ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
Το πού υπάγεται κάθε χαρτοφυλάκιο δεν είναι ένα γραφειοκρατικό θέμα, αλλά υποκρύπτει μία συγκεκριμένη νοοτροπία διακυβέρνησης και προσέγγισης των προβλημάτων. Εκτός του συμβολισμού (για παράδειγμα, η υπαγωγή του χαρτοφυλακίου μεταναστευτικής πολιτικής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη υποκρύπτει την άποψη ότι η μετανάστευση είναι πρόβλημα δημόσιας τάξης) υπάρχει και η ουσία. Μία ουσία που δείχνει πως η καινούργια κυβέρνηση αντιλαμβάνεται την Παιδεία, την επιμόρφωση, την επιστημονική δραστηριότητα μόνο ως τομείς «υπαγόμενους» στην αγορά, στις ανάγκες των επιχειρήσεων και στους αδήριτους νόμους της ιδιωτικής οικονομίας.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι μεταξύ των πρώτων προεδρικών διαταγμάτων του νέου πρωθυπουργού περιλαμβανόταν και η «μετακόμιση» του χαρτοφυλακίου για την έρευνα στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, από το Παιδείας που βρισκόταν ως τώρα. Μία απλή έρευνα για την κατάσταση στον ακαδημαϊκό χώρο και τον χώρο της έρευνας μπορεί να δείξει στον καθένα καλοπροαίρετο ότι επί της προηγούμενης κυβέρνησης είχε γίνει σοβαρή δουλειά επί του θέματος. Ο αναπληρωτής υπουργός που είχε αναλάβει το σχετικό χαρτοφυλάκιο, ο Κώστας Φωτάκης, έκανε αθόρυβη δουλειά, εκμεταλλευόμενος και την αύξηση των κονδυλίων από τον δημόσιο προϋπολογισμό γι’ αυτό τον τομέα.
Τώρα, η έρευνα φεύγει από τον φυσικό της χώρο, δηλαδή από την Παιδεία και το υπουργείο Παιδείας και πηγαίνει σε ένα άλλο υπουργείο. Ο στόχος προφανής: να κυριαρχήσουν στην έρευνα οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς και όχι οι κατευθύνσεις της ίδιας της επιστήμης.
Η ίδια νοοτροπία αποκαλύφθηκε και στην υπόθεση της κατάργησης της Νομικής Πάτρας. Η κυβέρνηση επιστράτευσε το γελοίο επιχείρημα ότι δεν χρειάζονται άλλοι άνεργοι δικηγόροι. Μόνο που με τα σχέδια της προηγούμενης κυβέρνησης δεν θα άλλαζε καθόλου ο αριθμός των αποφοίτων από όλες τις Νομικές Σχολές της χώρας. Συν τοις άλλοις, η Παιδεία αποτελεί αυταξία. Η επιστήμη και η επιστημονική δραστηριότητα δεν κρίνεται μόνο από τις ανάγκες της αγοράς, ούτε υπόκειται σ’ αυτές. Με αυτή την νοοτροπία, λοιπόν, να κλείσουμε τις αρχαιολογικές σχολές, να καταργήσουμε την κοινωνιολογία –άλλωστε, κατά δήλωση Γεωργιάδη, κάνει τα… παιδιά μας αριστερούς- και να περιορίσουμε δραματικά τις Φιλολογικές Σχολές.
Η Παιδεία δεν είναι ένα πλατύσκαλο για να βρει κάποιος δουλειά, ούτε για να γεμίσει τα «bullet points» ενός βιογραφικού. Κοντολογίς και στην Παιδεία, συγκρούνται δύο βασικές νοοτροπίες, δύο ξεχωριστοί κόσμοι: εκείνοι που αντιλαμβάνονται την Παιδεία ως αυταξία και ως δραστηριότητα δημιουργίας καλλιεργημένων, οξυνόων και κριτικών ανθρώπων και εκείνοι που βλέπουν τα πανεπιστήμια και την έρευνα ως εργοστάσια για την δημιουργία ανθρώπων-γραναζιών για την οικονομία.
