Στους 20 οι νεκροί από τις φονικές πλημμύρες

Σοβαρά προβλήματα σε όλη τη χώρα από την κακοκαιρία

Τέλος δεν έχει η τραγωδία στην Δυτική Αττική, όπου οι νεκροί από την φονική κακοκαιρία έχουν φτάσει τους 20, την ώρα που τουλάχιστον δύο άνθρωποι εξακολουθούν να αγνοούνται.

Τα λασπόνερα της Μάνδρας συνεχίζουν να ξεβράζουν σορούς αδικοχαμένων ανθρώπων.  Χθες το μεσημέρι, άνδρες της ΕΜΑΚ, πυροσβέστες και μέλη της Πολιτικής Προστασίας που επιχειρούν στις πληγείσες περιοχές, εντόπισαν μια ακόμα σορό, ανεβάζοντας κι άλλο τον αριθμό των θυμάτων.

Πρόκειται για τον 74χρονο κυνηγό, συνταγματάρχη εν αποστρατεία, που είχε δηλωθεί ως αγνοούμενος και  βρέθηκε τελικά νεκρός στην περιοχή κοντά στο αμαξοστάσιο του Δήμου, καλυμμένος με λάσπες και φερτά υλικά κάτω από ένα βυτιοφόρο.

Στο ίδιο σημείο, είχε βρεθεί το Σάββατο το 19ο θύμα – ένας 38χρονος οδηγός – ενώ νωρίτερα την ίδια ημέρα στη μακάβρια λίστα είχαν προστεθεί δύο ακόμη άτομα, που επίσης βρίσκονταν ανάμεσα στους αγνοουμένους.

Την ίδια ώρα μεγάλη αγωνία επικρατεί για την τύχη τουλάχιστον δύο ανθρώπων, που από το πρωί της Τετάρτης δεν έχουν δώσει κανένα σημείο ζωής. Οι έρευνες συνεχίζονται για 6^η ημέρα, όμως όσο περνούν οι ώρες τόσο λιγότερο ελπίζουν οι δικοί τους άνθρωποι σε κάποιο θαύμα.

Ολόκληρη η περιοχή μοιάζει με νεκρή πόλη. Οι ζημιές σε σπίτια, καταστήματα και υποδομές είναι ανυπολόγιστες.

Μέχρι χθες είχαν καταγραφεί τουλάχιστον 650 κτίρια σε Μάνδρα και Νέα Πέραμο που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από τις πλημμύρες, όμως ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί δραματικά όσο συνεχίζονται οι αυτοψίες από τα εξειδικευμένα τεχνικά κλιμάκια  του υπουργείου Υποδομών.

Στο μεταξύ, η Περιφέρεια Αττικής και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προχώρησαν στη δημιουργία σταθερού δικτύου διανομής τροφίμων, εμφιαλωμένου νερού και ειδών ένδυσης και υπόδησης.

Έτσι όσοι δεν έχουν πρόσβαση στα αγαθά που συγκεντρώνονται στο Δημαρχείο Μάνδρας μπορούν να αναζητήσουν βασικά είδη ανάγκης σε τρία αποκεντρωμένα σημεία και συγκεκριμένα:

1. στην Πλατεία Αγίου Κων/νου, οδός Στρατηγού Νικολάου Ρόκα 76
2. στην Πλατεία Ειρήνης, Κοροπούλη και Σπετσών
3. και στο 2ο Δημοτικό Σχολείο, Αιόλου και 25ης Μαρτίου

Για μεμονωμένες περιπτώσεις όπου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα μετακίνησης, θα γίνεται διανομή κατ’ οίκον.

«Πνίγηκε» η Αχαΐα

Το σφοδρό κύμα κακοκαιρίας εξακολουθεί να σαρώνει όλη τη χώρα προκαλώντας τεράστια προβλήματα σε πολλές περιοχές, κυρίως στη Δυτική Ελλάδα.

