“Η ΕΕ εισάγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο αξίας 1 δις την ημέρα”
Το μέλλον της αγοράς Ενέργειας στο Plovdiv Economic 2018
Ο κόσμος της Ενέργειας αλλάζει και όσοι τοποθετηθούν σωστά σήμερα, θα ελέγξουν το αύριο. Σύμφωνα με τις τοποθετήσεις πολιτικών, αξιωματούχων διεθνών οργανισμών και αναλυτών, η σωστή προετοιμασία, είναι «κλειδί» για το ενεργειακό κόστος. Ο έμπειρος Οικονομολόγος και τραπεζικός επενδυτής Ερόλ Ουσέρ, κατά την τοποθέτησή του στο “Plovdiv Economic 2018” που πραγματοποιήθηκε στη Σόφια, αναφέρθηκε στο υψηλό ενεργειακό κόστος που καταβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και στις κοσμοϊστορικές εξελίξεις σε Ασία- ΗΠΑ -Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον Αντιπρόεδρο του Ελληνικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου της Τουρκίας, η ΕΕ εισάγει περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Η εξάρτηση από εισαγωγές είναι ιδιαίτερα υψηλή για το αργό πετρέλαιο (90%) και το φυσικό αέριο (69%). Ο συνολικός λογαριασμός εισαγωγής υπερβαίνει το 1 δις ευρώ την ημέρα. Πολλές χώρες εξαρτώνται επίσης σε μεγάλο βαθμό από έναν μόνο προμηθευτή, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που βασίζονται εξ ολοκλήρου στη Ρωσία για το φυσικό τους αέριο.
Αυτή η εξάρτηση, τους αφήνει ευάλωτους σε διαταραχές του εφοδιασμού, είτε προκαλούνται από πολιτικές ή εμπορικές διαφορές, είτε αποτυχία των υποδομών. Για παράδειγμα, μια διαμάχη για το φυσικό αέριο το 2009 μεταξύ Ρωσίας και της Ουκρανίας (χώρα διαμετακόμισης) άφησε πολλές χώρες της ΕΕ με σοβαρές ελλείψεις.
Η ενέργεια της ΕΕ σε αριθμούς
• Η ΕΕ εισάγει το 53% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας
• 6 κράτη μέλη βασίζονται σε έναν μόνο εξωτερικό προμηθευτή για όλες τις εισαγωγές αερίου
• 75% των κατοικιών στην ΕΕ είναι ενεργειακά αναποτελεσματική
• 94% των μεταφορών βασίζεται σε προϊόντα πετρελαίου, από τα οποία το 90% εισάγεται
• Οι χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου είναι 30% και αντίστοιχα πάνω από 100% υψηλότερες από ό, τι στις ΗΠΑ
Το κέρδος που θα αποκομίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις επενδύσεις στο πετρέλαιο, θα μεταφραστεί σε οικονομικό όφελος, κυρίως στις χώρες όπου βρίσκονται εγκαταστάσεις εξόρυξης και διύλισης πετρελαίου.
Οι δέκα καλύτερες εταιρείες που προμηθεύουν εισαγόμενα πετρελαιοειδή στην ΕΕ θα δημιουργήσουν τις περισσότερες θέσεις εργασίας. Αυτό δημιουργεί κινδύνους για την ΕΕ, ιδιαίτερα επειδή γίνονται πολλές εισαγωγές πετρελαίου από γεωπολιτικά ασταθείς χώρες.
Εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος σε ορισμένες περιπτώσεις, τα έσοδα από τις κρατικές εταιρείες να χρησιμοποιηθούν για την παράταση πολέμων.
Ειδικότερα, στις περιπτώσεις της Συρίας και του Ιράκ, όπου πολλά σημεία άντλησης πετρελαίου ελέγχονται από τρομοκρατικές ομάδες, έσοδα από την εξαγωγή πετρελαίου, ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν ακόμα και για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων.
Οι εταιρείες που δεν δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των εισαγωγών αργού πετρελαίου και εξευγενισμένου καυσίμου στην ΕΕ. Εκτιμούμε ότι, σε συγκεντρωτικό επίπεδο, περίπου το 80% των εισαγωγών αργού πετρελαίου και το 95% των εισαγωγών διυλισμένου πετρελαίου στην ΕΕ προέρχονται από μη ευρωπαϊκές εταιρείες.
Καθώς αυτές οι εταιρείες λειτουργούν στο εξωτερικό, η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πιθανόν να μην έχει κανένα όφελος. Επιπλέον, πολλές από τις εταιρείες που αντιπροσωπεύουν μεγάλα μερίδια κοινοτικών δαπανών για το πετρέλαιο (όπως η SaudiAramco και η Gazprom) είναι κρατικές εταιρείες που δεν διαθέτουν μετόχους με έδρα την ΕΕ που θα μπορούσαν να ωφεληθούν.
