Φιλελευθερισμός, Προστατευτισμός και ο Οραματιστής Ντόναλντ Τραμπ (1)

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στην ομιλία του κατά την τελετή της ορκωμοσίας του (21.1.2017), έστειλε το βαρυσήμαντο μήνυμα ανά την οικουμένη ότι θα αγωνιστεί με όλες του τις δυνάμεις, για την υπεράσπιση των συμφερόντων των ΗΠΑ και την προαγωγή της ευημερίας του αμερικανικού λαού. Το εθνικό συμφέρον είναι υπεράνω όλων. Αρκετές από τις ομιλίες του Τραμπ χαρακτηρίζονται άκρως εθνικιστικές και πατριωτικές, καθότι υπόσχεται στον αμερικανικό λαό ότι θα αγωνιστεί με την αξιοποίηση του οποιουδήποτε μέσου, για την περαιτέρω ενίσχυση των ΗΠΑ σε στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, έτσι ώστε οι ΗΠΑ να ενδυναμώσουν ακόμα περισσότερο την πρωτοκαθεδρία τους στην παγκόσμια πολιτικοοικονομική σκηνή. Σε αρκετές αναλύσεις μας είχαμε επισημάνει, ότι, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας πανέξυπνος άνθρωπος, πολύ πετυχημένος επιχειρηματίας και οδεύει ολοταχώς στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ.

Σε ένα από τα άρθρα μου από τη στήλη αυτή (13.5.2016) είχα γράψει τα εξής: «Σε πρόσφατη ομιλία του ο ρεπουμπλικάνος διεκδικητής του χρίσματος για την προεδρία των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι αν εκλεγεί Πρόεδρος θα απαιτήσει το κούρεμα του αμερικανικού δημοσίου χρέους. Οι κακεντρεχείς γλώσσες στην αμερικανική και την διεθνή πολιτική σκηνή, που στο παρελθόν χαρακτήριζαν τον Τραμπ γραφικό και γελοίο, μετά την θριαμβευτική πορεία του στην κούρσα διεκδίκησης του χρίσματος του υποψηφίου προέδρου του ρεπουμπλικανικού κόμματος, αναθεώρησαν τις απόψεις τους και ουσιαστικά κατάπιαν τη γλώσσα τους. Ο Τραμπ δεν είναι τυχαία προσωπικότητα. Είναι άνθρωπος της πράξης και πετυχημένος επιχειρηματίας στις ΗΠΑ, με προσωπική περιουσία αρκετών δις δολαρίων ($). Ξέρετε πολλούς γραφικούς ή ηλίθιους ανθρώπους, που στον εργασιακό τους βίο να δημιούργησαν περιουσιακά στοιχεία μερικών ή αρκετών δις δολαρίων; Ο ισχυρισμός του Τραμπ ότι αν εκλεγεί Πρόεδρος των ΗΠΑ θα απαιτήσει το κούρεμα σημαντικού μέρους του αμερικανικού δημοσίου χρέους, μόνο τυχαίος δεν ήταν. Είναι ένας ισχυρισμός που αν υλοποιηθεί στην πράξη, με μαθηματική βεβαιότητα θα άλλαζε το χάρτη του παγκόσμιου τραπεζικοπιστωτικού συστήματος».

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πλέον ο 45ος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ, λόγω των τεράστιων πολυεθνικών τους εταιριών που δραστηριοποιούνται σε όλο τον κόσμο, παράγουν τις τελευταίες δεκαετίες τουλάχιστον το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν), αναπόφευκτο είναι ο εκάστοτε πρόεδρος των ΗΠΑ να χαρακτηρίζεται Πλανητάρχης. Ο Τραμπ με τις αδιαμφισβήτητες ρητορικές του ικανότητες πρεσβεύει έναν ιδιότυπο «αμερικανικό εθνικισμό», που βασίζεται στο «Δόγμα του Οικονομικού Εθνικισμού» (the Doctrine of Economic Nationalism). Οι δοξασίες του “κρατικού παρεμβατισμού” και του “οικονομικού προστατευτισμού” αποτελούν τον πυρήνα του δόγματος του οικονομικού εθνικισμού. Σε πάμπολλες ομιλίες και αναλύσεις του σε ραδιοτηλεοπτικά μέσα, ο Τραμπ επαναλαμβάνει ότι η εφαρμογή αποτελεσματικών προστατευτικών μέτρων οικονομικής πολιτικής, θα συνέβαλε στην ενίσχυση των αναπτυξιακών επιδόσεων της αμερικανικής οικονομίας, με αποτέλεσμα τις επόμενες δεκαετίες οι ΗΠΑ περαιτέρω να ενίσχυαν την δεσπόζουσα θέση τους στην παγκόσμια οικονομία. Άλλωστε δεν είναι τυχαίες, οι συχνές αναφορές του στο ενδεχόμενο διάλυσης της γερμανοκρατούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπονοώντας σαφώς ότι η διάλυση της ΕΕ θα ενδυνάμωνε περισσότερο την κυρίαρχη θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομική σκηνή.

Στον αντίποδα του “Δόγματος του Οικονομικού Εθνικισμού” βρίσκεται το “Δόγμα του Φιλελευθερισμού” (the Doctrine of Laissez Faire ή Laissez Passer). Το φαινόμενο Τραμπ θέλει ιδιαίτερη προσοχή και περίσκεψη. Σαφές είναι ότι τα άτομα που τον βοηθούν στη διατύπωση των ομιλιών του, έχουν πολύ καλή θεωρητική και εμπειρική κατάρτιση σε θέματα εθνικισμού, οικονομικού προστατευτισμού και φιλελευθερισμού. Σε πολλά από αυτά που ο Τραμπ υποστηρίζει μας βρίσκει σύμφωνους. Υπάρχουν όμως ορισμένες αναφορές του σε θέματα ακραιφνούς κρατικού παρεμβατισμού και ύψωσης προστατευτικών τειχών, που ξυπνούν μνήμες από τα χρόνια του Κολμπερτισμού (14ος αιώνας). Ναι στον εθνικισμό που πηγάζει από τον πατριωτισμό, όχι στον εθνικισμό που αποσκοπεί στον “σωβινισμό”. Η πίστη του Τραμπ στο τρίπτυχο «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια» και ο λεκτικός τρόπος που αναλύει τις απόψεις του, σίγουρα βρίσκει σύμφωνους πολλούς πολίτες ανά την υφήλιο. Στα πλαίσια άσκησης αντικειμενικής και καλοπροαίρετης κριτικής, κρίναμε χρήσιμο να αφιερώσουμε μια σειρά άρθρων, ώστε από θεωρητικής και εμπειρικής άποψης να προσεγγίσουμε με αξιοπιστία και αμεροληψία, τα δόγματα του “οικονομικού προστατευτισμού” και του “οικονομικού φιλελευθερισμού”. Δύο δόγματα που πρεσβεύουν διαφορετικές αρχές και κοσμοθεωρίες.