Απίστευτες εικόνες καταγράφηκαν στην Πάτρα αλλά και στην παραλία του Ρίου, όπου οι δρόμοι μετατράπηκαν σε απέραντα ποτάμια.

Στην παραλιακή οδό των Βραχνέικων η θάλασσα και οι πέτρες έγιναν ένα με την στεριά ενώ σημαντικές ζημιές σημειώθηκαν και στην Μαρίνα της Πάτρας.

Χθες το πρωί άνδρες της 6ης ΕΜΑΚ και της Πυροσβεστικής χρειάστηκε να επέμβουν για τον απεγκλωβισμό μιας γυναίκας από όχημα που ακινητοποιήθηκε σε παραλιακό δρόμο του Δρεπάνου, καθώς τα πελώρια κύματα σκέπασαν το οδόστρωμα θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή της οδηγού.

Ανάλογο περιστατικό σημειώθηκε και στην παραλιακή οδό Ποσειδώνος στο Ρίο, όπου οι πυροσβέστες, έσωσαν δύο παγιδευμένους επιβάτες μέσα από πλημμυρισμένο όχημα.

Εξαιτίας των ισχυρών βροχών και καταιγίδων η Πυροσβεστική δέχθηκε δεκάδες κλήσεις για παροχή βοήθειας, πτώσεις δένδρων και περιστατικά που οφείλονται στα έντονα καιρικά φαινόμενα.

Σαρωτικοί άνεμοι στο Μεσολόγγι

Στο Μεσολόγγι οι θυελλώδεις άνεμοι είχαν σαν αποτέλεσμα να πέσουν δένδρα στο κέντρο της πόλης και να παρασύρουν κάδους απορριμμάτων και άλλα αντικείμενα.

Αντίστοιχη ήταν τα ξημερώματα η εικόνα και στο λιμάνι όπου σημειώθηκαν ζημιές σκάφη και βάρκες εξαιτίας των θυελλωδών ανέμων.

Κατολισθήσεις στο Δομοκό

Ίδιο ήταν το σκηνικό και στη Στερεά Ελλάδα. Συναγερμός σήμανε νωρίς το βράδυ του Σαββάτου στο 16ο χιλιόμετρο του δρόμου Λαμίας-Δομοκού εξαιτίας κατολίσθησης.

Στο σημείο έσπευσαν δυνάμεις της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής προκειμένου να αποκαταστήσουν την κυκλοφορία των οχημάτων που διεξαγόταν μετ’ εμποδίων.

Πλημμύρισε η οδός Πειραιώς

Τέλος δεν έχουν τα προβλήματα και στην Αττική. Κλειστή έμεινε ξανά η οδός Πειραιώς για περίπου δύο ώρες – από τις 11.00 το πρωί έως τις 13.00 το μεσημέρι –  από το ύψος της Πέτρου Ράλλη έως την Χαμοστέρνας, λόγω συσσώρευσης υδάτων.

Έρχονται χιόνια και τσουχτερό κρύο

Σημειώνεται ότι οι καταιγίδες θα συνεχιστούν κατά διαστήματα σε αρκετές περιοχές της χώρας μέχρι και σήμερα  το βράδυ, συνοδευόμενες σε κάποιες περιπτώσεις  από χαλαζοπτώσεις και ισχυρούς ανέμους.

Τη… σκυτάλη θα πάρουν στη συνέχεια τα χιόνια και το τσουχτερό κρύο, που θα είναι τα κύρια χαρακτηριστικό του καιρού μέσα στην εβδομάδα.

Εφιάλτης οι πλημμύρες

Το χρόνιο πρόβλημα των αυθαιρεσιών και των καταπατήσεων έφερε ξανά στην επιφάνεια η τραγωδία στη δυτική Αττική.

