Η νέα πραγματικότητα στην ελληνική Οικονομία μετά τα 86 δις

Το νέο τρίτο μνημόνιο είναι πλέον πραγματικότητα και συνοδεύεται από μία πλειάδα μέτρων  που θα έχουν ένα ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.

Από την μία, δεκάδες νέα, σκληρά μέτρα, που έρχονται να  προσθέσουν στο ήδη αβάσταχτο βάρος που σηκώνουν οι έλληνες φορολογούμενοι και από την άλλη, μία σειρά από ενισχύσεις και προγράμματα με σκοπό να «δυναμώσουν» τις ελληνικές τράπεζες και να στηρίξουν την στροφή της ελληνικής Οικονομίας στην ανάπτυξη από το 2016.

Η πραγματική οικονομία και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, δέχτηκαν ασφυκτικές πιέσεις, κατά την διάρκεια της «μαραθώνιας» διαπραγμάτευσης κυβέρνησης και δανειστών.

Η τραπεζική αργία και οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων (Capital Controls), «πάγωσαν» τις αγορές, φόβισαν τους καταναλωτές και έφτασαν τις ελληνικές τράπεζες στα όριά τους, να εξαρτώνται από μέρα σε μέρα για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας, στην  ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), μέσω του μηχανισμού παροχής έκτακτης ρευστότητας (ELA).

Μετά την νέα συμφωνία, με τους διεθνείς πιστωτές της χώρας, εξασφαλίστηκε ένα τριετές πρόγραμμα προσαρμογής, που θα συνοδεύει το νέο δάνειο συνολικού ύψους 86 δισ. ευρώ. Από αυτά τα χρήματα ελάχιστα θα μπουν στην ελληνική αγορά, καθώς ο πρώτος στόχος είναι η ενίσχυση της Οικονομίας συνολικά.

Αποκλείεται το «κούρεμα» καταθέσεων – 25 δισ. ευρώ για την στήριξη των τραπεζών

Σημαντικό βήμα, για να ξεφύγουμε από την αβεβαιότητα και να επιστρέψει η ελληνική Οικονομία σε κανονικούς ρυθμούς και το τραπεζικό σύστημα στην ομαλότητα, είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, για την  οποία ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, έχει δηλώσει πως δεν θα περιοριστεί μόνο στις τέσσερεις συστημικές (Εθνική, Πειραιώς, Eurobank, Alpha Bank) αλλά θα επεκταθεί και τις υπόλοιπες με σκοπό την ασφάλεια και των επενδύσεων της περιφέρειας.  

Από τα 86 δισ. ευρώ, τα 25 προορίζονται για την κάλυψη των τραπεζικών αναγκών, με  10 δισ. από αυτά, να είναι μέρος της πρώτης δόσης, που θα εγκριθεί μέχρι την Τετάρτη.

Τραπεζικές πηγές εκτιμούν πως η χρήση αυτών των πόρων θα ξεκινήσει άμεσα πριν από την ολοκλήρωση των τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών που τοποθετείται χρονικά μέσα στον Οκτώβρη.  

Πολλοί έμπειροι αναλυτές εκτιμούν πως με την ανακεφαλαιοποίηση, ξεκινά και η αντίστροφη μέτρηση για την άρση των Capital Controls. Η δεύτερη δόση για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού συστήματος,  θα είναι έως 15 δισ. ευρώ, ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν. Το ποσό αυτό θα καταβληθεί μετά την πρώτη αξιολόγηση, αφού ολοκληρωθούν, δηλαδή, τα stress test και σε κάθε περίπτωση πριν τις 15 Νοεμβρίου.  

Τα ίσως πιο σημαντικά νέα, είναι αυτά που φέρνουν ανακούφιση στους καταθέτες, αφού το Eurogroup απέκλεισε ξεκάθαρα, το ενδεχόμενο «κουρέματος»  (bail in)  για τους καταθέτες, ανεξαρτήτως ποσού.

