Ο Μαρινόπουλος και η Ιταλία

Την περίοδο 1983-1994 από τη θέση του “επιστημονικού ερευνητή” στο ΙΟΒΕ (Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών), το κύριο αντικείμενο ενασχόλησής μου ήταν η εκπόνηση μελετών σε διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας και ιδίως στον τομέα της βιομηχανίας. Το Σεπτέμβριο του 1992 κυκλοφόρησε από τον ΙΟΒΕ ερευνητική μου εργασία, με τίτλο «Πολυκαταστήματα – Super Markets». Κατά τη φάση εκπόνησης της συγκεκριμένης κλαδικής μελέτης, είχα την τύχη να πάρω συνέντευξη από πρωτοκλασάτα στελέχη του λιανικού και του χονδρικού εμπορίου, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο αείμνηστος Δημήτρης Μαρινόπουλος. Για πολλά έτη ο Δημήτρης Μαρινόπουλος υπήρξε Πρόεδρος του ΙΟΒΕ και Γενικός Διευθυντής της αλυσίδας σούπερ μάρκετ ΝΙΚΗ Α.Ε. του ομίλου Μαρινόπουλος. Είχε διατελέσει Πρόεδρος του ΣΕΒ και αντιπρόεδρος της Alpha Bank, πιστοποιώντας έτσι την αδιαμφισβήτητη και πολύ υψηλού επιπέδου γνώση και εμπειρία του. Οι νέοι ερευνητές, όχι μόνο του ΙΟΒΕ αλλά και του ΣΕΒ, πολλά είχαμε διδαχθεί και υιοθετήσει από αυτόν τον διακεκριμένο και καταξιωμένο επιχειρηματία.

Κατά την διάρκεια της συνέντευξης, είχα υποβάλλει στον Δημήτρη Μαρινόπουλο την εξής ερώτηση: Αν και ο κλάδος των super markets παρουσιάζει ραγδαία ανάπτυξη στη χώρα μας, πόσες πιθανότητες συγκεντρώνει το ενδεχόμενο κάποια από τις μεγάλες αλυσίδες να οδηγηθεί σε πτώχευση; Για την απάντηση του ερωτήματος αυτού, ο μεθοδικότατος Δημήτρης Μαρινόπουλος μου έκανε ολόκληρη διάλεξη, η οποία και αποτέλεσε τον κύριο κορμό της ποιοτικής ανάλυσης που συμπεριέλαβα στην κλαδική μελέτη. Πίστευε ότι θα έλθει η χρονική στιγμή, που και οι μεγάλες αλυσίδες super markets θα μπουν στο χορό των πτωχεύσεων. Η άποψή του αυτή με ξάφνιασε, για τον βασικότατο λόγο ότι την χρονική περίοδο που εκπονούσα την μελέτη, ο κλάδος των super markets ήταν ο δυναμικότερα αναπτυσσόμενος στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, με αξιοσημείωτη την εντυπωσιακή άνοδο των πωλήσεων και την τεράστια κερδοφορία του.

Αξιοσημείωτο είναι ότι την περίοδο 1980-1993, η εθνική μας οικονομία πληττόταν από το φαινόμενο του “στασιμοπληθωρισμού”. Την περίοδο αυτή ο μέσος ετήσιος αναπτυξιακός ρυθμός της ελληνικής οικονομίας ήταν μόλις 0,7%, τα μέσα επίπεδα του πληθωρισμού με  βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή διαμορφώθηκαν σε 17,9% και το ποσοστό ανεργίας από 2,7% είχε αυξηθεί σε  8,6%. Ταυτόχρονα την περίοδο αυτή και λαμβάνοντας το 1970 ως έτος βάσης για τον υπολογισμό του ΑΕΠ, το συνολικό δημόσιο χρέος της Ελλάδας, δηλαδή το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης και των ΔΕΚΟ (Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί), ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 40% είχε εκτοξευτεί σε 155%. Δηλαδή, την περίοδο 1980-1993, ο στασιμοπληθωρισμός της ελληνικής οικονομίας συμπορευόταν με την τρομακτική άνοδο του δημοσίου χρέους. Παρότι την περίοδο 1980-1993, η εθνική οικονομία διερχόταν φάση στασιμότητας και δραματικής επιδείνωσης των Δημοσίων Οικονομικών, εντούτοις ο κλάδος των super markets παρουσίαζε σημαντική αύξηση των πωλήσεων και της κερδοφορίας του. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι την περίοδο 1980-1990, τα 16 μεγαλύτερα super-markets της χώρας αύξησαν τα κέρδη τους κατά 14,6 φορές, δηλαδή από 0,26 σε 3,8 δις δραχμές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 1990, πρώτο σε πωλήσεις super market ήταν η ΝΙΚΗ Α.Ε. του ομίλου Μαρινόπουλου με 42,2 δις δραχμές (δρχ) και ακολουθούσαν ο Σκλαβενίτης με 35,6 δις δρχ, οι Αφοι Βερόπουλοι με 26,7 δις δρχ, ο ΑΒ Βασιλόπουλος με 19,9 δις δρχ, το ΜΕΤΡΟ με 14,8 δις δρχ, η Tresco με 11,9 δις δρχ, κ.λπ. Δυστυχώς, ο Δημήτρης Μαρινόπουλος έπεσε διάνα στις προβλέψεις του, όταν πριν μερικά χρόνια το Atlantic με πωλήσεις που ξεπέρναγαν τα 400 εκατ, ευρώ κήρυξε πτώχευση. Ωστόσο, στο σκεπτικό του Δ. Μαρινόπουλου ήταν αδιανόητο η δική του αλυσίδα, που επί σειρά ετών είχε τις μεγαλύτερες πωλήσεις σε σύγκριση με το οποιαδήποτε άλλο σούπερ μάρκετ της χώρας, κάποια στιγμή θα ερχόταν αντιμέτωπη με το φάσμα της πτώχευσης. Οι πιστώτριες τράπεζες, οι μεγάλοι προμηθευτές και η οικογένεια των μαρινοπουλαίων θα πρέπει να βρουν λύση για την αποφυγή του οριστικού κλεισίματος της ιστορικής αλυσίδας. Δεν είναι δυνατόν ένα σούπερ μάρκετ με ετήσιες πωλήσεις άνω του 1,5 δις ευρώ, να μην μπορεί να συνεχίσει την λειτουργία του. Το επόμενο δίμηνο είναι πολύ κρίσιμο για τη σωτηρία της αλυσίδας Μαρινόπουλος. Παραλληλίζοντας την Ιταλία με το γίγα μάρκετ Μαρινόπουλος, τίθεται το ουσιώδες ερώτημα: Είναι δυνατόν να χρεοκοπήσει η Ιταλία που ανήκει στις G8 (great eight countries) και συγκαταλέγεται στις δέκα πρώτες χώρες του κόσμου με τις μεγαλύτερες εξαγωγές; Στην αυριανή μας επιφυλλίδα θα ασχοληθούμε με αυτό το καίριας σημασίας ερώτημα.