Η κρίση που διέρχεται η χώρα μας είναι πρωτίστως οικονομική και πολιτική. Η σημαντικότερη συνιστώσα της πολιτικής κρίσης είναι η διαφθορά και ο αμοραλισμός του εγχώριου κομματικού-πολιτικού συστήματος κυβερνητικής εξουσίας. Το πρίσμα της οικονομικής κρίσης είναι πολυεδρικό και πολυσύνθετο. Γιατί τα Δημόσια Οικονομικά είναι χρεοκοπημένα και η χώρα είναι καταχρεωμένη “μέχρι τα μπούνια”, όπως θα έλεγε ο θυμόσοφος λαός; Γιατί τα δύο κουρέματα του δημοσίου χρέους το Φεβρουάριο και τον Δεκέμβριο του 2012 ύψους 138 δις ευρώ (€), αντί να συντελέσουν στην αποκατάσταση της δημοσιονομικής σταθερότητας, απεναντίας συνέβαλαν στην δραματική επιδείνωση της μακροοικονομικής κατάστασης της χώρας και στην οικονομική καταστροφή φυσικών προσώπων, ασφαλιστικών ταμείων και τραπεζών; Σε ποιους παράγοντες αποδίδεται η τρομακτική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων (κόκκινα δάνεια), το επίπεδο των οποίων εκτιμάται σήμερα σε 115 δις €; Σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, από ποιες πηγές τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα βρουν εισοδηματικούς πόρους, ώστε να ξεχρεώσουν τις οφειλές τους στις εφορίες και τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης (ΙΚΑ, κ.ά.), που το 2016 εκτιμώνται σε 120 δις €;
Πολλά τα ερωτήματα που θα μπορούσαν να τεθούν, σχετικά με τα αίτια και τις αρνητικές συνέπειες της οικονομικής δυσπραγίας της περιόδου 2008-2016. Η ανάπτυξη αποτελεί το φάρμακο εξόδου από την οικονομική-δημοσιονομική κρίση. Πώς όμως η εθνική οικονομία από τη φάση της ύφεσης θα περάσει στη φάση της ανάκαμψης, αν δεν προαχθεί το επίπεδο ανταγωνιστικότητας του οικονομικού μας συστήματος; Η ανταγωνιστικότητα αποτελεί τον προπομπό της αναπτυξιακής διαδικασίας. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα που προσδιορίζει το επίπεδο ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μιας χώρας, είναι ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών της σε αγαθά και υπηρεσίες. Όσες χώρες της διεθνούς οικονομίας επιτυγχάνουν ικανοποιητικές αναπτυξιακές επιδόσεις, όπως για παράδειγμα μέσους ετήσιους αναπτυξιακούς ρυθμούς άνω του 3%, διαπιστούται ότι το εξαγωγικό τους εμπόριο συνιστά το όχημα της αναπτυξιακής τους πορείας. Για παράδειγμα, την περίοδο 1985-2015, ο μέσος ετήσιος αναπτυξιακός ρυθμός της Νότιας Κορέας ανήλθε γύρω στο 6%, καθότι την περίοδο αυτή οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών από 31 εξακοντίστηκαν σε 634 δις $. Άμεσο αποτέλεσμα της εντυπωσιακής αύξησης των εξαγωγών κατά την περίοδο 1985-2015, ήταν το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) σε τρέχουσες τιμές της Νότιας Κορέας από 104 να ανέλθει σε 1.378 δις δολάρια.
Οι εξαγωγές αποτελούν μέρος της εγχώριας παραγωγής που πωλείται (εξάγεται) σε άλλες χώρες. Άρα, όσο αυξάνονται οι εξαγωγές μιας χώρας, τόσο περισσότερο αυξάνεται η εγχώρια παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Ως γνωστόν, το ΑΕΠ μιας χώρας είναι η αξία της δαπάνης για την αγορά τελικών αγαθών και υπηρεσιών κατά τη διάρκεια του έτους. Συνεπώς, η διαχρονική αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών συντελεί στη συνεχή άνοδο του ΑΕΠ. Όσες χώρες δεν πληρούν αυτόν το θεμελιώδη κανόνα, δηλαδή να επιτυγχάνουν τη διαχρονική διεύρυνση του εξαγωγικού τους εμπορίου, είναι αδύνατον να πραγματοποιούν αξιόλογες αναπτυξιακές επιδόσεις και ταυτόχρονα η αναπτυξιακή τους διαδικασία να είναι διατηρήσιμη. Κλασική είναι η περίπτωση της Ελλάδας. Μια χώρα της οποίας το εξαγωγικό εμπόριο μετά το 2008 είναι πλήρως αποτελματωμένο. Την περίοδο 2008-2016, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών από 54 εκτιμάται ότι έπεσαν στα 49 δις ευρώ.
Και ο πιο άσχετος με το αντικείμενο της Οικονομικής Επιστήμης αντιλαμβάνεται, ότι, σε συνθήκες καταβαράθρωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, τα χρόνια που έρχονται προβλέπονται μαύρα και άραχνα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το κουαρτέτο προσδοκά σε πρωτογενή κρατικά πλεονάσματα 3,5% επί του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2017-2027, το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει είναι: Πώς θα επιτευχθούν τα πρωτογενή κρατικά πλεονάσματα του 3,5% επί του ΑΕΠ και μάλιστα σε χρονικό ορίζοντα άνω των 10 ετών, σε μια χώρα με καταρρακωμένη την ανταγωνιστικότητα του οικονομικού της συστήματος και ένα κομματικό-πολιτικό κατεστημένο εξουσίας που η διαφθορά και η διαπλοκή ζουν και βασιλεύουν; Τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% προϋποθέτουν την επίτευξη μέσων ετήσιων αναπτυξιακών ρυθμών τουλάχιστον 3% για την επόμενη δεκαετία. Η ελληνική οικονομία πληροί τις ανταγωνιστικές προϋποθέσεις, για την επίτευξη μέσων ετήσιων αναπτυξιακών ρυθμών γύρω στο 3% κατά την περίοδο 2017-2027; Αδιαμφισβήτητο είναι ότι η ανάπτυξη είναι αυτή που δημιουργεί και εγγυάται τα υψηλά κρατικά πρωτογενή πλεονάσματα.
