Η χθεσινή επέτειος της πρώτης μεγάλης νίκης του ΠΑΣΟΚ, πριν 36 χρόνια, με την επαγγελία μιας ριζικής αλλαγής, αν και «ξεθωριασμένη» από το χρόνο, προσφέρεται για χρήσιμα συμπεράσματα, μια και αποτέλεσε το σημείο τομής, της Μεταπολιτευτικής μας δημοκρατίας.
Ήταν η αρχή της μακράς ηγεμονικής παρουσίας του ΠΑΣΟΚ, στην πολιτική ζωή της χώρας, που τερματίστηκε, μόλις το 2012, στον «κατακλυσμό» της κρίσης. Κατά τους επικριτές του, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, σηματοδότησε την «παθολογία» της Μεταπολίτευσης. Ειδικά, ο Ανδρέας Παπανδρέου, έγινε δέκτης μιας ισοπεδωτικής πολεμικής, που κατέληγε στο συμπέρασμα ότι, περίπου, όλα αυτά τα χρόνια, από το 1974 ως σήμερα, αποτέλεσαν ένα «ιστορικό λάθος». Μπορεί ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, να υπέκυψε πολλές φορές, στη σαγήνη μιας έντονης ρητορείας ή μιας πολιτικής, που εξυπηρετούσε επιμέρους ομάδες συμφερόντων, που έτυχε να ασκούν επιρροή. Θα μπορούσε κανείς να έχει ενστάσεις και για τις γενικότερες εισοδηματικές παροχές, που, κατά γενική ομολογία, σύμφωνα και με τα στοιχεία, αύξησαν το εισόδημα, τόσο στα αστικά, όσο και στα αγροτικά κέντρα. Παραβλέπει, όμως, αυτή η, εν πολλοίς ισοπεδωτική, κριτική, τη βαριά κληρονομιά, της Μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, αλλά και της «κυβέρνησης της Αλλαγής», από τη δικτατορία, αλλά και την ταραγμένη περίοδο, που προηγήθηκε. Μια μακρά περίοδος ανωμαλίας, απαγορεύσεων και αποκλεισμών που, όπως σημειώναμε και στο χθεσινό μας φύλλο, δεν ανέκοψε, μόνο, το κύμα ριζοσπαστισμού της δεκαετίας του `60, αλλά και απέκοψε τη χώρα-και τους πολίτες της-από τις σεισμικές εξελίξεις εκείνης της περιόδου, με σημείο καμπής, το Μάη του 68, αλλά όχι μόνο. Ας θυμηθούμε, επί παραδείγματι, τα απελευθερωτικά κινήματα στη Λατινική Αμερική, αλλά και τις υπόγειες διεργασίες στον Ανατολικό Συνασπισμό, με κορυφαία την «άνοιξη της Πράγας», πάλι το 1968, που είχε και την εσωτερική της συνέπεια, με τη μεγάλη διάσπαση του ΚΚΕ. Όλα αυτά, συμπεριλαμβανομένης και της εξελισσόμενης τραγωδίας στην Κύπρο, πέρασαν απαρατήρητα ή στο ημίφως. Αυτή η αποκοπή, από τις εξελίξεις στο διεθνές γίγνεσθαι, δε σήμαινε μόνο κενό πληροφόρησης, αλλά και τη συσσώρευση προσδοκιών, αιτημάτων και διεκδικήσεων, που έμεναν μετέωρα. Η Μεταπολίτευση, παρά τον «ήπιο» χαρακτήρα της, αποτέλεσε το σήμα, για την καθυστερημένη σύνδεση με τα ρεύματα και τις εξελίξεις, του διεθνούς περίγυρου και ανάκτησης του «χαμένου χρόνου», δημιουργώντας έτσι ευνοϊκό πεδίο για υπερβολές και μαξιμαλισμούς.
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
