Βόρεια Μακεδονία: Θα χρειαστεί 3 δισ. ευρώ για να απεξαρτηθεί από τον λιγνίτη

Η ενεργειακή εταιρεία Elektrani na Severna Makedonija (ESM) εκτιμά ότι θα χρειαστεί περίπου 3 δισ. ευρώ έως το 2040 για να αντικαταστήσει την ηλεκτροπαραγωγή από τους λιγνιτικούς σταθμούς της.

Σύμφωνα με τον μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Ιβάν Στογιανόφσκι, η κρατική εταιρεία ετοιμάζει επενδύσεις σε σταθμούς φυσικού αερίου, ηλιακή, αιολική, υδροηλεκτρική ενέργεια και αποθήκευση ενέργειας. Τόνισε τα σχέδια για μια μπαταρία 300 MWh και το υβριδικό ενεργειακό πάρκο Bogdanci.

Η ESM, κύριος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Μακεδονία, παρήγαγε το 60% της παραγωγής του 2024 στους λιγνιτικούς σταθμούς Bitola και Oslomej. Ο Στογιανόφσκι εξήγησε ότι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια είναι ιδιαίτερα δαπανηρή, καθώς απαιτείται αντικατάσταση των 840 MW βάσης φορτίου που παρέχουν οι λιγνιτικοί σταθμοί.

Η εταιρεία επιλέγει διαφοροποιημένες πηγές ενέργειας για την επίτευξη αυτού του στόχου. Οι σταθμοί φυσικού αερίου παρέχουν βάσει φορτίου αλλά εξαρτώνται από εισαγόμενο καύσιμο, ενώ τα υδροηλεκτρικά έργα είναι εγχώρια πηγή ενέργειας, αν και πιο ακριβά και χρονοβόρα στην κατασκευή.

Η ESM προχωρά επίσης σε αιολικά και ηλιακά έργα, όπως η επέκταση του αιολικού πάρκου Bogdanci και το έργο Miravci (≥100 MW) με συμμετοχή της EBRD. Στα φωτοβολταϊκά έργα περιλαμβάνονται οι μονάδες Oslomej 1 & 2 (10 MW έκαστη), Bitola 1 (20 MW), Bitola 2 (60 MW) και Bitola 3 (≥100 MW), ενώ προγραμματίζεται και ηλιακός σταθμός Bogdanci ≥30 MW σε υβριδικό πάρκο με αιολικά και μπαταρία.

Η εταιρεία αναπτύσσει αποθήκευση ενέργειας 300 MWh με τη συμμετοχή της EBRD, εντός του συγκροτήματος REK Bitola, για να υποστηρίξει όλα τα φωτοβολταϊκά έργα.

Σύμφωνα με τον Στογιανόφσκι, οι ανάγκες χρηματοδότησης είναι:

• 1–1,3 δισ. ευρώ για ηλιακή, αιολική και μπαταρίες,

• 500–700 εκατ. ευρώ για σταθμούς φυσικού αερίου,

• 1–1,3 δισ. ευρώ για μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα όπως Čebren και Vardar Valley.

Η ESM σκοπεύει να χρησιμοποιήσει μικτή χρηματοδότηση (ίδιους πόρους και συμμετοχή διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων), συνεργαζόμενη με EBRD, KfW, Παγκόσμια Τράπεζα, Cassa Depositi e Prestiti (Ιταλία) και AFD, σε συνδυασμό με τοπικές τράπεζες και κρατική υποστήριξη, ώστε να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμη και βιώσιμη χρηματοδότηση υποδομών.