Όλα τα ζώα δεν είναι ίσα

Ολα τα ζώα είναι ίσα – γνωστό αυτό – όμως μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα. Η αναπόδραστη αυτή αλήθεια των διεθνών σχέσεων ακόμη και στα “πολιτισμένα” μεταπολεμικά χρόνια (παλιότερα, τουλάχιστον, δεν υπήρχε η υποκρισία τού να κρύβεται ο συσχετισμός δυνάμεων κάτω από θεσμικές ωραιολογίες σαν τις Ευρωπαϊκές…) ισχύει πρόδηλα με την μορφή του δικαίου του ισχυρότερου: κοιτάξτε π.χ. όλη την συζήτηση για την (καταδικασμένη από σειρά Ψηφισμάτων τον ΟΗΕ) συνεχιζόμενη εισβολή/κατοχή την Κύπρο και την πικρή συζήτηση για αποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων/λήξη του καθεστώτος εγγυήσεων. ή πάλι ξαναδείτε την περίπτωση των διαδοχικών προγραμμάτων “διάσωσης” της Ελλάδας από τους Ευρωπαίους “εταίρους” της, πώς αστοχούν οι εφαρμοζόμενες συνταγές αλλά κάθε απόπειρα του πειραματόζωου να ξεφύγει αντιμετωπίζεται με… ακόμη μεγαλύτερη δόση φαρμάκου στον δοκιμαστικό σωλήνα.

Όμως ο κανόνα της ανισότητας δεν έχει εφαρμογή μόνο με την επιβολή του ισχυρότερου. Διεκδικεί εφαρμογή και μεταξύ ανίσχυρων, όταν ο βαθμός αδυναμίας τους είναι διαφορετικός. Έτσι, είναι εξόχως διδακτικό το πώς πάει τώρα να ισχύσει ο κανόνας του bail-in, που αποτελεί πλέον το απαράβατο της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας στην περίπτωση της διάσωσης τραπεζών, στην περίπτωση της Monte dei Paschi di Siena. Βρέθηκε, η 3η μεγαλύτερη Ιταλική τράπεζα, σε απόλυτο αδιέξοδο για δεύτερη φορά σε δυο χρόνια. Επιχείρησε αύξηση κεφαλαίου, μέσα στον Δεκέμβριο, 5 δισεκατομμυρίων ευρώ (σημειώστε το μέγεθος: έχει σημασία…) που απέτυχε. Η ΕΚΤ απαιτούσε από την τράπεζα να συγκεντρώσει 9,6 δις ευρώ για να θεωρήσει ότι διαθέτει κεφαλαιακή επάρκεια. Μπροστά στο αδιέξοδο, η Ιταλική Κυβέρνηση στήριξε την αίτηση που υπέβαλε η Monte dei Paschi προς την ΕΚΤ, να προχωρήσει σε “προληπτική ανακεφαλαιοποίηση”. Πρόκειται για πατέντα που δέχονται οι Ευρωπαϊκοί κανονισμοί, όταν μια τράπεζα μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι φερέγγυα, οπότε γίνεται “διάσωση” με κουρεμα/bail-in των μετόχων και ομολογιούχων , με το Δημόσιο να μπορεί να στηρίξει αποκτώντας μετοχές “υπό όρους αγοράς”.

Το σχήμα που στήθηκε, στο κλείσιμο του χρόνου, από την Ιταλική Κυβέρνηση είναι να υποστούν μεν το κόστος οι ομολογιούχοι μειωμένης εξασφάλισης με μετατροπή των χαρτιών τους σε μετοχές, τις οποίες όμως θα εξαγοράζει στην συνέχεια το Δημόσιο έναντι ομολογιακών προϊόντων αυξημένης εξασφάλισης με τρόπο που να μην καταγράψουν ζημία. (Ο λόγος είναι απλός/ευθύγραμμος: στην Ιταλία μια ευρύτατη μέση τάξη – εκατομμυρίων νοικοκυριών – αντί για καταθέσεις σημαντικού ποσού, που σε άλλες περιπτώσεις θα ήταν καταθέσεις μεν υποκείμενες σε bail-in δε, διατηρούν τραπεζικά ομόλογα). Σημειωτέον ότι η ΕΚΤ δέχθηκε να προχωρήσει μια τέτοια λύση, αποδεχόμενη την φερεγγυότητα της Monti dei Paschi , όμως σημείωσε ότι μετά τις 21 Δεκεμβρίου “η κατάσταση της τράπεζας επιδεινωνόταν με γρήγορο ρυθμό”.

Εν τω μεταξύ, τόσο ο Γερούν Ντάισσελμπλουμ (ως πρόεδρος του Eurogroup αλλά και “νονός” της λογικής bail-in στην διάσωση τραπεζών), όσο και “κύκλοι” του Γερμανικού ΥΠΟΙΚ συνεχώς επανέρχονται στο ότι οφείλει να υπάρξει αυστηρή εφαρμογή του bail-in, δηλαδή οι ιδιώτες να υποστούν κόστος.

Σταματούμε εδώ. Αν και…. αξίζει να προσθέσει κανείς ότι συνολικά στην Ιταλία παρατηρείται εκροή καταθέσεων τις τελευταίες εβδομάδες, πράγμα που φέρνει αυξανόμενη νευρικότητα – γενικώς. Με φόντο την κυβερνητική αστάθεια μετά το δημοψήφισμα, την πτώση Ρέντσι κοκ. Όπως δεν μπορεί κανείς να μην συγκρίνει με την εξάχνωση των δικών μας μετόχων τραπεζών, μετά τις διαδοχικές “σωστικές” ανακεφαλαιοποιήσεις – που, τελικά, και τους εδώ ομολογιούχους τραπεζικών ομολόγων θα αφήσουν αδειασμένους…

Όμως είπαμε: όλα τα ζώα δεν είναι ίσα, τελικά.