Περί Προέδρου συνέχεια

Επιχειρηματολογήσαμε, στο χθεσινό μας φύλλο, γιατί, κατά τη γνώμη μας, η απ` ευθείας εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, από το λαό, σε συνδυασμό με την επαναφορά, εν όλω ή εν μέρει, των «υπερεξουσιών» που του έδινε το Σύνταγμα του 1975, συνιστά κίνδυνο εκτροπής σε μια άτυπη Προεδρική Δημοκρατία, δημιουργώντας το υπέδαφος διαρκών πολιτειακών κρίσεων. Για να γίνει αντιληπτό, τι εννοούμε, θ` αναφερθούμε σε μια από τις-θεωρητικά ελάσσονες-αρμοδιότητες, που προτείνεται ν` απονεμηθούν στον «ανεύθυνο» Ανώτατο Άρχοντα, της δυνατότητας σύγκλισης του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, με δική του πρωτοβουλία. Τι θα συμβεί, άραγε, αν ο «υπεύθυνος» πρωθυπουργός, ως επικεφαλής, κατά το Σύνταγμα, της εκτελεστικής εξουσίας, έχοντας «προ οφθαλμών» όλα τα δεδομένα, κρίνει ότι για το συγκεκριμένο θέμα, στη συγκεκριμένη συγκυρία, θα ήταν περιττή ή και επιζήμια, μια τέτοια διαδικασία; Θα είχαμε δημόσια διαφωνία των δύο κορυφαίων πολιτειακών παραγόντων, με ότι τούτο σημαίνει; Επειδή δε, ακούμε το αντεπιχείρημα, σχετικά με την απ` ευθείας εκλογή, ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και σε άλλες χώρες, με καθεστώς Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, όπως η Αυστρία και η Πορτογαλία, θα αντιτείναμε κατ` αρχήν, ότι οι δύο μοναδικές εξαιρέσεις, απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Ειδικά δε η αναφορά στην Αυστρία δεν είναι και τόσο εύστοχη, αν λάβουμε υπόψη το σοβαρό ενδεχόμενο, επικράτησης του ακροδεξιού υποψηφίου, στις επαναληπτικές εκλογές του προσεχούς φθινοπώρου. Όσο δε για την Πορτογαλία, είναι νωπή η συμπεριφορά του προηγούμενου Προέδρου, που, λειτουργώντας απροκάλυπτα ως κομματάρχης της συντηρητικής παράταξης, αλλά και εντολοδόχος των Βρυξελλών, προσπάθησε να παρεμποδίσει το σχηματισμό της παρούσας, κεντροαριστερής, κυβέρνησης, παρά την αδιαμφισβήτητη ύπαρξη της «δεδηλωμένης» στη Βουλή. Είναι ηλίου φαεινότερο, ότι η συγκεκριμένη, στα όρια της θεσμικής εκτροπής, συμπεριφορά, απέρρεε από την αίσθηση τεχνητής, πολλαπλασιαστικής δύναμης, που παρείχε η άμεση λαϊκή νομιμοποίηση. Κάτι ακόμη, σε σχέση με το επιχείρημα που, επικουρικά, προβάλλεται ότι, εν πάση περιπτώσει, οι λεγόμενες «προεδρικές υπερεξουσίες», παρέμειναν γράμμα κενό, ακόμη και την κρίσιμη περίοδο (1981-85) της περίφημης «συγκατοίκησης». Η απάντηση είναι πολύ απλή: Πιο επικίνδυνη, σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν είναι η ενδεχόμενη χρήση, που μπορεί να μετατραπεί και σε μπούμερανγκ, αλλά η απειλή χρήσης των εξουσιών. Όσοι έχουν διαβάσει την αυτοβιογραφία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, για την επίμαχη περίοδο, θα καταλάβουν καλύτερα τι εννοούμε…