Της Κατερίνας-Ισμήνης Μουλά
Όλοι έχουμε υπάρξει σε αυτή τη θέση μία, δύο, δέκα μπορεί και εκατοντάδες φορές. Δεν είναι ευχάριστο, δεν είναι λογικό αλλά είναι ανθρώπινο και συμβαίνει ακόμα και στους πιο δυνατούς, στους πιο οργανωμένους, ακόμα και στους πιο ‘αναίσθητους’.
Το θέμα: Η κρίση πανικού. Το αίσθημα ασφυξίας, οι ανεβασμένοι παλμοί, οι ζαλάδες, ο έντονος φόβος… Σας ακούγονται όλα αυτά γνώριμα; Πόσες φορές δεν έχουμε υπάρξει σε κοινωνικές εκδηλώσεις, στην παρέα, στη δουλειά, ακόμα και ήρεμοι στο σπίτι βλέποντας τηλεόραση. Και ξαφνικά να ξεκινά ο χορός του τρόμου.
«Δεν μπορώ να πάρω ανάσα, βοήθεια!» «Η καρδιά μου, φωνάξτε ένα ασθενοφόρο παθαίνω καρδιακό!»
«Κρατήστε με, θα λιποθυμήσω» Και είναι όλα αληθινά. Τα αισθανόμαστε πέρα για πέρα και τα νιώθουμε μάλιστα πολύ πιο έντονα από κάθε άλλο απλό σύμπτωμα.
Νιώθεις ότι κάτι σου σφίγγει το στήθος, κάτι το πλακώνει… Έναν αόριστο ή και συγκεκριμένο πόνο. Αδιαθεσία, ναυτία, μούδιασμα και κρύος ιδρώτας. Βλέπεις το τέλος να είναι κοντά. Και τι κάνεις;
1) Ξαπλώνεις κάτω με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και ότι γίνει; (Τουλάχιστον έτσι θα σε βρουν σε έτοιμη στάση σε περίπτωση που συμβεί το μοιραίο)
2) Κάνεις το σταυρό σου και προσεύχεσαι σε ότι Θεό υπάρχει σε δυτικό και ανατολικό πολιτισμό;
3) Καλείς γιατρό στο σπίτι και ακουμπάς ζεστό ζεστό το ημερομίσθιο της μέρας;
Ή στη χειρότερη…
4) Χαλάς τη μέρα σου (ή καλύτερα) τη νύχτα σου στα επείγοντα με ατάκες τύπου «άντε πόση ώρα θα κάνουμε να μπούμε μέσα;» και «πρόσεχε που ακουμπάς, ώρα είναι να κολλήσουμε τίποτα» να παίζουν ασταμάτητα σε επανάληψη;
Η σωστή επιλογή είναι η κρυφή, λυπάμαι χάσατε όσοι επιλέξατε κάποια από τις παραπάνω. Όχι ότι θα κερδίζατε κάτι από μένα αν βρίσκατε τη σωστή απάντηση. Ίσως σας αντάμειβε η ίδια η ζωή χαρίζοντας σας ψυχική ισορροπία.
Η σωστή λοιπόν απάντηση είναι η… *κρούσεις τυμπάνων* ψυχραιμία! Περίεργο; Κι όμως, αληθινό!
Και άντε να τη διατηρήσεις εκείνη την ώρα που «στα καλά καθούμενα», στην απόλυτη ηρεμία έρχεται το σφοδρό κύμα φόβου να σου δώσει μια σφαλιάρα στο πρόσωπο και να σε πετάξει κάτω. Μην απελπίζεστε όμως. Γίνεται να συμβεί. Και θα συμβεί, αρκεί να το βάλετε σκοπό και ενάντια σε κάθε κύτταρο του οργανισμού σας, σε κάθε ένστικτο, να πείσετε τον εαυτό σας, εκείνη την ώρα που τον κατακλύζουν οι σκέψεις και τα αισθήματα άγχους, ότι όλα είναι μια χαρά.
Και για να μιλήσουμε λίγο πιο σοβαρά, το κλειδί είναι να εντοπίσετε τι προκαλεί τις κρίσεις. Και αν όχι τι τις προκαλεί, σε πρώτο στάδιο το πιο εύκολο που μπορείτε να κάνετε είναι να δείτε τι τις εντείνει. Το να υποκύπτετε σε αρνητικές σκέψεις της στιγμής είναι κάτι που σίγουρα δυσχεραίνει την κατάσταση και μπορεί να κάνει την κρίση να διαρκέσει πολλή περισσότερη ώρα ή με περισσότερη ένταση.
