Όλα στο φως

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, σε αντίθεση με την «περίοδο του Λονδίνου», όπου κανείς δε γνώριζε, ούτε την πραγματική κατάσταση της υγείας του πρωθυπουργού, αλλά ούτε και τις υπόγειες διεργασίες, για τη διαδοχή, στην «περίοδο του Ωνασείου», όλα έγιναν στο φως, με πλήρη γνώση της κοινής γνώμης.

 Είναι κρίσιμη αυτή διαφοροποίηση, αλλά και εξηγήσιμη. Το 1988 οι πολίτες αιφνιδιάστηκαν, καθώς δεν είχαν ιδέα (όπως και τα περισσότερα στελέχη του και τότε κυβερνώντος κόμματος) για τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε ο ιστορικός ηγέτης της προοδευτικής παράταξης. Προβλήματα που, στην έξαρση τους εντοπίζονταν στο καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά είχαν βαθύτερο υπόβαθρο.

 Προβλήματα που αγνοούσαν και τα περισσότερα στελέχη του, όπως προαναφέρθηκε, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (δες και σχετική μονογραφία του Παρασκευά Αυγερινού). Αλλά και ως τα «παρεπόμενα» ζητήματα που έθετε η ασυνήθιστη εκείνη συγκυρία, σε πολιτικό, πολιτειακό, αλλά και συνταγματικό επίπεδο. Όπως θα λέγαμε, χρησιμοποιώντας έναν όρο της τρέχουσας επικαιρότητας, κινούνταν όλοι σε «αχαρτογράφητα» νερά.

 Το Νοέμβριο του 1995, όμως, όλοι ήταν υποψιασμένοι. Έτσι επικράτησε πλήρη διαφάνεια. Σε αυτό συνέβαλε και ότι όλοι πια υποψιάζονταν πως τούτη τη φορά, δε θα μπορούσαν να «προσμένουν ένα θάμα», παρ` ότι και σ` αυτή την ύστατη μάχη ο Ανδρέας Παπανδρέου απέδειξε ότι ήταν γεννημένος μαχητής. Η μάχη όμως ήταν άνιση κι αυτό δεν το έκρυψαν ούτε οι θεράποντες γιατροί. Έτσι, η ενημέρωση ήταν πλήρης και λεπτομερειακή, ακόμη και καθ` υπερβολή, σε σημείο ώστε να παραβιάζει και «ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα» του ασθενούς.

 Δεδομένο έπρεπε επίσης να θεωρείται, πως το θέμα της διαδοχής,  ήταν ορατό. Υπήρχε όμως και μια ανθρώπινη συνθήκη, που δεν ήταν εύκολο να την υπερβεί κανείς και ιδιαίτερα όσοι εκ των στελεχών, είχαν δημιουργήσει έναν βαθύτερο συναισθηματικό δεσμό, με τον αξέχαστο ηγέτη.

 Κάποιοι άλλοι, όμως, που δεν είχαν την ίδια σχέση, ή και βρίσκονταν στον αντίποδα, δεν κρατιόντουσαν, παραβλέποντας τη λεπτότητα και διακριτικότητα, που απαιτούσε η περίσταση. Η αλήθεια είναι όμως πως η παράταση της αβεβαιότητας, δημιουργούσε πρόβλημα για τη χώρα, που έμενε, επί της ουσίας, ακυβέρνητη. Οσο όμως ο ίδιος ο εν ενεργεία πρωθυπουργός, που διέθετε τη δημοκρατική νομιμοποίηση, βρισκόταν σε μια κατάσταση, που δεν του επέτρεπε να έχει ακριβή εικόνα της κατάστασης και να λάβει αποφάσεις, δεν ήταν δυνατό να προχωρήσουν οι σχετικές διαδικασίες. Το Σύνταγμα, σ` αυτό το σημείο, δε βοηθούσε, με την αμφισημία ή ασάφεια της σχετικής διατύπωσης.

 Τελικά η λύση δόθηκε στα μέσα Ιανουαρίου 1996, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου συνήλθε και κατάλαβε τι έπρεπε να πράξει.