Του Σπύρου Σουρμελίδη από την Κυριακάτικη Kontranews
Στην 43η επέτειο από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, τον Σεπτέμβριο του 2017, ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, γράφει ένα άρθρο με τον τίτλο «Ήταν ο Ανδρέας ψεύτης;» στο οποίο περιγράφει την πορεία του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος που σημάδεψε την μεταπολίτευση, το οποίο όμως επι Κώστα Σημίτη εξελίχθηκε σε πολέμιο του εαυτού του, έως ότου συνεργαστεί απόλυτα με την σκληρή δεξιά. Το άρθρο εμφανίστηκε σε μια στιγμή όπου στον ΣΥΡΙΖΑ και στην Αριστερά είχε ξεκινήσει η συζήτηση για τις δυνατότητες συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων.
Πριν από λίγες μέρες ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου μίλησε για την ανάγκη «να αντικατασταθεί η δεξιά κυβέρνηση Μητσοτάκη» με «μια προοδευτική διακυβέρνηση, ριζοσπαστική, οραματική αλλά και ρεαλιστική». Τονίζοντας ότι για να υλοποιηθεί αυτή η κυβερνητική ανατροπή «θα πρέπει να συμμαχήσουν προοδευτικές δυνάμεις».
Η σκέψη, το ενδεχόμενο κάποτε να προκύψει συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, είναι πάντα στην γενική πολιτική συζήτηση. Όμως η εχθρότητα και η αντιπαραθέσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και (πλέον) ΚΙΝΑΛ, είναι εντονότερες και καθορίζουν τις σχέσεις. Οι αντιπαραθέσεις όμως, είναι αποτέλεσμα επιλογών.
Οι πραγματικότητες
Η πραγματικότητα όμως πολλές φορές είναι ισχυρότερη από τις επιλογές των ηγεσιών. Και η σημερινή πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή για όλους. Για την κυβέρνηση που παρά την πρωτοκαθεδρία της, αισθάνεται την ανάγκη να απορροφήσει το ΚΙΝΑΛ, ιδίως αν αυτό δεν διαθέσιμο να ακολουθεί πιστά τις ανάγκες του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, που χρειάζεται να διευρύνει και το κοινό του και τον προσανατολισμό του αν επιθυμεί να ξανακυβερνήσει και να διαχειριστεί και πάλι μεγάλες δυσκολίες. Για το ΚΙΝΑΛ, το οποίο βρίσκεται επί της ουσίας και πάλι διχασμένο, χωρίς όμως να έχει την πολυτέλεια του όγκου και της εξουσίας που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ.
Πάνω απ’ όλα η πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή για τη χώρα, με μια τριπλή κρίση: πανδημία, οικονομία, ελληνοτουρκικά.
Η κρίσιμη ώρα των επιλογών
Επομένως οι επιλογές θα είναι και πάλι κρίσιμες. Το πιο κρίσιμο και το πλέον προβληματικό για όλους (συμπολίτευση και αντιπολίτευση) είναι η ανυπαρξία οδηγού. Η χρεοκοπία αντιμετωπίστηκε με τον «οδηγό» των δανειστών, του ΔΝΤ (Τα Μνημόνια). Το δεύτερο αυτό ανεπάντεχο κτύπημα, βρίσκει την οικονομία «κουτσή» και με μεγάλα χρέη. Η κάθοδος αυτή τη φορά δεν είναι εύκολα διαχείριση.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη (στηριζόμενη σε δυνάμεις του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ) φέρνει τις παλαιές συνταγές (και τα απωθημένα) επιδιώκοντας να επιβάλλει ένα σκληρό νεοφιλελεύθερο, το οποίο όχι μόνο εγκαταλείπεται στην Ευρώπη, αλλά το οποίο διαλύει ακόμα περισσότερο την ήδη βαριά πληγωμένη ελληνική οικονομία και κοινωνία. Υπάρχει λοιπόν το ερώτημα ποια είναι η άλλη επιλογή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, η Αριστερά, στην οποία εντάσσει κατά περίπτωση τον εαυτό του και το ΚΙΝΑΛ, αν και μιλά και για την κεντροαριστερά, αναφέρονται στην ανάγκη ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους και συγχρόνως στην ανάγκη στήριξης των δυνάμεων της εργασίας αλλά και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Οι προτάσεις αυτές ακούγονται ξανά με περισσότερη συμπάθεια, την ώρα που αυξάνεται ραγδαία η δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση.
