Ανεξάρτητα από τις διαφορετικές ειδησεογραφικές εκδοχές, όπως φαίνεται η απόπειρα ιδεολογικής χρήσης της Ιστορίας (διότι περί αυτού πρόκειται, όπως σημειώσαμε και στο χθεσινό μας φύλλο), μάλλον δεν είχε τα αποτελέσματα που περίμεναν οι εμπνευστές της.
Ακόμη και μεταξύ όσων, εν τέλει, συμμετείχαν, προέκυψε η ύπαρξη διαφωνιών, ακριβώς σε αυτή την απροκάλυπτη τάση ιδεολογικοποίησης της Ιστορίας. Όσο και αν είναι κατανοητή η ευαισθησία των λαών της Βαλτικής, που έζησαν υπό το ζυγό του κομμουνιστικού καθεστώτος, στο πλαίσιο της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, δεν είναι δυνατό να αγνοηθεί η πολυδιάστατη και πολυσύνθετη φύση των ιστορικών φαινομένων, ούτε να υποκατασταθεί η επιστημονική έρευνα, από οποιεσδήποτε άλλες προσεγγίσεις. Ελπίζουμε, η εξέλιξη των γεγονότων, να επιβάλλει έναν αναστοχασμό και σε όσους, στο εσωτερικό της χώρας, πρωτοστάτησαν στο σχετικό θόρυβο. Να αντιλήφθηκαν, επί παραδείγματι, πόσο άστοχη είναι η προσπάθεια εξίσωσης του «Μάιν Καμπφ» του Χίτλερ, με το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» του Μαρξ. Να θυμηθούν ότι της συμφωνίας Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, προηγήθηκε το «Σύμφωνο του Μονάχου» και η πολιτική κατευνασμού. Ότι, στο πλαίσιο της Αστικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, που έχουν θεοποιήσει, εκκολάφθηκε, στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η «πανούκλα» του ναζισμού και φασισμού, για να μη θυμηθούμε τις, ουκ ολίγες, αυταρχικές εκτροπές, στη νεότερη ιστορία μας. Ότι ακόμη και σε αυτές τις αυταρχικές εκτροπές, η αυστηρή και ψυχρή ιστορική έρευνα, εντοπίζει ομοιότητες, αλλά και αξιοσημείωτες διαφορές. Δεν είναι ίδιο πράγμα, ο Παπαδόπουλος με τον Χίτλερ, επί παραδείγματι.
Αλλά και σε ότι αφορά το επίμαχο θέμα, να μην ξεχνάμε επί παραδείγματι, για να αντιληφθούμε τον πολυσύνθετο χαρακτήρα του φαινομένου και την ποικιλία των αποχρώσεων, ότι στους σφοδρούς πολέμιους των εν λόγω καθεστώτων, ιδιαίτερα της Σταλινικής περιόδου, συγκαταλέγονται και προσωπικότητες, με καταγωγική αναφορά στην κομμουνιστογενή Αριστερά, ή που ακόμη διακηρύσσουν την πίστη τους, στο κομμουνιστικό ιδεώδες. Πως, ακόμη κι αν δεχθούμε ότι τα σπέρματα του αυταρχισμού και της ανελευθερίας, ενυπήρχαν στην ίδια τη διαδικασία γένεσης των σχετικών καθεστώτων ή και τα σχετικά θεωρητικά κείμενα, δε μπορούμε να παραβλέψουμε το ρόλο της προσωπικότητας και σ` αυτό το επίπεδο, η διαφορά ανάμεσα στον Λένιν και το Στάλιν ή τον Τρότσκι, είναι κάτι παραπάνω από χαώδης. Ότι, ακόμη, μια πορεία 70 χρόνων, δε μπορεί να αποτελεί μια γραμμική συνέχεια, αλλά έχει πολλές καμπές….
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