Όμως μέσα στο κείμενο των αποφάσεών του, το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρώπης  αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο, να υπάρξει συμμετοχή(«κούρεμα») στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και από ομολογιούχους, μία απόφαση που θα παρθεί μετά την ολοκλήρωση των stress test των τραπεζών και τοποθετείται χρονικά μετά τα μέσα του Οκτωβρίου.

Η μεγάλη πρώτη δόση από την Ευρώπη 13+10 δισ. ευρώ

Η πληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας, είναι ο κύριος στόχος της πρώτης δόσης από τους δανειστές. Η πρώτη δόση του προγράμματος θα είναι συνολικού ύψους, 26 δισ. ευρώ και θα δοθεί σε δύο ξεχωριστές υποδόσεις.

Η πρώτη υπόδηση θα είναι όπως προαναφέραμε τα 10 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ,  η δεύτερη υποδόση θα είναι σχεδόν 16 δισ. ευρώ και θα καταβληθεί στην Ελλάδα τμηματικά. Η πρώτη καταβολή των 13 δισ. ευρώ θα γίνει έως τις 20 Αυγούστου.

Από την πρώτη δόση, απομένουν ακόμα περίπου 3 δισ. ευρώ τα οποία θα παραμείνουν στον ESM( στο Λουξεμβούργο) και θα λειτουργήσουν σαν «μαξιλαράκι». Η εκταμίευσή τους αναμένεται να γίνει σε δύο δόσεις, πριν και μετά τον Οκτώβριο μετά από την εφαρμογή μίας σειράς προαπαιτούμενων μέτρων.

«Ανάσα» από τους χαμηλούς δημοσιοοικονομικούς στόχους

Στα δημοσιονομικά, ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως συμφωνήθηκε να παραμείνουν τα πρωτογενή πλεονάσματα χαμηλά, αφού θα η ελληνική Οικονομία χρειάζεται χώρο για να «αναπνεύσει».

Υψηλοί στόχοι θα ήταν δύσκολο να επιτευχθούν μετά από τη δυσμενή πορεία της ελληνικής Οικονομίας της τους τελευταίους μήνες, από όταν οι δανειστές έκλεισαν σχεδόν κάθε παροχή χρηματοδότησης προς την χώρα μας.  Οι στόχοι τέθηκαν, στα -0,25% για το 2015, +0,5% για το 2016, +1,75% για το 2017 και +3,5% για το 2018.

Τον Οκτώβριο πάει η «ελάφρυνση» του χρέους

Πολλά θα κριθούν από τα αποτελέσματα της νέας αξιολόγησης του Οκτωβρίου. Οι δανειστές, μας κρατούν σε «κοντό σχοινί» και πριν καλά-καλά μπουν οι υπογραφές στο νέο μνημόνιο, έχουν ετοιμάσει μία σειρά από αξιολογήσεις, για να ελέγχουν την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος.

Η πρώτη μεγάλη αξιολόγηση είναι στα μέσα Οκτωβρίου και από τα αποτελέσματά της εξαρτώνται μία σειρά από σημαντικές εξελίξεις, όπως η «ελάφρυνση» του ελληνικού χρέους  και η συμμετοχή ή μη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στο νέο πρόγραμμα.  Μετά από τις ασφυκτικές πιέσεις του Ταμείου, ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί ευρωπαίοι δανειστές, δέχονται πως αν και με προϋποθέσεις, η  ελάφρυνση του χρέους αποτελεί πια αναγκαιότητα.

Η χώρα μας δεν θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα με τις αστρονομικές δόσεις που προβλέπονταν σύμφωνα με το προηγούμενο πρόγραμμα πληρωμών και το ΔΝΤ από την πλευρά του ξεκαθάρισε πως δεν θα μπορούσε να συμμετάσχει αν το ελληνικό χρέος δεν γίνει βιώσιμο.  

Η συμμετοχή του ΔΝΤ, δεν έρχεται όμως χωρίς κόστος, αφού το Ταμείο βάζει ως προϋποθέσεις, μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, τα εργασιακά και την αγορά (εργαλειοθήκη ΟΟΣΑ).