Ευρώ, δολάριο και στο βάθος εμπορικός πόλεμος (2)

Η χθεσινήh μας ανάλυση αφιερώθηκε στην ιστορική διαδρομή του Ευρώ. Μια διαδρομή που ξεκίνησε το 1969 με την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Λογιστικής Μονάδας (ΕΛΜ), συνεχίστηκε το 1979 με την καθιέρωση της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Μονάδας (ΕΝΜ), για να καταλήξει στο Ευρώ, το οποίο την 1.1.1999 εμφανίστηκε σε λογιστική μορφή και την 1.1.2002 κυκλοφόρησε στη φυσική μορφή των κερμάτων και των χαρτονομισμάτων (τραπεζογραμματίων). Αξιομνημόνευτο είναι ότι τα έτη 1969, 1979 και 1999, που πρωτοκυκλοφόρησαν η ΕΛΜ, η ΕΝΜ και το Ευρώ, η συναλλαγματική τους ισοτιμία έναντι του αμερικανικού δολαρίου ($), του ισχυρότερου νομίσματος του κόσμου, ήταν ίση με τη μονάδα 1.00. Για παράδειγμα, την 1η Ιανουαρίου του 1999 με την κυκλοφορία του ευρώ, αυτομάτως η ισοτιμία του έναντι του αμερικανικού δολαρίου ορίστηκε σε 1.00, δηλαδή 1.00 $=1.00 €. Τα στατιστικά στοιχεία που περιέχονται στον πίνακα του κειμένου, αφορούν την εξέλιξη της “συναλλαγματικής ισοτιμίας δολαρίου/ευρώ” (exchange rate $/€) κατά την περίοδο 1999-2016. Τα στοιχεία αναφέρονται στη μέση ετήσια συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου έναντι του ευρώ.

Παρατηρήσεις: Πηγή των στοιχείων είναι η Τράπεζα της Ελλάδας.

Αναφορικά με την εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας δολαρίου-ευρώ, τρεις είναι οι βασικές παρατηρήσεις που κρίνουμε ότι θα πρέπει να μνημονευθούν: 1) Τα έτη 2000, 2001 και 2002, το δολάριο ήταν ισχυρότερο νόμισμα έναντι του ευρώ, καθότι στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος το δολάριο είχε μεγαλύτερη ανταλλακτική αξία από το ευρώ. Για παράδειγμα, το 2001 που η μέση ετήσια συναλλαγματική ισοτιμία ήταν 0,8956, στις διεθνείς χρηματαγορές κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο πουλώντας 89.560.000 $ αγόραζε 100.000.000 €. 2) Κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου 2003-2016, το ευρώ εμφανίζεται ως ισχυρότερο νόμισμα έναντι του δολαρίου. Ναι μεν κατά την περίοδο αυτή, η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ χαρακτηρίζεται κυμαινόμενη, ωστόσο η ανταλλακτική του αξία ήταν μεγαλύτερη της μονάδας απ’ ότι του δολαρίου. Για παράδειγμα, με βάση την ισοτιμία 1,4708 του έτους 2008, κάποιος κερδοσκόπος πουλώντας 100.000.000 € αγόραζε 147.080.000 $. Επίσης, το 2016 που η ισοτιμία ήταν 1,1069, ο υποτιθέμενος κερδοσκόπος πουλώντας τα 100.000.000 € είχε τη δυνατότητα να αγοράσει 110.690.000 $. 3) Πασιφανές είναι ότι η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας δολαρίου-ευρώ, συνιστά ευκαιρία για την άντληση σημαντικών κερδών από τους κερδοσκόπους. Για παράδειγμα, έστω ότι ένας κερδοσκόπος το 2014 με 100.000.000 € αγόραζε 132.850.000 $. Τον επόμενο χρόνο, δηλαδή το 2015 που η ισοτιμία ήταν 1,1095, ο κερδοσκόπος πουλώντας τα 132.850.000 $ είχε την ευχέρεια να αγοράσει 119.738.620 €, αποκομίζοντας έτσι το αξιόλογο κέρδος των 19.738.620 € (119.738.620 €-100.000.000 €=19.738.620 €).

Στη διεθνή βιβλιογραφία ένα από τα ερωτήματα που απασχολεί τους ερευνητές είναι: Ποιοι παράγοντες προσδιορίζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου-ευρώ και γενικότερα την ισοτιμία μεταξύ των διαφόρων νομισμάτων που κυκλοφορούν στη διεθνή οικονομία; Μία πλειάδα οικονομικών, πολιτικών, κοινωνικών και γεωστρατηγικών παραγόντων επηρεάζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία των διαφόρων νομισμάτων της παγκόσμιας οικονομίας, όπως της ισοτιμία δολαρίου-ευρώ. Στην πράξη έχει διαπιστωθεί ότι η κερδοσκοπία, τα επιτόκια, ο πληθωρισμός, η σταθερότητα ή η αστάθεια του εγχώριου πολιτικού συστήματος, η γενικότερη μακροοικονομική κατάσταση της χώρας, οι αναπτυξιακές επιδόσεις, οι εμπόλεμες συρράξεις, κ.λπ., συνθέτουν το πλέγμα των παραγόντων που επηρεάζουν τη διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ωστόσο, η ζωντανή πραγματικότητα έχει δείξει ότι η διεθνής κερδοσκοπία συνιστά τον σπουδαιότερο παράγοντα, που βραχυχρονίως επιδρά άμεσα και καθοριστικά στη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ, του δολαρίου και γενικότερα του οποιουδήποτε νομίσματος. Παράλληλα, η σύγχρονη Παγκόσμια Οικονομική Ιστορία μας έχει διδάξει και κάτι πολύ σημαντικό, ότι, το “διεθνές νομισματικό καθεστώς των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών” (the floating exchange rate regime), που ισχύει από το 1972 και έως σήμερα, έχει αποδειχτεί στην πράξη πολύ αποτελεσματικό συμβάλλοντας ποικιλοτρόπως στη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας. Στο αυριανό μας άρθρο, θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο έκρηξης ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ Ευρωζώνης και ΗΠΑ με καραδοκούσες την Κίνα και τη Ρωσία.