Ο Ευθύμιος Λέκκας προειδοποιεί όμως ότι τουλάχιστον άλλα 300 σημεία στην Ελλάδα διατρέχουν ανάλογο κίνδυνο. Ο καθηγητής Γεωλογίας τόνισε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα πρόληψης, τονίζοντας ότι «οι επόμενες καταστροφές είναι μπροστά μας».

Σε αυτά τα 300 σημεία, υπογραμμίζει ο κ. Λέκκας, είναι «υποψήφια» για καταστροφές όπως αυτές που βίωσε η Μάνδρα και η Νέα Πέραμος. «Το πού θα σημειωθεί η επόμενη καταστροφή είναι θέμα το πού θα πέσει η επόμενη βροχή», προειδοποίησε, αποδίδοντας την τραγωδία στη δυτική Αττική όχι μόνο στην έντονη βροχόπτωση, αλλά και στην ακραία διάβρωση που είχε αποτέλεσμα να καταλήξει στο νερό ο διπλάσιος όγκος λάσπης.

Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής Γεωλογίας και διαχείρισης καταστροφών

«Το πιο κρίσιμο στοιχείο στην εξέλιξη του φαινομένου δεν είναι μόνο η έντονη βροχόπτωση, αλλά είναι και ισόποσος όγκος εδάφους που παρασύρθηκε από το νερό καταλήγοντας να είναι το νερό ο διπλάσιος όγκος λάσπης, δηλαδή το έδαφος που παρασύρθηκε από το νερό είναι εκείνο που έπνιξε την Μάνδρα. Δηλαδή δεν είναι μόνο το ακραίο καιρικό φαινόμενο αλλά η ακραία διάβρωση, η οποία προκλήθηκε από την πτώση του νερού. Κι όλα αυτά μαζί συνδυάστηκαν κι έγινε ο διπλάσιος όγκος λάσπης. Νερό και έδαφος διπλασίασαν τις καταστροφές.

Οσο για την επόμενη μέρα, πρέπει να γίνουν μέτρα πρόληψης, διότι οι επόμενες καταστροφές είναι μπροστά μας. Δηλαδή, μέτρα πρόληψης που δεν έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια και πρέπει να γίνουν τώρα. Όπως διάνοιξη των χειμάρρων, κατεδάφιση εδώ και τώρα των αυθαίρετων κτισμάτων που είναι μέσα σε κοίτες ή των καταπατήσεων των χειμάρρων. Αυτό που είδαμε στην Μάνδρα και στη Νέα Πέραμο θα μπορούσαμε να το δούμε σε οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδας. Υπάρχουν τουλάχιστον άλλα 300 σημεία στην Ελλάδα, τα οποία διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο, είναι υποψήφια για να σημειωθούν τέτοιες καταστροφές. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από αύριο κιόλας διότι η επικείμενη καταστροφή είναι μπροστά μας. Δεν είναι η εποχή τώρα, λόγω χειμώνα, αλλά και την άνοιξη και τον Αύγουστο μπορεί να έχουμε καταιγίδες κι έντονες βροχοπτώσεις. Απλά το πού θα σημειωθεί η επόμενη καταστροφή είναι θέμα το πού θα πέσει η επόμενη βροχή. Κι όλα αυτά λόγω μπαζώματος των ρεμάτων, καταπατήσεων, αυθαίρετης δόμησης, γεωλογικών και γεωμορφολογικών συνθηκών».

