Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν είναι ένα «χαρακτηριστικό τύχης» με το οποίο γεννιέται ή όχι ένα παιδί. Είναι μια δεξιότητα που χτίζεται – και μάλιστα πιο εύκολα απ’ όσο νομίζουμε. Όχι μέσα από διαλέξεις ή δύσκολες ασκήσεις… αλλά μέσα από το παιχνίδι.
Το παιχνίδι δεν είναι απλώς ψυχαγωγία: είναι το φυσικό μέσο των παιδιών για να κατανοήσουν τον κόσμο, τον εαυτό τους και τα συναισθήματά τους. Και μέσα απ’ αυτό, οι γονείς μπορούν να τα βοηθήσουν να μάθουν πώς να σηκώνονται όταν πέφτουν, να αντέχουν την απογοήτευση, να πιστεύουν στον εαυτό τους.
Παραδείγματα απλών παιχνιδιών που «χτίζουν» ανθεκτικότητα:
-
«Το κουτί με τις λύσεις»
Τι χρειάζεστε: Ένα κουτί και μικρά χαρτάκια.
Πώς παίζεται: Κάθε φορά που προκύπτει μια μικρή πρόκληση (π.χ. “δεν μπορώ να βρω το παιχνίδι μου”, “μου χάλασε η ζωγραφιά”), καθίστε μαζί και βρείτε 2-3 πιθανές λύσεις. Γράψτε τες και βάλτε τις στο κουτί. Έτσι, το παιδί μαθαίνει ότι πάντα υπάρχουν επιλογές – και πως οι δυσκολίες δεν είναι αδιέξοδα.
-
«Το θέατρο των συναισθημάτων»
Τι χρειάζεστε: Καθρέφτη και φαντασία.
Πώς παίζεται: Παίξτε μαζί εκφράσεις συναισθημάτων (λύπη, θυμός, φόβος, ενθουσιασμός). Κάντε μικρές σκηνές: “Πες μου τι κάνει ο λύκος όταν είναι λυπημένος”, “Πώς περπατάει κάποιος που νιώθει περήφανος;”. Έτσι, ενισχύεται η συναισθηματική νοημοσύνη και η αποδοχή κάθε συναισθήματος
-
«Σήμερα έκανα κάτι δύσκολο!»
Τι χρειάζεστε: Ένα τετράδιο ή πίνακα.
Πώς παίζεται: Κάθε βράδυ, γράψτε (ή ζωγραφίστε) κάτι που έκανε το παιδί και ήταν δύσκολο ή καινούργιο: “Έμεινα μόνος στην παιδική χαρά”, “Ζήτησα συγγνώμη”, “Δοκίμασα κάτι που φοβόμουν”. Αυτό βοηθά να αναγνωρίσει την πρόοδο και να χτίσει αυτοπεποίθηση.
-
«Τα χτισίματα που πέφτουν» (Jenga ή τουβλάκια)
Πώς παίζεται: Παίξτε μαζί ένα παιχνίδι που προϋποθέτει ισορροπία και… κατάρρευση. Όταν πέσει, μην πείτε «Αχ, κρίμα!» αλλά «Ωπ, για να το ξαναστήσουμε!» Έτσι, το παιδί εξοικειώνεται με την έννοια της αποτυχίας χωρίς ντροπή.
-
«Ο κύκλος των βοηθών»
Πώς παίζεται: Ζωγραφίστε έναν κύκλο με το παιδί και μέσα βάλτε ονόματα ανθρώπων στους οποίους μπορεί να στραφεί όταν κάτι πάει στραβά (μαμά, δάσκαλος, φίλος, γιαγιά…). Αυτό του δίνει την αίσθηση ότι δεν είναι μόνο του — και ότι το να ζητάς βοήθεια είναι σημάδι δύναμης.
Η ανθεκτικότητα δεν είναι κάτι που μαθαίνεται σε μία μέρα, αλλά καλλιεργείται αβίαστα σε κάθε «έλα να παίξουμε». Με κάθε τουβλάκι που ξαναστήνεται, κάθε «έλα, δοκίμασε πάλι», και κάθε «είμαι εδώ αν χρειαστείς», το παιδί σου χτίζει μέσα του έναν εσωτερικό κόσμο που μπορεί να αντέξει, να σταθεί, να ξαναδοκιμάσει. Και όλο αυτό… ξεκινά από ένα παιχνίδι στο πάτωμα.
