Ο υδροκεφαλισμός του λεκανοπεδίου Αττικής φρενάρει την επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας

Τα προσφατα εθνικολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή) που αφορούν την κατανομή του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) ανά περιφέρεια της Ελλάδας, παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον και γι’ αυτό θα αποτελέσουν αντικείμενο ανάλυσης της σημερινής μας επιφυλλίδας. Τα συγκεκριμένα εθνικολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προέρχονται από την επεξεργασία του ΑΕΠ με βάση τη μέθοδο της “προστιθέμενης αξίας”, ευρέως γνωστής και ως “μέθοδος της παραγωγής”. Ως γνωστόν, ο υπολογισμός του ΑΕΠ μιας χώρας γίνεται με τρεις μεθοδολογικές προσεγγίσεις, τη “μέθοδο της δαπάνης”, τη “μέθοδο της προστιθέμενης αξίας” και την “εισοδηματική μέθοδο”. Και οι τρεις μέθοδοι οδηγούν στο ίδιο ποσοτικό αποτέλεσμα. Από τεχνοκρατικής άποψης, η μέθοδος της προστιθέμενης αξίας θεωρείται ως πιο αξιόπιστη από τις άλλες δύο μεθόδους. Η μέθοδος της προστιθέμενης αξίας βασίζεται στην “ανάλυση εισροών-εκροών” (input-output analysis). Η τεχνική της “ανάλυσης εισροών-εκροών” αποσκοπεί στον προσδιορισμό της προστιθέμενης αξίας ξεχωριστά σε κάθε κλάδο της οικονομίας. Το ΑΕΠ παράγεται στους επιμέρους κλάδους της οικονομίας. Άρα, το άθροισμα της προστιθέμενης αξίας (ή προστιθέμενου προϊόντος) των επιμέρους οικονομικών κλάδων, αντιπροσωπεύει το ΑΕΠ της χώρας. Ορισμένοι οικονομολόγοι, όπως οι Simon Kuznets (1901-1985), Wassily Leontief (1906-1999), κ.ά., έχουν τιμηθεί με το Νόμπελ Οικονομικής Επιστήμης, λόγω της μεγάλης συμβολής τους στη μεθοδολογία των εθνικών λογαριασμών και στην ανάπτυξη νέων συστημάτων εισροών-εκροών.

Τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ κατευθύνουν σε αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα, αναφορικά με τη διάρθρωση του ΑΕΠ και κατά προέκταση τη δομή της ελληνικής οικονομίας. Η πρώτη καίρια παρατήρηση είναι ,ότι, με βάση τα στοιχεία του 2013 στην περιφέρεια Αττικής παράγεται το 47,9% του ΑΕΠ της Ελλάδας. Ο νομός Αττικής αποτελεί έναν από τους 51 νομούς της ελληνικής επικράτειας. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι: Εκτός της Ελλάδας, υπάρχει έστω και μια χώρα στον κόσμο, που σε ένα μόνο νομό να παράγεται σχεδόν το 50% του ΑΕΠ; Μια δεύτερη παρατήρηση είναι ότι την περίοδο 2000-2013, το ποσοστό συμμετοχής της περιφέρειας Αττικής στην παραγωγή του ΑΕΠ, από 45,4% αυξήθηκε σε 47,9%. Αναμφίβολα, το λεκανοπέδιο Αττικής αποτελεί την κινητήρια δύναμη της αναπτυξιακής διαδικασίας της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2013, στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας παράγεται το 13,6% του ΑΕΠ της χώρας και ακολουθούν η Θεσσαλία με 5,1%, η Κρήτη με 4,9%, η Δυτική Ελλάδα με 4,6%, η Στερεά Ελλάδα με 4,6%, η Πελοπόννησος με 4,4%, η Ανατολική Μακεδονία με τη Θράκη με 3,9%, το Νότιο Αιγαίο με 3,2%, η Δυτική Μακεδονία με 2,4%, η Ήπειρος με 2,2%, τα Ιόνια Νησιά με 1,7% και τέλος το Βόρειο Αιγαίο με 1,4%. 

Ένα τρίτο ενδιαφέρον συμπέρασμα που συνάγεται από τα εθνικολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είναι ότι η διάρθρωση του ΑΕΠ ανά περιφέρεια της χώρας αντανακλά τον υδροκεφαλισμό της ελληνικής οικονομίας. Η διαπίστωση ότι σχεδόν το 50% του ΑΕΠ της χώρας παράγεται στην Αθήνα και τον Πειραιά, που αποτελούν τα κομβικά σημεία της περιφέρειας Αττικής, καταδεικνύει την στρεβλότητα του αναπτυξιακού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας. Η συγκέντρωση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας σε ένα μόνο από τους 51 νομούς της ελληνικής επικράτειας, συνιστά ανασχετικό παράγοντα στην προσπάθεια εξόδου της εθνικής μας οικονομίας από το τέλμα της ύφεσης. Ο υπερσυγκεντρωτισμός των δραστηριοτήτων του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα στο λεκανοπέδιο Αττικής, αποτελεί τροχοπέδη στην επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας και την ώθησή της σε αναπτυξιακή πορεία.