Αν και η εγχώρια παραγωγή καυσίμων συμβάλλει στην ανάπτυξη του ΑΕΠ της ΕΕ, σημειώνεται ότι, η προστιθέμενη αξία είναι μικρή και η ένταση εργασίας χαμηλή. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση της εγχώριας παραγωγής καυσίμων είναι πιθανό να έχει περιορισμένα οικονομικά οφέλη, με αποτέλεσμα μόνο μικρές αυξήσεις της απασχόλησης και της ενδιάμεσης ζήτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ως απάντηση σε αυτές τις ανησυχίες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τη στρατηγική της για την ενεργειακή ασφάλεια τον Μάιο του 2014. Στόχος της στρατηγικής είναι να εξασφαλίσει μια σταθερή και άφθονη προσφορά ενέργειας στους ευρωπαίους πολίτες και την οικονομία.
Βραχυπρόθεσμα μέτρα
Στο πλαίσιο της στρατηγικής, 38 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων όλων των χωρών της ΕΕ, διενήργησαν δοκιμές προσομοίωσης της ενεργειακής ασφάλειας το 2014. Εξέτασαν δύο σενάρια διακοπής της παροχής ενέργειας για περίοδο ενός ή έξι μηνών:
Τα τεστ έδειξαν ότι μια παρατεταμένη διακοπή της προσφοράς θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ΕΕ. Οι χώρες της Ανατολικής ΕΕ και οι χώρες της Κοινότητας Ενέργειας θα επηρεαστούν ιδιαίτερα. Η έκθεση επιβεβαίωσε επίσης ότι, εάν όλες οι χώρες συνεργαστούν, οι καταναλωτές θα δεν θα αντιμετωπίσουν ελλείψεις ακόμη και σε περίπτωση διακοπής αερίου έξι μηνών.
Με βάση την ανάλυση των τεστ, ελήφθησαν ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την προετοιμασία του χειμώνα 2014-2015. Επιπλέον, η ομάδα συντονισμού για το φυσικό αέριο της ΕΕ συνεχίζει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στον εφοδιασμό με φυσικό αέριο όλο το χρόνο. Η Επιτροπή ζήτησε επίσης από τις χώρες της ΕΕ και της Κοινότητας Ενέργειας να προετοιμάσουν περιφερειακά σχέδια ετοιμότητας για την ενεργειακή ασφάλεια, τα οποία αναθεωρήθηκαν και εγκρίθηκαν το 2018.
Μακροπρόθεσμα μέτρα
Η στρατηγική καλύπτει επίσης τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού. Προτείνει δράσεις σε πέντε βασικούς τομείς:
Αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και επίτευξη των προτεινόμενων στόχων του 2030, για την ενέργεια και το κλίμα. Οι προτεραιότητες στον τομέα αυτό πρέπει να επικεντρωθούν στα κτίρια και τη βιομηχανία, τα οποία χρησιμοποιούν το 40% και το 25% της συνολικής ενέργειας αντίστοιχα στην ΕΕ. Είναι επίσης σημαντικό να βοηθήσουμε τους καταναλωτές να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας, για παράδειγμα με σαφείς πληροφορίες χρέωσης και έξυπνους μετρητές ενέργειας.
Αύξηση της παραγωγής ενέργειας στην ΕΕ και διαφοροποίηση των προμηθευτριών χωρών και διαδρομών. Αυτό περιλαμβάνει την περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη βιώσιμη παραγωγή ορυκτών καυσίμων και την ασφαλή πυρηνική ενέργεια όπου επιλέγεται αυτή η επιλογή. Επίσης, συνεπάγεται την αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τους σημερινούς σημαντικούς ενεργειακούς εταίρους, όπως η Ρωσία, η Νορβηγία και η Σαουδική Αραβία, καθώς και νέοι εταίροι, όπως χώρες της περιοχής της Κασπίας.
Ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και οικοδόμηση συνδέσεων υποδομής για την ταχεία ανταπόκριση στις διαταραχές του εφοδιασμού και την ανακατεύθυνση της ενέργειας όπου χρειάζεται, σε ολόκληρη την ΕΕ.
Μιλώντας με μία φωνή στην εξωτερική ενεργειακή πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης ότι οι χώρες της ΕΕ θα ενημερώσουν νωρίς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με προγραμματισμένες συμφωνίες με τρίτες χώρες που ενδέχεται να επηρεάσουν την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ.
Τέλος, προβλέπεται η ενίσχυση των μηχανισμών έκτακτης ανάγκης και αλληλεγγύης και προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας. Αυτό περιλαμβάνει μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των χωρών της ΕΕ για τη χρησιμοποίηση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων αποθήκευσης, την ανάπτυξη αντίστροφων ροών, τη διεξαγωγή εκτιμήσεων κινδύνου και την εφαρμογή σχεδίων ασφάλειας του εφοδιασμού σε περιφερειακό και κοινοτικό επίπεδο.
