Οι χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης πεπτικού έλκους, σύμφωνα με νέα μελέτη

Οι χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων είχαν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης πεπτικού έλκους (PUD) σε σύγκριση με όσους δεν τα είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ, σύμφωνα με μια διατομεακή (cross-sectional) μελέτη.

Η έρευνα διαπίστωσε επίσης αυξημένο κίνδυνο PUD και στους πρώην χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων, ανέφερε ο Albert E. Ohrin, MBChB, MHS, του νοσοκομείου Ascension Saint Agnes Hospital στη Βαλτιμόρη, Μέριλαντ, ο οποίος παρουσίασε τη μελέτη στο Ετήσιο Επιστημονικό Συνέδριο του American College of Gastroenterology (ACG) 2025.

Αν και το κάπνισμα είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για πεπτικό έλκος, υπήρχαν ελάχιστες μελέτες που να εξετάζουν εάν το άτμισμα (vaping) έχει παρόμοιο προφίλ κινδύνου, δήλωσε ο Ohrin, ειδικευόμενος στην εσωτερική παθολογία.

Ανέφερε ότι παρατήρησε χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων στο Reddit να συζητούν επιδείνωση του πεπτικού έλκους και αποφάσισε να ερευνήσει περαιτέρω, ιδιαίτερα λόγω της δημοφιλίας του ατμίσματος στους νέους.

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα αποτελούν το πιο διαδεδομένο προϊόν καπνού μεταξύ μαθητών γυμνασίου και λυκείου στις ΗΠΑ. Η Εθνική Έρευνα για τον Καπνό στους Νέους (National Youth Tobacco Survey) ανέφερε ότι 1,6 εκατομμύρια μαθητές (5,9%) έκαναν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου το 2024, ποσοστό μειωμένο από 7,7% το 2023. Ωστόσο, η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων στους ενήλικες αυξάνεται: σύμφωνα με τα CDC, το 2023 6,5% των ενηλίκων άνω των 18 ετών έκαναν χρήση, έναντι 3,7% το 2020.

Ο Ohrin και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν ανάλυση διατομής με βάση δεδομένα ενηλίκων που συμμετείχαν στο ερευνητικό πρόγραμμα του National Institutes of Health (All of Us Research Program).

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν οι ίδιοι αν χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ η διάγνωση πεπτικού έλκους βασίστηκε σε επιβεβαιωμένους κωδικούς ιατρικών αρχείων.

Από τους 371.398 συμμετέχοντες, 29.373 (8%) δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν ή έχουν χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικά τσιγάρα (21.277 ενεργοί χρήστες και 8.096 πρώην χρήστες). Οι χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων ήταν σημαντικά νεότεροι (μέση ηλικία 45,3 έναντι 59,3 ετών), πιο συχνά γυναίκες και είχαν χαμηλότερο μορφωτικό και εισοδηματικό επίπεδο (P < .001).

Οιενεργοί χρήστες είχαν 27% υψηλότερες πιθανότητες εμφάνισης πεπτικού έλκους (προσαρμοσμένος λόγος πιθανοτήτων [aOR] 1,27· 95% CI 1,12–1,45) σε σύγκριση με όσους δεν είχαν κάνει ποτέ χρήση — ποσοστό υψηλότερο από εκείνο των παραδοσιακών καπνιστών τσιγάρων (aOR 1,19).

Οι πρώην χρήστες είχαν 13% αυξημένες πιθανότητες (aOR 1,13· 95% CI 1,04–1,24), ενώ η οποιαδήποτε χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου συνδεόταν συνολικά με 17% αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης PUD (aOR 1,17· 95% CI 1,09–1,26) έναντι της μη χρήσης.

Η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs) (aOR 2,15) και η ύπαρξη γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (GERD) (aOR 4,45) αποτέλεσαν τους ισχυρότερους παράγοντες κινδύνου για PUD.

Ο Ohrin δήλωσε ότι αυτός και οι συνεργάτες του εξεπλάγησαν βλέποντας ότι ακόμη και όσοι είχαν διακόψει το άτμισμα εξακολουθούσαν να έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης πεπτικού έλκους, αν και σημείωσε ότι δεν υπήρχαν δεδομένα για τη συχνότητα ή τη διάρκεια χρήσης.

«Τώρα που γνωρίζουμε πως υπάρχει συσχέτιση, θα πραγματοποιήσουμε περαιτέρω μελέτες για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα», είπε, «ιδιαίτερα για να διαπιστωθούν οι πιθανές βλάβες στο γαστρεντερικό σύστημα».

Πρόσθεσε ότι οι ερευνητές σκοπεύουν να διερευνήσουν εάν υπάρχει σχέση δόσης-αντίδρασης, κάτι που θα απαιτήσει προοπτική μελέτη για να επιβεβαιωθεί.

«Ανοίγει τον δρόμο» για έρευνα στο γαστρεντερικό σύστημα

Η Δρ. Laura Crotty Alexander, καθηγήτρια Ιατρικής και αναπληρώτρια διευθύντρια της Πνευμονολογικής, Εντατικής, Ύπνου και Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Σαν Ντιέγκο, χαρακτήρισε τη μελέτη πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα.

«Είναι η πρώτη φορά που ακούω για συσχέτιση μεταξύ του ατμίσματος και του πεπτικού έλκους», ανέφερε η Crotty Alexander, η οποία μελετά τις επιπτώσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην υγεία εδώ και μια δεκαετία.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η νικοτίνη μπορεί να αυξήσει την παραγωγή γαστρικού οξέος και να επιβραδύνει την επούλωση, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη πεπτικού έλκους.

Ωστόσο, όπως εξήγησε, στην περίπτωση των παραδοσιακών τσιγάρων οι μεγαλύτεροι «ένοχοι» είναι οι υπόλοιπες τοξικές ουσίες του καπνού, όπως η πίσσα, το μονοξείδιο του άνθρακα και εκατοντάδες άλλες χημικές ενώσεις.

Η Crotty Alexander και οι συνεργάτες της έχουν πραγματοποιήσει εργαστηριακές και ζωικές μελέτες, οι οποίες δείχνουν ότι τα αερολύματα των ηλεκτρονικών τσιγάρων προκαλούν οξειδωτικό στρες και ερεθισμό, που μπορούν να οδηγήσουν σε πεπτικά έλκη.

Παρότι πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το άτμισμα επηρεάζει διάφορα όργανα, η συγκεκριμένη έρευνα του Ohrin «ανοίγει τον δρόμο» για να εξεταστεί πιο συστηματικά η επίδραση στο γαστρεντερικό σύστημα, πρόσθεσε.

Επισήμανε, επίσης, ότι η μελέτη αποτελεί σήμα για τους κλινικούς ιατρούς να λαμβάνουν αναλυτικό ιστορικό εισπνεόμενων ουσιών από τους ασθενείς τους — κάτι που περιλαμβάνει και το άτμισμα.

Πηγή: medscape.com