Συνεπώς, το πρώτο βήμα είναι ο έλεγχος των σκέψεων εκείνης της ώρας. «Τι έχω; Είμαι σίγουρος ότι το έχω αυτό; Όταν το είχα εμφανίσει στο παρελθόν δεν ήμουν εν τέλει υγιής; Το τσέκαρα στο γιατρό; Μου είπε ότι δεν συνδράμει λόγος ανησυχίας; Τι με φοβίζει τώρα; Μπορώ να το ελέγξω; Μπορώ να το ελέγξω.»
Και κάπου εκεί έχει γίνει μια πρώτη πρόοδος για να αμβλυνθεί το πρόβλημα των κρίσεων πανικού.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό να καταφέρει κανείς να χειριστεί τον εαυτό του. Να έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης και να μπορεί να κινηθεί μέσω αυτής για να το ξεπεράσει. Όσο και αν το πανικόβλητο κομμάτι του εαυτού σας προσπαθεί να σας κυριεύσει, οφείλετε στην ψυχική σας υγεία και ηρεμία να σκεφτείτε λογικά, σαν να συμβουλεύατε έναν ξένο. Σαν παρατηρητές της κατάστασης, καθοδηγήστε την σκέψη σας με εφησυχαστικές εκφράσεις εκτός πανικού:
«Όλα θα πάνε καλά» «Αυτό που συμβαίνει είναι προσωρινό και θα περάσει σύντομα»
«Αυτά που φοβάμαι δεν είναι πραγματικά και δεν μπορούν να με βλάψουν στην πραγματικότητα.»
Ένα ακόμα τιπ για να βοηθήσετε τον εαυτό σας ακόμα παραπάνω, ρυθμίστε την αναπνοή σας και προσπαθήστε να την ελέγξετε. Βαθιές αργές ανάσες, με ένα κράτημα κάποιων δευτερολέπτων ανάμεσα στην εισπνοή και την εκπνοή.
Ένα δεν μπορείτε ακόμα να μπείτε στη διαδικασία να αντιμετωπίσετε τις σκέψεις σας, τότε μπορείτε να αποτραβηχτείτε εντελώς από αυτές. Κάντε κάτι ευχάριστο που να απασχολεί το μυαλό και το σώμα σας. Χορέψτε. Ζωγραφίστε. Βγείτε για τρέξιμο. Παίξτε μουσική. Ακούγεται πιθανά ουτοπικό στα αυτιά σας να υπάρχουν όλες οι κατάλληλες συνθήκες για να μπορείτε να ασχοληθείτε στη στιγμή με κάποια τέτοια δραστηριότητα. Η κρίση πανικού μπορεί να χτυπήσει παντού. Στο δρόμο την ώρα που περπατάτε ή οδηγείτε, σε ένα πάρτυ, σε κάποια δημόσια υπηρεσία. Όμως και για εκεί σας έχω λύση. Απομονωθείτε για λίγο. Πάρτε βαθιές αργές ανάσες όπως προανάφεραμε και βγάλτε το κινητό σας. Γράψτε στις σημειώσεις πως νιώθετε, ή και κάτι άσχετο εντελώς. Απλά γράψτε. Σχεδιάστε κάτι μικρό στο σημειωματάριο. Βγάλτε μια φωτογραφία και επεξεργαστείτε την. Βάλτε λίγη μουσική και κουνηθείτε όσο σας επιτρέπει το περιβάλλον σας ( θα ήταν λίγο δύσκολο να κάνετε διπλή πιρουέτα μέσα στο αμάξι- πράγμα που είμαι βέβαιη είναι κάτι σαν δεύτερη φύση σας σε ανοιχτό χώρο, δε θέλω να αμφισβητήσω κανέναν). Τραγουδήστε (έχετε στο νου σας βέβαια τις ώρες κοινής ησυχίας και το ευαίσθητο των τζαμιών σε ήχους υψηλών ντεσιμπελ. Και το επίσης ευαίσθητο των αυτιών των γειτόνων)
Το επόμενο βήμα, για να τις αποβάλλουμε κάποτε εντελώς τις κρίσεις, είναι ο εντοπισμός της αιτίας. Τι τις πυροδοτεί; Υπάρχει κάτι που συμβαίνει υποσυνείδητα; Είναι κάτι που έχει συμβεί από το παρελθόν ή τις γέννησε μια πρόσφατη κατάσταση;
Με τη βοήθεια πάντα βέβαια της ψυχοθεραπείας. Ναι, θα μας πείτε ότι την παρουσιάζουμε πλέον σαν φάρμακο δια πάσα νόσο, αλλά… η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα όπως είπε και κάποιος κάποτε και μόνο με τη βοήθεια ειδικού θα την πετύχουμε.
Και καμιά βαλεριάνα που και που δεν πείραξε κανέναν.
