Της Αγγελικής Αδαμοπούλου από την Κυριακάτικη Kontranews
Την περασμένη εβδομάδα, το Πρώτο Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας εξέδωσε την απόφαση 622/2021 η οποία καθοδηγεί μια πολύ σημαντική εξέλιξη στο μέτωπο της νομικής διαχείρισης των εμβολιασμών συνολικά.
Η απόφαση ανέτρεψε την κρίση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και δικαίωσε μητέρα η οποία είχε στραφεί κατά του Δημοσίου και κατά συγκεκριμένου Δήμου, διεκδικώντας αποζημίωση λόγω θανατηφόρας παρεγκεφαλίτιδας που προκλήθηκε στην ανήλικη κόρη της κατόπιν εμβολιασμού της με το γνωστό σε όλους τριδύναμο εμβόλιο MMR ΙΙ.
Παρότι η συγκεκριμένη ανεπιθύμητη ενέργεια κρίνεται σπάνια (1 στους 1.000.000 εμβολιασμούς), το ΣτΕ δεν κινήθηκε σε μια συμψηφιστική λογική «αποδεκτής παράπλευρης απώλειας» υπέρ του γενικού συμφέροντος, και συμπέρανε το εξής: αν πληγεί η υγεία προσώπου από συνταγματικά θεμιτό και νόμιμο εμβολιασμό (και όχι από παράνομη πράξη ή παράλειψη, όπως π.χ. η χορήγηση ελαττωματικού ή ακαταλλήλου σκευάσματος ή η πλημμελής διενέργεια εμβολιασμού), τότε το κράτος ευθύνεται σύμφωνα με τα άρ. 4 παρ. 5 και 25 παρ. 4 του Συντάγματος για εύλογη αποκατάσταση της ζημίας από υλική και ηθική βλάβη. Ανέφερε, μάλιστα, επιπλέον ότι «στις περιπτώσεις αυτές, η προκαλούμενη από την πραγματοποίηση του εμβολιασμού βλάβη συνιστά υπέρμετρη θυσία για τον παθόντα (βλάβη υγείας και προσβολή προσωπικότητας), χάριν του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου».
Οι νομικές προεκτάσεις της απόφασης είναι αδιαμφισβήτητες και εύκολα αντιληπτές: ακόμη κι όταν επικαλείται το δημόσιο συμφέρον, ένα κράτος δεν μπορεί να «νίπτει τας χείρας του» όταν εφαρμόζει πλατιές υγειονομικές πολιτικές με παρέμβαση στο ανθρώπινο σώμα, όπως οι εμβολιασμοί. Περισσότερο, ίσως, από νομικό εργαλείο, η απόφαση αυτή μπορεί να εκπέμψει ηχηρό μήνυμα για ψυχραιμία, σωφροσύνη, και δημιουργική ανακωχή στον δημόσιο διάλογο. Γιατί μας υπενθύμισε σε μια κρίσιμη συγκυρία ότι κανείς δεν μπορεί να αποτινάξει τις ευθύνες του δείχνοντας διαρκώς με το δάχτυλο τους άλλους.
Παρακολουθούμε ανήσυχοι εδώ και μήνες μια συντονισμένη προσπάθεια να επιβληθεί ένα ιδιότυπο επιλεκτικό σιωπητήριο, δυστυχώς και με κυβερνητική μεθόδευση. Ο εμβολιασμός έχει μετατραπεί από πράξη ιατρική, δηλαδή εξόχως επιστημονική, σε αντικείμενο πολιτικής εργαλειοποίησης, χειραγώγησης και διχασμού. Ακόμη και πολύ μετριοπαθείς ειδήμονες που τολμούν να ψελλίσουν στοιχειώδεις επιφυλάξεις δέχονται κατά κανόνα ομοβροντία αποδοκιμασιών από αυτόκλητους δήθεν προστάτες του κοινού καλού και αντιμετωπίζονται σχεδόν συλλήβδην ως «δημόσιοι κίνδυνοι». Το δίχως άλλο, αυτή η… ασπρόμαυρη οπτική δεν τιμά καθόλου την ποιότητα του δημόσιου διαλόγου· ιδίως, μάλιστα, όταν περηφανευόμαστε πως εκπροσωπούμε ένα λαμπρό πολιτισμό που δομήθηκε στην πολυφωνία, στην ισηγορία, και στην βαθιά επιστημονική διαλεκτική. Ο αφοριστικός λόγος είναι εξ ορισμού σκοταδιστικός, και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί ποτέ να είναι ωφέλιμος για την κοινωνία και την πατρίδα.
Ζούμε μια περίοδο διάχυτης κόπωσης και σύγχυσης στην Ελλάδα της πανδημίας. Ωστόσο, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναβάλουμε στιγμή τον αγώνα μας για το «κοινό συμφέρον.»
Αξιώνουμε προστασία της δημόσιας υγείας υπεύθυνα, αλλά όχι αλόγιστα. Να μας καθοδηγούν έγκυρα και τεκμηριωμένα επιστημονικά πορίσματα, και ταυτόχρονα να εγκύψουμε με ιδιαίτερη επιμέλεια στην ατομική υγεία και να αφουγκραζόμαστε την ελευθερία του προσώπου. Επιλογές όπως τα «παιδωγωγικά SMS» του κ. Γεραπετρίτη, η απαξίωση της επιτροπής των ειδικών και οι απερίσκεπτες προτάσεις για υγειονομικά διαβατήρια προνομιακής ελευθερίας σίγουρα δεν τιμούν αυτό το καθήκον.
Διεκδικούμε να μιλήσουμε ανοιχτά και να θέσουμε με νηφαλιότητα τις «θεμιτές και νόμιμες» σταθμίσεις και τα όριά που θέτουν στην εκτελεστική εξουσία. Έχουμε, άλλωστε, αποκτήσει ως κοινωνία επαρκή εμπειρία και ωριμότητα για κάτι τέτοιο από τον ενάμιση χρόνο αντιμετώπισης και ανάλυσης της πανδημίας. Δυστυχώς, οι τακτικισμοί, η διγλωσσία, και η αδιαφάνεια που έχει επιλέξει η μονοπρόσωπη κυβέρνηση των διαγγελμάτων δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας σ’ αυτό το επίπεδο.
Δεν επιτρέπουμε την καιροσκοπική και αντιφατική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Καλούμε την κυβέρνηση να σοβαρευτεί επιτέλους και περιμένουμε άμεσα να παρουσιάσει βεντάλια σεναρίων για το προσεχές μέλλον και να πάψει επιτέλους να ασχολείται με τα ανεπίκαιρα και δευτερεύοντα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο κορονοϊός δεν θα εξαφανιστεί από στιγμή σε στιγμή, και η χώρα δεν αντέχει άλλους ιδεοληπτικούς πειραματισμούς.
* Βουλευτής Α’ Αθηνών, ΜέΡΑ25
