Αυτός ο “Φορέας Ειδικού Σκοπού” θα εδρεύει στο υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας, θα διοικείται από τον Γερμανό τραπεζίτη Περ Φίσερ, πρώην στέλεχος της Commerzbank και πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου του θα είναι ο υψηλόβαθμος Βρετανός διπλωμάτης Σάιμον ΜακΝτόναλντ. Η επίσημη ονομασία του είναι Instex (Εργαλείο για την Υποστήριξη των Εμπορικών Συναλλαγών) και ο σκοπός του να βοηθήσει τις εμπορικές συναλλαγές σε τομείς που δεν έχουν στοχοθετηθεί από τις αμερικανικές κυρώσεις, για παράδειγμα στα τρόφιμα και τα φάρμακα.
Η λειτουργία του ειδικού μηχανισμού καθυστέρησε για αρκετούς μήνες καθώς οι τρεις χώρες προσπαθούσαν να βρουν τρόπους για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο επιβολής κυρώσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη της εργάζονταν ώστε να διατηρήσουν “ζωντανή” την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, τον περασμένο Μάιο.
Ο επίσημος στόχος του Instex είναι “να στηρίξει το νόμιμο εμπόριο με το Ιράν”, σύμφωνα με την καταχώριση στην Petites Affiches, μια γαλλική εφημερίδα όπου δημοσιεύονται επίσημες εταιρικές ανακοινώσεις.
Η Τεχεράνη αντέδρασε επιφυλακτικά στην ανακοίνωση, με τον υφυπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αρακσί να σημειώνει ότι οι ιρανικές αρχές θα περιμένουν να δουν πόσο καλά θα λειτουργήσει στην πράξη το σύστημα.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκ Μογκερίνι, από το Βουκουρέστι όπου βρίσκεται για την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, χαιρέτισε την ίδρυση του Instex σημειώνοντας ότι ο μηχανισμός αυτός θα επιτρέψει να συνεχιστούν οι νόμιμες εμπορικές συναλλαγές με το Ιράν, όπως προβλέπεται από την πυρηνική συμφωνία.
Από την πλευρά του, ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών Ντιντιέ Ρέιντερς, τόνισε ότι “θα κάνουμε τα πάντα για να βοηθήσουμε να εφαρμοστούν” όσα προβλέπονται από τη συμφωνία αυτή όμως “επαφίεται στις επιχειρήσεις να επιλέξουν” αν θα χρησιμοποιήσουν ή όχι τον μηχανισμό.
Τι απαντούν οι ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αναμένουν ότι ο Φορέας Ειδικού Σκοπού (SPV), τον οποίο δημιούργησαν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες για να διευκολύνουν τις συναλλαγές τους με το Ιράν, θα επηρεάσει την εκστρατεία “μέγιστης οικονομικής πίεσης” που εφαρμόζει η Ουάσινγκτον σε βάρος της Τεχεράνης.
Τη δήλωση αυτή έκανε σήμερα μια εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η οποία ζήτησε να παραμείνει ανώνυμη.
“Δεν αναμένουμε ότι ο SPV θα επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο την εκστρατεία άσκησης της μέγιστης οικονομικές πίεσης”, είπε η αξιωματούχος αυτή. Πρόσθεσε ότι το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ παρακολουθεί στενά τις πληροφορίες σχετικά με τον SPV ώστε να μάθει περισσότερα για αυτόν τον μηχανισμό. Ταυτόχρονα, προειδοποίησε ότι οι οντότητες που δραστηριοποιούνται στο Ιράν σε τομείς που υπόκεινται σε κυρώσεις κινδυνεύουν να χάσουν την πρόσβασή τους στο αμερικανικό οικονομικό σύστημα αλλά και τη δυνατότητα να συνεργάζονται με αμερικανικές εταιρείες.
