Το «ματωμένο δημοψήφισμα» στην Καταλονία, μας θύμισε τους ουκ ολίγους «σκελετούς» που υπάρχουν στα «ντουλάπια» της Ενωμένης Ευρώπης.
Μόνο στην Ισπανία, υπάρχουν 17 αυτόνομες περιφέρειες, με ευρείες αρμοδιότητες και τοπικές κυβερνήσεις. Ανάλογοι, όμως, «σκελετοί» υπάρχουν και σε άλλα κράτη-μέλη. Να θυμίσουμε ότι στο Βέλγιο έχουμε τους Φλαμανδούς και τους Βαλόνους, τις αποσχιστικές τάσεις του Ιταλικού Βορρά, την εύθραυστη ενότητα στην Ιρλανδία, αλλά και την περιπλοκή της Μεγάλης Βρετανίας, που εξακολουθεί να βρίσκεται σε καθεστώς διαπραγμάτευσης, για την υλοποίηση αποχώρησής της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη στιγμή που περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, με ακόμη πιο ενισχυμένα χαρακτηριστικά αυτοκυβέρνησης, όπως η Σκωτία, έχουν εκδηλώσει τη βούληση για παραμονή τους, στην «ευρωπαϊκή οικογένεια». Αντιλαμβανόμαστε πλήρως, εν όψει και όλων αυτών, την ανησυχία των ευρωπαϊκών ηγεσιών, για το που θα μπορούσε να οδηγήσει, ένα «ντόμινο» αποσχίσεων, που θα μετέβαλε τη σημερινή συνοριακή διάρθρωση της Ευρώπης, όχι κατ` ανάγκη, με τους όρους του «βελούδινου διαζυγίου», στην πρώην Τσεχοσλοβακία, αλλά με τον επώδυνο τρόπο της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Στην Ελλάδα, έχουμε πρόσθετους λόγους ανησυχίας, έχοντας τα τετελεσμένα της διχοτομημένης Κύπρου, αλλά και τις τουρκικές βλέψεις στην Θράκη και υπ` αυτό το πρίσμα, γίνεται απολύτως κατανοητή η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Όμως, η περίπτωση της Καταλονίας, όπου, οι σοκαριστικές εικόνες, μας υπενθυμίζουν τον κίνδυνο μιας ανεξέλεγκτης, βίαιης διαδικασίας, που θα φέρνει πίσω, στη δεκαετία του `90, υπάρχει και η Ιστορία, που ερμηνεύει τα όσα συνέβησαν. Η Καταλονία είχε κατακτήσει, στο Μεσοπόλεμο, ευρύτατη αυτονομία, στα όρια μιας αυθύπαρκτης κρατικής υπόστασης. Το καθεστώς αυτό ανατράπηκε μετά την επικράτηση του Φράνκο, στον Εμφύλιο Πόλεμο και την επιβολή της 40χρονης δικτατορίας, όταν, μεταξύ άλλων, απαγορεύτηκε η χρήση της καταλανικής γλώσσας, εξορίστηκαν πάνω από 200.000 κάτοικοι και εκτελέστηκε ο πρόεδρος της Καταλονίας Λουίς Κομπανί. Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, η Καταλονία ανέκτησε ένα τμήμα της πολιτικής, διοικητικής και οικονομικής της αυτονομίας, που τέθηκε όμως σε δοκιμασία, μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης.
Σε αυτό το πολύπλοκο σκηνικό, που συνοπτικά παραθέσαμε, η άσκηση υπέρμετρης βίας, μάλλον δεν ήταν η πιο σοφή επιλογή. Ούτε βέβαια, η ιδέα αφαίρεσης των αρμοδιοτήτων, της τοπικής διοίκησης. Ίσως, το «ένα βήμα πίσω», της τοπικής, Καταλανικής κυβέρνησης, προσφέρει την ευκαιρία, για μια συμβιβαστική, επωφελή για όλους, λύση…
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