Αντώνης Λάλος διευθυντής ΕΜΥ

«Το φαινόμενο ήταν συνδυασμός πολλών πραγμάτων. Σύμφωνα με την εικόνα του ραντάρ που υπήρχε εκεί, η βροχή που έπεσε προς τα Μέγαρα, στη Ν. Πέραμο ήταν αρκετή, ενώ στη Μάνδρα ήταν λίγη . Όλο το νερό που έπεσε πάνω στο βουνό, στο όρος Πατέρα το κατέβασε κάτω. Είναι αυτό που λέμε πλημμυρικά φαινόμενα. Για αυτό ακριβώς κι οι κάτοικοι δεν περίμεναν να γίνει αυτό που έγινε. Όταν βγαίνεις στον δρόμο και ψιχαλίζει δεν περιμένεις να έρθει τόσο από το βουνό επάνω. Τις περισσότερες φορές που εκδηλώνονται βροχές και καταιγίδες Οκτώβριο και Νοέμβριο επειδή η θάλασσα είναι αρκετά ζεστή κι έχει αρκετούς υδρατμούς στην επιφάνεια όταν έρχονται από πάνω ασταθείς αέριες μάζες, βαρομετρικά χαμηλά δηλαδή της κεντρικής Μεσογείου, αυτά εμπλουτίζονται συνέχεια από υδρατμούς καθώς κινούνται πάνω από τη θάλασσα κι οι βροχές κι οι καταιγίδες που εκδηλώνονται είναι πιο ραγδαίες. Προφανώς, έναν λόγο παραπάνω σε αυτό παίζει η τοπογραφία, ορογραφία της χώρας μας. Για αυτό στα δυτικά ρίχνει πολύ νερό, για αυτό και οι πιο πολλές πλημμύρες είναι εκεί με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Παρόμοια προβλήματα έχει η περιοχή μας με τους ορεινούς όγκους του όρους Πατέρα και στις περιοχές Πάρνηθα, Πεντέλη και Υμηττό. Δηλαδή όταν εκεί εγκλωβίζονται αέριες μάζες, οι οποίες οδηγούνται βίαια προς τα επάνω λόγω των εμποδίων των ορεινών όγκων, αυτό σημαίνει απότομη συμπύκνωση των υδρατμών που έχει το σύννεφο. Καθώς αυτό ανεβαίνει απότομα ψύχεται γιατί υπάρχει περισσότερο κρύο. Η ψύξη με τη σειρά της σημαίνει ότι δίνει τη δυνατότητα στους υδρατμούς να γίνουν νερό. Άρα όσο πιο απότομα γίνεται αυτή η άνοδος τόσο πιο απότομη είναι κι η πτώση του νερού και έτσι έχουμε καταιγίδα και ισχυρή βροχή. Αυτό το νερό από το βουνό προσπαθεί να βρει διόδους με αποτέλεσμα ό,τι προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν. Αν δεν βρούνε δρόμους από το παρελθόν ρέματα, ξεροπόταμους ώστε να ακολουθήσουν αυτήν την πορεία θα ακολουθήσουν άλλες διαδρομές. Για αυτό όταν έχουμε έκτακτα δελτία κακοκαιρίας καλό θα ήταν να μην κινείται ο κόσμος ώρες με περιορισμένη ορατότητα σε περιοχές που δεν γνωρίζει να προσπαθεί να περάσει ρέματα, διασταυρώσεις δρόμων που φαίνεται ότι έχουν γεμίσει νερά γιατί κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί».

Παναγιώτης Σαμπαντακάκης διδάκτορας υδρογεωλόγος ΙΓΜΕ, αντιπρόεδρος του συλλόγου Ελλήνων γεωλόγων

