Του Γιώργου Κύρτσου από την Κυριακάτικη Kontranews
Σύμφωνα με τις ενδείξεις η ελληνική οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2021. Στο βαθμό που θα αφήνουμε πίσω μας την πανδημία, η οποία προβλέπεται να συνεχιστεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και το 2022, θα κερδίζει σε δυναμική η ανάκαμψη που θα μετατραπεί στη συνέχεια σε οικονομική ανάπτυξη.
Μεγάλες ανατροπές
Το πρόβλημα είναι ότι η οικονομική κρίση που συνδέεται με την πανδημία έφερε μεγάλες ανατροπές οι οποίες θα είναι μαζί μας, για ένα απροσδιόριστο διάστημα, δυσκολεύοντας τις κινήσεις μας.
Τις συνοψίζω με τον ακόλουθο τρόπο:
Πρώτον, η πανδημία έφερε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά στην Ελλάδα και στην Ιταλία, νέα μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους.
Έχει φτάσει στο επίπεδο ρεκόρ του 208% του ΑΕΠ. Είναι ρυθμισμένο σε βάθος περίπου δεκαετίας και προς το παρόν τα χαμηλά διεθνή επιτόκια περιορίζουν το κόστος εξυπηρέτησης του. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι είναι μια εκκρεμότητα που θα βρούμε μπροστά μας.
Δεύτερον, η πανδημία οδήγησε σε μια νέα δημοσιονομική ανατροπή. Το δημοσιονομικό έλλειμα το 2020 όπως και το 2021 θα κινηθούν κοντά στο όριο του 10% του ΑΕΠ.
Αυτό σημαίνει ότι συντηρείται η δυναμική ανόδου του δημόσιου χρέους και πως όταν αρχίσει η Ευρωζώνη να σφίγγει κάπως τα λουριά, πιθανότατα τέλη 2022, τέλος 2024, θα χρειαστεί κάποιου είδους προσαρμογή.
Τρίτον, η πανδημία μας χτύπησε στο παραδοσιακά αδύναμο σημείο μας στις ασφαλιστικές δαπάνες και στο ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό έλλειμμα.
Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις που δημοσιεύονται η συνταξιοδοτική δαπάνη μπορεί να έχει φτάσει στο ποσοστό ρεκόρ του 18-20% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση προστάτευσε το εισόδημα όλων των συνταξιούχων κατά τη διάρκεια της πανδημίας ενώ δόθηκαν και αρκετές αυξήσεις. Το ερώτημα είναι εάν θα ανακάμψει έγκαιρα η οικονομία ώστε να περιοριστεί η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό επί του ΑΕΠ για να μην τραβήξει σε ένα έως ενάμιση χρόνο την προσοχή των Ευρωπαίων εταίρων και πιστωτών.
Τέταρτον, η κρίση της πανδημίας έφερε ανατροπή και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Η ουσιαστική εξαφάνιση των τουριστικών εσόδων μας άφησε με το εμπορικό έλλειμμα το οποίο οδηγεί σε σημαντικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Την κατάσταση περιπλέκει η αδυναμία εντυπωσιακής ανάκαμψης του τουρισμού σε συνθήκες πανδημίας όπως και η άυξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Η ανάκαμψη σε μεγάλες οικονομίες όπως της Κίνας και των ΗΠΑ και η διεθνοπολιτική αναταραχή συμβάλλουν στην αύξηση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου από τις εισαγωγές των οποίων έχουμε μεγάλη εξάρτηση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών μας. Υπάρχει λοιπόν κίνδυνος να διευρυνθεί το έλλειμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών προτού έρθουν οι ενισχύσεις από τα έσοδα στον τουρισμό.
Κοινωνικό ζήτημα
Πέμπτον, η πανδημία συμπλήρωσε τη ζημιά της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και οδήγησε σε νέα ρεκόρ σε ότι αφορά το ιδιωτικό χρέος. Οι οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε εφορία, κοινωνική ασφάλιση και τράπεζες έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και οδηγούν στην αδρανοποίηση έως περιθωριοποίηση ενός σημαντικού μέρους της οικονομίας και της κοινωνίας.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν το βασικό οικονομικό φορτίο που θα κουβαλήσουμε υποχρεωτικά στη μετά πανδημία εποχή.
Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα, έξυπνα και αποτελεσματικά για να μην φρενάρουν τα προβλήματα που ανέφερα τη διαφαινόμενη ανάκαμψη και στη συνέχεια ανάπτυξη.
* Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας
