Του Βασίλειου Βιλιάρδου από την Κυριακάτικη Kontranews
Όταν μία χώρα με δίδυμα ελλείμματα άνω του 10% και με δημόσιο χρέος της τάξης του 130% του ΑΕΠ, αλλά με αμελητέο κόκκινο ιδιωτικό, με υγιείς τράπεζες, με μισθούς και με συντάξεις περί το 40% υψηλότερους, με πολύ καλύτερο παραγωγικό ιστό κ.ο.κ. οδηγείται στο ΔΝΤ, όπως η Ελλάδα το 2010, πώς είναι δυνατόν με τα ίδια περίπου δίδυμα ελλείμματα, με διπλάσιο δημόσιο χρέος και με κόκκινο ιδιωτικό άνω του 140% του ΑΕΠ να θεωρείται βιώσιμη; Πόσο μάλλον υπό τις σημερινές συνθήκες της πανδημίας και της παγκόσμιας ύφεσης; Επειδή απλά εξυπηρετείται το χρέος, λόγω της επιμήκυνσης των ληξιπρόθεσμων 95 δισ. ευρώ το 2018 με αντάλλαγμα την παράδοση του ονόματος της Μακεδονίας;
Εάν αναλύσει τώρα κανείς τον προϋπολογισμό του 2010, έχοντας διαπιστώσει από τον απολογισμό του 2018 πως η Ελλάδα ζει με δανεικά τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ οι κυβερνήσεις της δεν είναι ικανές να καταρτίσουν ούτε έναν σωστό Ισολογισμό του κράτους, οφείλει να επικεντρωθεί στις παρακάτω βασικές διαπιστώσεις – γνωρίζοντας πως ο Ισολογισμός δείχνει πού βρίσκεται μία χώρα, ενώ ο προϋπολογισμός που θέλει να πάει, όπου όμως εάν δεν ξέρει που βρίσκεται δεν πρόκειται να πάει πουθενά:
(α) Το θηριώδες έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ύψους περί τα 16,1 δισ. ευρώ, μαζί με τα χρεολύσια του 2020 ύψους 6,6 δισ. ευρώ, άρα συνολικά 22,7 δισ. ευρώ, εξυπηρετήθηκαν ή θα εξυπηρετηθούν με δανεισμό. Εν τούτοις, ο δανεισμός μας με την έκδοση ομολόγων ήταν χαμηλότερος, στα 12 δισ. ευρώ, συν τα 2 δισ. ευρώ του προγράμματος SURE – οπότε θα πρέπει να βρέθηκε από κάπου αλλού το επί πλέον ποσόν. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, το επί πλέον ποσόν προήλθε από τα έντοκα γραμμάτια – γεγονός που σημαίνει πως το κράτος απορροφάει τη ρευστότητα, εις βάρος της πραγματικής οικονομίας.
(β) Όσον αφορά στο 2021, αναφέρεται πως για το ταμειακό έλλειμμα του προϋπολογισμού ύψους 14,84 δισ. ευρώ, μαζί με τα υπόλοιπα κόστη, θα απαιτηθεί καθαρός δανεισμός 16,36 δισ. ευρώ συν 5,37 δισ. ευρώ για τα χρεολύσια –ενώ η χρηματοδότηση τους θα προέλθει από μακροπρόθεσμο δανεισμό 13,7 δισ. ευρώ και από την ανάλωση διαθεσίμων 9,036 δισ. ευρώ. Ποια είναι όμως αυτά τα διαθέσιμα και πώς είναι σίγουρη η κυβέρνηση ότι οι αγορές θα μας δανείσουν ένα τόσο μεγάλο ποσόν; Ένα ποσόν που θα είναι ασφαλώς υψηλότερο, εάν δεν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για το ρυθμό ανάπτυξης;
(γ) Η τρίτη διαπίστωση αφορά στην πρόβλεψη εξόφλησης βραχυπρόθεσμου χρέους ύψους 725 δισ. ευρώ το 2021, όταν για το 2020 ήταν συνολικά 1,2 τρισ. ευρώ – με μία συνεχή αύξηση από το 2014 που εμφανίσθηκαν για πρώτη φορά τα repos, από 88,5 δισ. ευρώ τότε στα 1,22 τρισ. ευρώ σήμερα! Πώς όμως θα μειωθούν; Πόσο και πώς μας κοστίζει αυτή η ανακύκλωση;
Τα repos που ανακυκλώνονται το 2020 είναι 33 δισ. ευρώ από 24,5 δισ. ευρώ το 2018 –ενώ πρόκειται κυρίως για τα αποθεματικά οργανισμών του δημοσίου που έχουν υποχρεωθεί να τα καταθέτουν στην ΤτΕ από το ΣΥΡΙΖΑ και συμπεριλαμβάνονται στο μαξιλάρι. Με δεδομένο όμως το ότι χρησιμοποιούνται, ενώ τα 15,7 δισ. ευρώ ανήκουν στον ESM και δεν μπορούμε να τα αγγίξουμε, πώς ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι έχουμε «μαξιλάρι»;
Από την άλλη πλευρά, απορεί κανείς γιατί συνεχίζεται ο μύθος περί της καλής πορείας της οικονομίας μας, λόγω των χαμηλών επιτοκίων δανεισμού μας. Αφήνοντας το θέμα των πραγματικών επιτοκίων (πραγματικά = ονομαστικά + αποπληθωρισμός) που, εάν ισχύουν οι αναφορές του προϋπολογισμού σε αποπληθωρισμό μόλις -1,1% το 2020, υπερβαίνουν το +2,2% για το δημόσιο με κριτήριο το τελευταίο επιτόκιο που πληρώθηκε, στις περισσότερες άλλες χώρες είναι αρνητικά – ενώ εάν η ΕΚΤ δεν αγόραζε τα ελληνικά ομόλογα, επιτρέποντας στις ελληνικές τράπεζες να κάνουν το ίδιο αφού τα αποδέχεται ως εγγύηση, θα είχαν εκτοξευθεί ξανά στα ύψη.
Τέλος, στο δανεισμό μας διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο η ψήφιση του νέου πτωχευτικού εκτρώματος, η επιτάχυνση των δικαστηρίων του νόμου Κατσέλη και η βελτίωση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών – αφού αυτά εκθειάζονται στην 8η αξιολόγηση της ενισχυμένης εποπτείας, όπως αποκαλείται πλέον η Τρόικα, ενώ συνέβαλαν στην αναβάθμιση της χώρας μας από τη Moody’s. Τυπικά βέβαια, αφού μας τοποθέτησε εκεί που μας είχε ήδη η S&P, αλλά χαμηλότερα από την Fitch.
Τι αναφέρει τώρα η Τρόικα στην 8η αξιολόγηση; Πως το δημόσιο χρέος μας το 2040 θα είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων εκεί που ήταν όταν οδηγηθήκαμε στο ΔΝΤ και στα μνημόνια – στο 120% του ΑΕΠ μας. Αυτό θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας – ενώ μέχρι τότε θα έχει ξεπουληθεί η δημόσια περιουσία μας και θα έχει κατασχεθεί/πλειστηριαστεί η ιδιωτική. Με απλά λόγια, θα έχει αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ελλάδας.
*Βουλευτής επικρατείας Ελληνική Λύση