Δεν αρκεί όμως μόνο ο θυμός.
Δυο πόρτες έχει η (πολιτική) ζωή…
Ο Αλέξης Τσίπρας, έχει κατανοήσει εδώ και πολύ καιρό την ανάγκη της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ. Το έχει δείξει σε πολλές ευκαιρίες. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 και μετά, είναι το κόμμα που έχει προχωρήσει σε αλλαγή του χαρακτήρα του, περισσότερο και γρηγορότερα από κάθε άλλη πολιτική δύναμη, μετά την μεταπολίτευση. Και αυτό όχι με βάση τις υποτιθέμενες εσωτερικές του ανάγκες, αλλά με βάση την αναγκαιότητα να διαχειριστεί την εξουσία. Η διεύρυνση όμως σκόνταψε όχι τόσο στις εσωτερικές αντιστάσεις, όσο στην ανταπόκριση. Πολλά ηγετικά και όχι μόνο, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, υπεραμύνονται της αριστερής καθαρότητας, του αριστερού χαρακτήρα που πρέπει να διατηρήσει το κόμμα. Αυτό ήταν και παραμένει ένα λειτουργικό εμπόδιο, για τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
Όμως το κάλεσμα για διεύρυνση προσέλκυσε περισσότερο γνωστά πρόσωπα της πολιτικής, πρόσωπα που είχαν την πορεία τους στον πολιτικό στίβο. Η αίσθηση της ανανέωσης, της ελπίδας, του καινούργιου, δεν υπάρχει. Και αυτό έγινε επιχείρημα των πολέμιων του Τσίπρα εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει όμως το πρόγραμμα, οι προτάσεις για την διαχείριση των πραγμάτων. Όπως υπάρχει και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, «που ισοπεδώνει ότι έχει αφήσει όρθιο η χρεοκοπία» και είναι αυτό το βασικότερο επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ πλέον.
Στο ΚΙΝΑΛ η Φώφη Γεννηματά αντιμετωπίζει πολιτικά πιο «πρωτόγονα» πράγματα. Το κόμμα είναι διχασμένο, με πολλούς βουλευτές να μην κρύβουν την συμπάθεια τους για την συμπόρευση με τον Κ. Μητσοτάκη. Οι δε πρώην αρχηγοί της παράταξης, Σημίτης και Βενιζέλος, κρούουν την απειλή της απόλυτης διάλυσης αν κάποιος τολμήσει να κινηθεί προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τόλμησε όμως ο Γιώργος Παπανδρέου. Τον οποίο ανέτρεψαν εκ των έσω το 2011. Και παρά τις διαφωνίες που μπορεί να έχει, έδειξε προς τα αριστερά. Εκτιμώντας πως μέλλον με τον μητσοτακισμό, την δεξιά μάλιστα υπό τον μητσοτακισμό, δεν μπορεί να υπάρξει, ούτε για την κεντροαριστερά ούτε για την χώρα.
Η κίνηση του αυτή πρακτικά στηρίζει και την Φώφη Γεννηματά, η οποία προσπαθεί να κινηθεί ανάμεσα στους δυο μεγάλους σχηματισμούς. Βλέπει όμως πως μετά την χρεοκοπία και τα Μνημόνια η στήριξη νεοφιλελεύθερων επιλογών θα διαλύσει πλήρως το ΚΙΝΑΛ. Μόνη ελπίδα, η πορεία προς λύσεις σοσιαλιστικότερες και πιο… ΠΑΣΟκικές. Το αν θα τα καταφέρει να επιβιώσει είναι ένα κρίσιμο ερώτημα. Η ίδια και όσοι την στηρίζουν, το πιστεύουν!
Για τον ΣΥΡΙΖΑ (παρά τις εσωτερικές γκρίνιες και αμφισημίες), ο δρόμος είναι πιο σαφής. Η συνεργασία με τις προοδευτικές δυνάμεις για δημοκρατική διακυβέρνηση, είναι και αποδεκτό, και είναι δρόμος ομαλός.
Για το ΚΙΝΑΛ αυτή την ώρα είναι κρίσιμο να αποφασίσει ποια πόρτα θα κτυπήσει. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση όμως, θα έχει κόστος, διαρροές-αποχωρήσεις.
Υπάρχει και κάτι ακόμα. Μια ενδεχόμενη συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ θα είναι αποδεκτή από ένα μέρος του επιχειρηματικού κόσμου. Ειδικά αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίσει να μαζεύει δυσαρέσκεια και… αδιέξοδα.
