Στοματική υγεία: Ένας καθρέφτης της συνολικής υγείας

Η στοματική υγεία είναι στενά συνδεδεμένη με τη γενική κατάσταση της υγείας και αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη για την κατάσταση του οργανισμού.

Το στόμα δεν είναι μόνο το σημείο από όπου εισέρχονται οι τροφές, αλλά αποτελεί και είσοδο για το αναπνευστικό και το πεπτικό σύστημα. Όταν η υγεία του στόματος διαταράσσεται, αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις σε πολλά άλλα συστήματα του σώματος.

Παρόλο που το στόμα είναι γεμάτο μικρόβια, τα περισσότερα είναι αβλαβή και ο οργανισμός διαθέτει μηχανισμούς άμυνας για να τα κρατά υπό έλεγχο. Ωστόσο, η κακή στοματική υγιεινή —όπως η έλλειψη τακτικού βουρτσίσματος και καθαρισμού μεταξύ των δοντιών— επιτρέπει στα μικρόβια να αναπτυχθούν ανεξέλεγκτα, προκαλώντας λοιμώξεις όπως τερηδόνα και ουλίτιδα.

Επιπλέον, η χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως τα αντιισταμινικά, τα παυσίπονα και τα αντικαταθλιπτικά, μπορεί να μειώσει την παραγωγή σάλιου. Το σάλιο παίζει κρίσιμο ρόλο στην απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφής και στη ρύθμιση των οξέων που παράγονται στο στόμα, προσφέροντας προστασία από τα μικρόβια.

Η χρόνια φλεγμονή των ούλων, γνωστή ως περιοδοντίτιδα, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών παθήσεων. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα μικρόβια και η φλεγμονή του στόματος ενδέχεται να επηρεάζουν τη λειτουργία ζωτικών οργάνων και να συμβάλλουν στην εμφάνιση νοσημάτων, ιδιαίτερα σε άτομα με ήδη αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι ασθενείς με διαβήτη ή HIV/AIDS.

Η επιστημονική έρευνα έχει καταγράψει συνδέσεις ανάμεσα σε κακή στοματική υγεία και σοβαρές καταστάσεις όπως η ενδοκαρδίτιδα —λοίμωξη της εσωτερικής επένδυσης της καρδιάς— η οποία μπορεί να προκληθεί από βακτήρια του στόματος που διασπείρονται μέσω του αίματος. Ορισμένα δεδομένα συσχετίζουν επίσης τη στοματική φλεγμονή με καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια και απόφραξη αρτηριών. Η περιοδοντίτιδα έχει ακόμα συσχετιστεί με πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος γέννησης, ενώ μικρόβια του στόματος που φτάνουν στους πνεύμονες ενδέχεται να προκαλέσουν πνευμονία ή άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις.

Από την άλλη πλευρά, κάποιες παθήσεις επιβαρύνουν τη στοματική υγεία. Ο διαβήτης, για παράδειγμα, μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά τις λοιμώξεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο για ουλίτιδα.

Επιπλέον, οι πάσχοντες από διαβήτη με προβλήματα στα ούλα φαίνεται να δυσκολεύονται περισσότερο στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου.

Άλλες ασθένειες που επηρεάζουν τη στοματική κατάσταση είναι το HIV/AIDS, η νόσος Alzheimer, ορισμένοι τύποι καρκίνου και αυτοάνοσα νοσήματα όπως το σύνδρομο Sjögren.

Οι ειδικοί τονίζουν τη σημασία της καθημερινής φροντίδας του στόματος ως βασική πρακτική πρόληψης. Το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα και φθοριούχο οδοντόκρεμα, ο καθαρισμός ανάμεσα στα δόντια, η υγιεινή διατροφή με περιορισμένη κατανάλωση ζάχαρης και η αποφυγή του καπνίσματος συνιστούν κρίσιμα μέτρα για τη διατήρηση της στοματικής αλλά και της συνολικής υγείας.

Επιπλέον, συνιστάται η αντικατάσταση της οδοντόβουρτσας κάθε τρεις έως τέσσερις μήνες και η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο ή συχνότερα, αν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Η ενημέρωση του οδοντιάτρου για τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής και για οποιεσδήποτε αλλαγές στη γενική του υγεία είναι εξίσου σημαντική. Η στοματική κοιλότητα δεν είναι απομονωμένο σύστημα αλλά ένας καθρέφτης του υπόλοιπου οργανισμού.

Η προληπτική φροντίδα της στοματικής υγείας μπορεί να προσφέρει πολύτιμη προστασία απέναντι σε σοβαρές παθολογικές καταστάσεις.

Πηγή: Mayoclinic.org