Tου ΕΥΆΓΓΕΛΟΥ ΑΝΤΏΝΑΡΟΥ για την Κυριακάτικη Kontranews
Οι μισοί είναι αισιόδοξοι με το παραπάνω: «Η πολιτική θα αλλάξει ριζικά». Οι άλλοι μισοί έχουν βγάλει ήδη τις μαύρες πλερέζες: «Οι περιορισμοί θα σφίξουν κι άλλο».
Ο λόγος βέβαια για όσους σπεύδουν να κάνουν, βιαστικά και μάλλον λίγο επιπόλαια, μια πρώτη ανάλυση της νέας κυβέρνησης συνασπισμού στη Γερμανία της οποίας καλά καλά δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη η πλήρης σύνθεσή της. Άλλωστε θα ορκιστεί μετά τις 6 Δεκεμβρίου όπως ανακοινώθηκε. Η αλήθεια, όπως συνήθως, βρίσκεται κάπου στη μέση. Η κυβέρνηση είναι ασφαλώς νέα αφού τα περισσότερα από τα συνολικά 17 μέλη της (στην Γερμανία δεν θεωρούνται μέλη του υπουργικού συμβουλίου οι υφυπουργοί) δεν είχαν μέχρι τώρα καμμιά κυβερνητική εμπειρία. Ταυτόχρονα είναι ασυνήθιστο ακόμη και για την Γερμανία που έχει μεγάλη παράδοση στις κυβερνήσεις συνασπισμού μια τρικομματική κυβέρνηση – έχει να συμβεί εδώ και 70 χρόνια. Και το τρίτο –και ίσως σημαντικότερο: Από τα τρία κόμματα που την απαρτίζουν –Σοσιαλδημοκράτες (SPD), Πράσινοι και Φιλελεύθεροι (FDP)– κανένα δεν έχει την κυρίαρχη θέση που συνήθως είχε στο παρελθόν το κόμμα από το οποίο προερχόταν ο καγκελάριος. Αντίθετα: Στην τωρινή περίπτωση τα δυο μικρότερα κόμματα –Πράσινοι κι FDP– θεωρείται ότι έχουν ενισχυμένη επιρροή γιατί χωρίς τη δική τους σύμπραξη δεν θα μπορούσε να σχηματισθεί κυβέρνηση. Άρα μπορούν να υπαγορεύσουν τρόπον τινά πολλές από τις πολιτικές που θέλουν. «Ο Ολαφ Σολτς θα είναι βέβαια καγκελάριος, αλλά μεγαλύτερη δύναμη θα έχουν οι δυο αρχηγοί των άλλων κομμάτων που θα είναι αντικαγκελάριοι», έγραψε ο ιστότοπος n-tv, έστω με δόση υπερβολής. Αυτά είναι απαραίτητο να τα ξέρει κανείς για να μην έχει ψευδαισθήσεις τι μπορεί και τι δεν επιτρέπεται να περιμένει από τη νέα κυβέρνηση της ισχυρότερης χώρας στην Ευρώπη.
Ασφαλώς το τέλος της συχνά ισοπεδωτικής παρουσίας της Άνγκελα Μέρκελ θα γίνει αισθητό μετά από 16 χρόνια παντοδυναμίας. Αλλά δεν είμαι από εκείνους που περιμένουν ριζικές αλλαγές στην άσκηση της γερμανικής πολιτικής μέσα στην Ευρώπη αλλά και στον ευρύτερο διεθνή περίγυρο. Αλλαγές ύφους μπορεί να υπάρξουν, βελτιώσεις σε λεπτομέρειες επίσης, άλλωστε αυτό σηματοδοτεί και η ηλικιακά πολύ νεότερη νέα Κυβερνητική Ομάδα. Όμως ας μη ξεχνάει κανείς ότι ο νέος καγκελάριος Σολτς διασφαλίζει τη συνέχεια σε καίρια θέματα και στην ευρωπαϊκή πολιτική και στα θέματα οικονομικού ενδιαφέροντος για τη Νότια Ευρώπη και φυσικά και για μας στην Ελλάδα. Ως διάδοχος του Σόιμπλε στο Υπουργείο Οικονομικών, ο Ολαφ Σολτς στην ουσία συνέχισε την πολιτική του της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, άλλο αν αναγκάστηκε λόγω της πανδημίας να βάλει νερό στο κρασί του προωθώντας το τεράστιο πρόγραμμα στήριξης των οικονομιών των 27 χωρών της ΕΕ. Τώρα μένει να κριθεί τι θα γίνει από το 2023 όποτε η Γερμανία θέλει να πιστεύει ότι μπορεί να επιστρέψει στους αυστηρούς κώδικες συμπεριφοράς.
Ο δε πρόεδρος των Φιλελευθέρων και μελλοντικός υπουργός Οικονομικών, Λίντνερ, που έγινε «μπαμπούλας» πριν καν πατήσει πόδι στο Υπουργείο του, δεν νομίζω ότι θα ακολουθήσει πολύ διαφορετική πολιτική. Άλλωστε έκανε κατά τη διαπραγμάτευση του ογκώδους 177σέλιδου προγράμματος συγκυβέρνησης σημαντικές υποχωρήσεις. Όλα όμως αυτά θα κριθούν από την αντιμετώπιση και την εξέλιξη της πανδημίας για την οποία –βάσει των πρώτων διαπιστώσεων– οι νέοι κυβερνητικοί εταίροι στο Βερολίνο δείχνουν να βρίσκονται σε σύγχυση. Προσωρινή τουλάχιστον. Εδώ φαίνεται και η κυβερνητική τους απειρία. Κάποιοι σχολιαστές, όχι μόνο στη χώρα μας, δείχνουν να πιστεύουν ότι ακριβώς λόγω της αλλαγής φρουράς στη Γερμανία είναι υπό εκκόλαψη ισχυρός άξονας Γαλλίας και Ιταλίας στην Ευρώπη. Θα ήταν ασφαλώς καλό να υπάρχει ένα αντίβαρο στη γερμανική «ατμομηχανή». Υποπτεύομαι ότι όλα αυτά θα αποδειχθούν φρούδες ελπίδες. Κι όχι μόνο γιατί η Γαλλία παραδοσιακά αποφεύγει κάθε είδους αντιπαλότητα με τη Γερμανία. Οι ρόλοι είναι διακριτοί στην Ευρώπη.
Κι ασφαλώς ο νέος γερμανικός συνασπισμός, φρέσκος, καινοτόμος στις ιδέες κι ορεξάτος, μπορεί να προσφέρει σε τομείς που η Γερμανία ήταν μέχρι τώρα συχνά ανεξήγητα διστακτική: Στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (που αγγίζει και την Τουρκία), την ισχυροποίηση της κοινής εξωτερικής κι αμυντικής πολιτικής, την προώθηση της ψηφιοποίησης που η Ευρώπη έχει μείνει πίσω. Αυτά είναι πεδία δόξης λαμπρά –για τα οποία και θα κριθεί αν μπορεί να γίνει διαφορετική από την προκάτοχό της
. * Πρώην Κυβερνητικός Εκπρόσωπος (2004-2009)
