργά το κάνουν – μετά από κάμποσα χρόνια – μπορεί να σημαίνει παραπάνω επιβαρύνσεις για τους ίδιους. Καλύτερα νωρίτερα παρά αργότερα» δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης, υπονοώντας πως τα πρόστιμα θα είναι κλιμακωτά και θα αφορούν στο χρόνο καθυστέρησης της τακτοποίησης. Υπενθυμίζεται πάντως πως οι οποίες παρεμβάσεις στα αυθαίρετα κτίσματα, αφορούν εκείνα που έχουν ανεγερθεί πριν την 28η Ιουλίου 2011.
Βάσει του σχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος, προβλέπεται παράταση έως και έξι μηνών – πιθανότατα έως τις αρχές Μαΐου του 2020 – της προθεσμίας υπαγωγής αυθαιρέτων κτισμάτων στον ισχύοντα νόμο 4495για «τακτοποίηση», η οποία εκπνέει σε λίγες ημέρες. Κλειδί στην οριστικοποίηση της διάρκειας παράτασης θα είναι η ολοκλήρωση του συστήματος για την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, η οποία τοποθετείται την ερχόμενη άνοιξη. Ακολούθως θα εφαρμοστεί η ΗΤΚ, μέσω της οποίας οι ιδιοκτήτες κατασκευών με αυθαιρεσίες θα μπορούν να συνεχίζουν να τις «τακτοποιούν» προκειμένου να προχωρήσουν σε δικαιοπραξίες όπως οι μεταβιβάσεις.
Με τη διαδικασία αυτή ουσιαστικά τα αυθαίρετα θα μπορούν να τακτοποιούνται μόνιμα αλλά με υψηλότερα πρόστιμα τουλάχιστον στις περιπτώσεις των μεγάλων αυθαιρεσιών. Στον αντίποδα για τις μικροαυθαιρεσίες , η Πολιτεία αναμένεται να είναι πιο ελαστική.
Εκτιμάται πως η «μόνιμη λύση», που προωθεί το υπουργείο και η παράταση της διαδικασίας υπαγωγής νέων αυθαιρέτων θα «συμπαρασύρει» και τις μη περαιωμένες τακτοποιήσεις του προηγούμενου νόμου οι οποίες κινδυνεύουν ακόμα και με ακύρωση. Η παράταση αποτελεί πάγιο αίτημα του τεχνικού κλάδου καθώς αυτή τη στιγμή βρίσκονται στον «αέρα» περισσότερα από 350.000 αυθαίρετα κτίσματα.
Στο υπό κατάρτιση σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος περιλαμβάνεται επίσης παράταση και στην προθεσμία υποβολής δικαιολογητικών σε δηλώσεις που έγιναν έως τον Νοέμβριο του 2018 οπότε και ίσχυε η έκπτωση 20% στο ενιαίο ειδικό πρόστιμο. Βάσει του ισχύοντος νόμου, οι μηχανικοί υποχρεούνται μέσα σε διάστημα ενός έτους από την πληρωμή του παραβόλου, να ολοκληρώσουν την ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών, κάτι το οποίο δεν έχει ολοκληρωθεί σε όλες τις περιπτώσεις.
Μέχρι τώρα στη βάση υπαγωγής αυθαιρέτων του ΤΕΕ, έχουν δηλωθεί περίπου 1,5 εκατομμύριο αυθαίρετα, ενώ τα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων των σχετικών νόμων από το 2011 και μετά προσεγγίζουν ήδη τα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ο στόχος του υπουργείου πάντως μέσω της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, είναι η δημιουργία Μητρώου όλου του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Έχει θεσμοθετηθεί από το 2017 και η εφαρμογή της θα ξεκινήσει αμέσως μόλις υπογραφεί η σχετική απόφαση από τον υπουργό Περιβάλλοντος. Υποχρέωση για εισαγωγή στον θεσμό έχουν τα νέα κτίρια (για όσα δηλαδή εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες) και τα παλαιότερα κατά τη στιγμή της μεταβίβασης.
Την ευθύνη της Ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου θα αναλαμβάνει ο εκάστοτε επιβλέπων μηχανικός, ενώ προβλέπονται ετήσιοι έλεγχοι σε ποσοστό 3% των κτιρίων που λαμβάνουν ταυτότητα. Σε περίπτωση που έχουν δηλωθεί ψευδή στοιχεία, προβλέπεται εκτός των ποινικών κυρώσεων, πρόστιμο, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου. Σε περίπτωση υποτροπής των εν λόγω παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σε προστατευόμενες περιοχές τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται.