«Τα φαινόμενα αυτά είναι επαναλαμβανόμενα ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής διότι είναι μια πυκνοδομημένη περιφέρεια. Αυτή η περιοχή έχει κακοποιηθεί από την πυκνή, αυθαίρετη δόμηση χωρίς σχεδιασμό. Έχουν κλειστεί δεκάδες ρέματα, διαρκώς επιχώνονται και από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχουν όλοι εκείνοι οι μηχανισμοί και σε επίπεδο κεντρικής πολιτείας είτε σε αυτοδιοικητικό επίπεδο για να αποτρέπονται αυτά τα φαινόμενα. Πάντοτε θα βρέχει έντονα, λιγότερο ή περισσότερο. Να μην ξεχνάμε ότι το πιο πρόσφατο γεγονός ήταν στο τέλος Οκτωβρίου του 2015 στη Μάνδρα. Για ποιον λόγο θα πρέπει να μας παραξενεύουν αυτά τα επεισόδια; Φέτος χάθηκαν περισσότερες ανθρώπινες ζωές. Δεν μπορούν να γίνουν έργα μερεμέτια. Πρέπει τα έργα σε μια αστική περιοχή αφενός να έχουν έναν χαρακτήρα προληπτικό, που δυστυχώς δεν έχουμε αφού στην Αττική έχουν κλειστεί τα πάντα, άρα δεν μπορούμε να μιλάμε για πρόληψη. Εδώ χρειάζονται τεχνικές παρεμβάσεις. Να διανοιχθούν τα ρέματα όπου χρειάζεται και φυσικά να γίνει ο ανάλογος εγκιβωτισμός όταν οι κοίτες περνούν και διασχίζουν τον δομημένο χώρο. Οι παρεμβάσεις μπορούν να γίνουν, λύσεις πάντοτε υπάρχουν, αλλά πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες συσκέψεις και δεν είναι μόνο θέμα τοπικής αυτοδιοίκησης, κεντρικού κράτους αλλά και του δικού μας κλάδου, των τεχνικών, που οφείλουμε επιτέλους να κάνουμε εύστοχες μελέτες και να μην δεχόμαστε ποτέ προτάσεις που αποσκοπούν σε ένα μερεμέτι. Ένας καλός μελετητής το διακρίνει αυτό το πράγμα. Όλα τα μέτρα που πρέπει να γίνουν θα πρέπει να υπακούουν σε έναν κανόνα που έχει σχέση με την υδρορροική δυναμική της περιοχής. Όσο αφήνουμε το πρόβλημα κι επεκτείνονται οι αυθαιρεσίες τόσο ανεβαίνει και το κόστος των παρεμβάσεων».

Μανώλης Ανανδρανιστάκης, μετεωρολόγος της ΕΜΥ

«Στο όρος Πατέρα την προηγούμενη μέρα της καταστροφής, το βράδυ της Τρίτης έβρεχε πολύ με αποτέλεσμα να συσσωρευτούν μεγάλες ποσότητες νερού στο βουνό, το οποίο αποθηκευόταν σε μικρές λιμνούλες, μέσα σε χείμαρρους και στα ρέματα. Εκεί δημιουργούνται κάποια μικρά φράγματα είτε από μπάζα, ξύλα, πέτρες και κάποια στιγμή έφερε σε μεγάλες ποσότητες νερό, έσπασε ένα από αυτά, το νερό ξεχύθηκε στο από κάτω μικρό φράγμα και το ένα μετά το άλλο έσπασαν με αποτέλεσμα όλο αυτό το νερό θα ξεχυθεί στην πεδιάδα και στις παραθαλάσσιες περιοχές. Αυτό το φαινόμενο το λέμε εμείς ξαφνικές πλημμύρες. Είναι πολύ επικίνδυνο, βίαιο και πάντα συνοδεύεται από τέτοιες καταστάσεις, μεγάλες καταστροφές και δυστυχώς, πνιγμούς ανθρώπων. Κάτι παρόμοιο συνέβη και πριν από μερικά χρόνια στον Λούσιο ποταμό. Οι ξαφνικές πλημμύρες είναι δύσκολο και να προβλεφθούν κι όταν εκδηλώνονται δεν αντιμετωπίζονται. Έχει ξανασυμβεί, η συγκεκριμένη όμως ήταν πολύ μεγάλη διότι όλες αυτές τις ώρες το βουνό συσσώρευε πολλές ποσότητες νερού και πέρα από τα μετεωρολογικά υπάρχουν και τα γεωφυσικά αίτια. Η πρόληψη σε αυτό είναι να έχει φροντιστεί να υπάρχουν διέξοδοι του νερού, ώστε να μην συγκεντρώνεται».