Όχι, δεν έχει αντικείμενο αυτό το σημείωμα την διαπραγμάτευση που – όσες αντιρρήσεις τακτικής και αν διατυπώνονται στην Ελλάδα με την Αξιωματική Αντιπολίτευση να «θεωρεί ότι η λύση πρέπει να αναζητηθεί σε άλλη συγκυρία», ενώ στην πΓΔΜ τα κόμματα μπορεί να διαφωνούν βαθιά, όμως ακόμη και το VMRO-DPMNE θεωρεί επιβεβλημένο να αναζητηθεί λύση: «περιμένουμε τα επόμενα βήματα της διαδικασίας, της οποίας θέλουμε να είμαστε μέρος» – βρίσκεται υπό εξέλιξη για τις σχέσεις Αθηνών-Σκοπίων, για την ονομασία της πΓΔΜ, για τα στοιχεία αλυτρωτισμού, το άνοιγμα δρόμου προς ΝΑΤΟ/ΕΕ.
Έχει ως αντικείμενο την «άλλη» διαπραγμάτευση. Η οποία αναμένεται να ανοίξει επισήμως, αν και έχει ήδη ξεκινήσει παρασκηνιακά όταν φάνηκε ότι η τρίτη αξιολόγηση του Μνημονίου-3 «έβαινε καλώς»: την διαπραγμάτευση, την συνολική διαπραγμάτευση, για την μετά-τα-Μνημόνια περίοδο (κυβερνητική θέση), για την επιστροφή στην κανονικότητα και την ολοκλήρωση της συζήτησης για ρύθμιση του χρέους, «τελευταία βήματα πριν την έξοδο στις αγορές» (θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Μοσκοβισί-Νταβός), για την (μετά τα συγχαρητήρια «για την πρόοδο στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις της Ελλάδας»/Λαγκάρντ-Νταβός) πορεία προς την «ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων και την παροχή ελάφρυνσης χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους».
Ξεκινήσαμε το σημείωμα αυτό με αναφορά στο Μακεδονικό – γιατί; Δεν προσέχθηκε αρκετά, αλλά σε συνέντευξή του με Ελληνικό μέσο (τον Alpha) ο Ζόραν Ζάεφ είχε πει το αυτονόητο: «Όταν υπάρχουν «κόκκινες γραμμές», τότε μπαίνει φραγή στην εξεύρεση λύσης». Αφήνοντας λοιπόν κατά μέρος το Μακεδονικό, αξίζει να την πάρουμε και να την μεταφέρουμε, στα δικά μας διαπραγματευτικά χούγια αυτήν την τόσο προσγειωμένη αλλά και αληθινή διαπίστωση. Για την οποία, ήδη από το Μνημόνιο-1 (Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου) και την μετάβαση με Βαγγέλη Βενιζέλο στο Μνημόνιο-2 (Σαμαρά-Στουρνάρα, κατά την διαχείριση), και σ’ όλη την πορεία με Γιάνη – ένα «ν» – Βαρουφάκη προς το Μνημόνο-3 (Τσίπρα-Τσακαλώτου/Χουλιαράκη, όπως απέβη), έχει πληρώσει βαρύ τίμημα η Ελληνική πολιτική τάξη.
Οι διαβόητες «κόκκινες γραμμές», εφεύρημα όσων αισθάνονται αδύναμοι και ως εκ τούτου χρειάζονται να διατρανώνουν δια της υψηλής φωνής την διαπραγματευτική τους ισχύ, είναι φτιαγμένες ακριβώς για να βάζουν φραγή στην εξεύρεση λύσης. Όταν η λύση καταστεί αναγκαία, οι κόκκινες γραμμές γίνονται ροζ, ύστερα κρεμ, ύστερα… σβήνουν! Τι μένει πίσω; Μα, η διακωμώδηση της αποφασιστικότητας.
Επειδή λοιπόν τώρα έχουμε – έχει η Ελλάδα, δηλαδή – μιαν καίρια διαπραγμάτευση μπροστά της με τους «εταίρους», είναι ευτύχημα που (για την ώρα…) δεν ακούμε κάτι για κόκκινες γραμμές. Φαίνεται μάλιστα ότι έχει συνειδητοποιηθεί η ουσία της έννοιας «διαπραγματεύομαι»: βάζω μπροστά τις θέσεις μου – ακούω τις θέσεις του άλλου – επιχειρηματολογώ/επιχειρηματολογεί – υπολογίζω την στάθμιση ισχύος – ξαναεπιχειρηματολογώ – βρίσκω συμμάχους – μετακινώ θέσεις – βλέπω τι κάνει ο άλλος– χάνω εδώ/ κερδίζω εκεί – βλέπω τι βγαίνει ως σούμα – ξαναεπιχειρηματολογώ – καταλήγω/καταλήγουμε.
Η διαπραγμάτευση αυτή – προσοχή! – στο μέτρο που ενσωματώνει πλέον και «τις αγορές» με την προσπάθεια καθαρής/αυτοδύναμης/λιγότερο προστατευομένης με αλεξίπτωτο (αλλά και με εποπτεία…) εξόδου έχει να κάνει με πολύ πιο χοντροκομμένο «διαπραγματευτή» απέναντι. Στο μέτρο, πάλι που θα καταλήξει σε παράλληλα μέτωπα, (α) με τα υπόλοιπα της τρίτης και τα πιθανά υπόλοιπα της τέταρτης αξιολόγησης (β) με τις τυχόν αστοχίες του 2018/προβλέψεων 2019 για πρωτογενή πλεονάσματα (και την θεραπεία τους) και (γ) τις μελλοντοστραφείς ρυθμίσεις για το χρέος, με ανάλογη conditionality/αιρεσιμότητα, η εν λόγω διαπραγμάτευση θα χρειαστεί περισσή σοφία. Και αντίστοιχη επικοινωνιακή διαχείριση. Καλό δρόμο!
