Tης ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ για την Κυριακάτικη Kontranews
Στους περισσότερους τομείς, τo 2022 προβλέπεται… απρόβλεπτο. Όσο οι επισφαλείς παράγοντες κυριαρχούν στο καθοριστικό μέτωπο της πανδημίας και οι κυβερνήσεις του δυτικού κόσμου προσπαθούν (;) να λύσουν καινούργια προβλήματα με παλιές συνταγές, τα προγνωστικά εργαλεία φαίνονται αδύναμα να μας εξοπλίσουν με κάποιες στοιχειώδεις κατευθυντήριες για την επόμενη ημέρα. Ένα ολόκληρο σύστημα σκέψης που βασίστηκε στον θετικισμό και στον επιστημονικό ορθολογισμό ξαφνικά αντιμετωπίζει αδιανόητες προκλήσεις στην καθημερινή του -πλέοναλληλεπίδραση με τους φορείς πολιτικής διαχείρισης και εξαναγκάζεται σε διαρκείς υπαναχωρήσεις και αναδιπλώσεις. Το εξ ορισμού ύψιστο αγαθό της δημόσιας υγείας σχετικοποιείται και σαλαμοποιείται ολοένα και περισσότερο στη δημόσια σφαίρα, και καταλήγει να υποσκελίζεται από τους διαβόητους νόμους της αγοράς, οι οποίοι ολοένα ενισχύονται παρότι διαρκώς διαψεύδουν το ίδιο τους το αφήγημα.
Η Δύση ολισθαίνει σε σχήματα πιο συντηρητικά και πιο απομονωτικά, την ίδια στιγμή που πολλοί ηγέτες της προσπαθούν έμμεσα να ξαναγράψουν την Ιστορία για να κυριαρχήσουν ως (ψευδο)προφήτες στην αυγή ενός νέου, άγνωστου κόσμου. Σε πολιτικό επίπεδο, το πιο μεγάλο θύμα αυτών των αρνητικών εξελίξεων φαίνεται να είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, πρωτίστως μάλιστα στην πιο ουσιαστική της εκδοχή, δηλαδή μίας τεράστιας οικοειοθελούς συλλογικότητας πολιτών με εναρμονισμένα κοινά δικαιώματα και υποχρεώσεις, και με σαφή ιστορική μνήμη του ολέθρου που τους προκάλεσαν στο παρελθόν οι μεγαλοϊδεατισμοί των εθνικών κρατών. Δυστυχώς, οι απόγονοι αυτών των μεγαλοϊδεατισμών επανεμφανίζονται στην εποχή μας ως σύγχρονοι «πολιτικοί εθνικισμοί» ορισμένων κρατών-μελών που συνειδητά ναρκοθετούν τα ίδια τα θεμέλια της Ένωσης. Η εγκατάλειψη του εγχειρήματος για ευρωσύνταγμα παρά τους προηγηθέντες αμοιβαίους συμβιβασμούς και την αρχική ομοθυμία, η θεσμική νομιμοποίηση της ακροδεξιάς στα κοινοβούλια των κρατών-μελών και της ίδιας της ΕΕ, το -αρκούντως άτακτο- Brexit, αλλά και οι πολύ πρόσφατες αποφάσεις των Συνταγματικών Δικαστηρίων της Γερμανίας και της Πολωνίας που αμφισβητούν ευθέως αυτονόητες αρχές του ενωσιακού οικοδομήματος προδιαγράφουν ένα μέλλον ζοφερό για τον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο. Τις άσχημες προοπτικές δυστυχώς επιδεινώνουν και οι αυτοκαταστροφικές ευρωπαϊκές εμμονές για δημοσιονομική, νομισματική, και αναπτυξιακή πολιτικής με όρους κυριολεκτικά αναρχοκαπιταλισμού, αφού στην πραγματικότητα για την ολιγαρχική ελίτ δεν ισχύουν οι ίδιοι νόμοι που αυστηρά διέπουν εμάς, τους υπόλοιπους.
Οι πολίτες της ΕΕ αντιλαμβάνονται αυτά τα συμπλεκόμενα παράλληλα σύμπαντα της ανισότητας και της αναξιοκρατίας, τα βιώνουν ως «αδικία» στην καθημερινότητά τους, αισθάνονται κόπωση και θυμό από τον παραλογισμό των κυβερνητικών πολιτικών, και συχνά βρίσκουν καταφύγιο στον ακραίο πολιτικό λαϊκισμό που προσφέρει εύκολες λύσεις και βολική συνθηματολογία. Άλλωστε, η Καρλσρούη και η Βαρσοβία της προηγούμενης παραγράφου δεν φύτρωσαν εν μία νυκτί, αφού η σπορά των ακροδεξιών ευρωπαϊκών εθνικισμών άνθισε πολύ πριν φτάσουν και τα Δικαστήρια στο σημείο να διεκδικήσουν ανοιχτά «πρώτο και τελευταίο λόγο» για τα ενωσιακά ζητήματα. Ο αντίλογος και η μόνη βιώσιμη λύση στον ορατό και όλως εφιαλτικό κίνδυνο κατάρρευσης του οικοδομήματος της ΕΕ είναι η άμεση και αταλάντευτη αλλαγή υποδείγματος. Ως ξεκάθαρα φιλευρωπαϊκό πολιτικό μέτωπο, έχουμε καταθέσει στην κοινωνία πληθώρα προτάσεων που στοχεύουν στην υπεύθυνη ανασυγκρότηση της Ένωσης.
Η Ένωση είναι ένα πολυσυλλεκτικό εργαλείο περίπου 450 εκατομμυρίων πολιτών με εκπληκτικές δυνατότητες, αλλά συνεχίζει να προγραμματίζεται πολιτικά από το κέντρο του. Επείγει, λοιπόν, οι πολίτες να «ξαναγράψουμε κομμάτια του κώδικα» και να υποστηρίξουμε πολιτικές προτάσεις που αφουγκράζονται και διατυπώνουν τη λογική και το συμφέρον των πολλών για τα αυτονόητα ζητήματα της ισότητας και της αναλογικότητας σε όλους τους κλάδους της κοινωνικής, οικονομικής, και περιβαλλοντικής δράσης. Όταν ο Ευρωπαίος πολίτης αισθανθεί ότι το εγχώριο και -κατ’ επέκτασητο ενωσιακό πολιτικό σύστημα κλείνουν την ψαλίδα δικαιότερα και γεφυρώνουν τα κάθε λογής χάσματα, τότε θα βρει λόγο να σεβαστεί και να εμπνευστεί το εγχείρημα, τότε θα απομακρυνθεί από τους καταστροφικούς εθνικισμούς. Στο κρίσιμο σταυροδρόμι χρειαζόμαστε γενναίες και τίμιες ευρωπαϊκές συναποφάσεις για περισσότερο κοινωνικό κράτος, στήριξη των μικρών και μεσαίων, και κλιματική υπευθυνότητα – όχι δημοσιονομικούς παγγερμανισμούς, trickle-down αγκυλώσεις, και περιβαλλοντικές παλινωδίες. Το 2022 ας φέρουμε όλοι μαζί την καλή χρονιά που ευχόμαστε!
* Βουλευτής Α’ Αθηνών με το ΜέΡΑ25
