Τον “Βασιλικό” του Αντωνίου Μάτεσι, μια από τις πιο ενδιαφέρουσες παραστάσεις της χρονιάς παρακολούθησε η kontra news στο θέατρο Σημείο και καταχειροκρότησε την ερμηνεία της Χριστίνας Χειλά Φαμέλη.

Του

Σταύρου Ξηντάρας

Ένα λιτό σκηνικό, έξι καρέκλες επί σκηνής, και οι ηθοποιοί μιλούν για μια ακόμα γυναικοκτονία…  Κάπως έτσι αρχίζει «Ο Βασιλικός» του Αντωνίου Μάτεσι. Ένα έργο που με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολούθησε στο θέατρο «Σημείο» η «kontra news». Και όχι τυχαία, αφού πρόκειται για μια «σκοτεινή» παράσταση, με πολύ όμως φώς. Το έργο αν και γράφτηκε το 1830 είναι τραγικά επίκαιρο ακόμα και σήμερα, αφού καμία από τις παθογένειες που περιγράφει δεν έχει αλλάξει. Και η παράσταση αυτή φωτίζει τα κακώς κείμενα με άπλετο φώς.

«Ο Βασιλικός»  παρουσιάζεται από την Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna,  σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Χειλά για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων με τη Χριστίνα Χειλά Φαμέλη στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Το έργο διαδραματίζεται στην Ζάκυνθο το 1712. Μια πράξη βιασμού, μέσα στο μεθύσι του καρναβαλιού.

Ένας «θύτης» μετανιωμένος, που επιδιώκει να «αποκαταστήσει» το θύμα του δια του γάμου.

Ένα «θύμα» που δεν έχει άλλη επιλογή από το να ποθεί «εκείνο που έμαθε να μην αποστρέφεται η καρδιά της».

Ένας πατέρας-αφέντης, εκπρόσωπος μιας στυγνής φεουδαρχίας, που ορκίζεται στην «καθαρότητα του αίματος» και στο χρήμα, και που δεν διστάζει να βάλει τους μπράβους του να «καθαρίσουν» τους ενοχλητικούς.

Ένας γιος που προσπαθεί να αντιτάξει στον πατρικό δεσποτισμό την πίστη του στην αξία του ανθρώπου, την ισότητα και τη δικαιοσύνη.

Ένα αρχοντικό που ρίχνει τη βαριά σκιά του στον πολύχρωμο κόσμο των «ποπολάρων».

Και μια γλάστρα με βασιλικό, στο μεταίχμιο των δύο κόσμων, στο μεταίχμιο του τραγικού και του κωμικού, στέκεται στο περβάζι, σύμβολο ίσως του αιώνιου διακυβεύματος της δικαιοσύνης και της ελευθερίας.

Πολλά είναι τα θέματα που θίγει ο Μάτεσις με τον “Βασιλικό” πέραν του προφανούς με τον έρωτα που δεν γίνεται αποδεκτός λόγω της χαμηλής καταγωγής του Φιλιππάκη, όπως η εξουσία του αρχηγού της οικογένειας προς όλα τα μέλη, το φεουδαρχικό σύστημα με τους υπηκόους του, η ανωτερότητα της τάξης, η εξαγορά των αμαρτιών με την προσφορά στην εκκλησία, η υποκρισία, το δικαίωμα του αφέντη σε ζωή και θάνατο.

Ο Αντώνιος Μάτεσις τολμά , σε άλλες εποχές, δύσκολες, να μιλήσει για καυτά θέματα, όπως η γυναικοκτονία, η βία της φαλοκράτουμενης κοινωνίας απέναντι στις γυναίκες, λεκτική και σωματική, το δικαίωμα στην  έκτρωση, τα σκοτεινά παιχνίδια της εξουσίας που ανέκαθεν και πάντα θα υποστηρίζει το κεφαλαιούχους, την θρησκευτική υποκρισία .

«Ας κάναμε λιγότερα κακά, κι ας είχαμε λιγότερη έγνοια για το αν θα ανάψουμε το καντήλι», λέει μέσα στην παράσταση η  Χριστίνα Χειλά Φαμέλη, η οποία είναι στην κυριολεξία μια έτοιμη πρωταγωνίστρια.  Υποδύεται την Γαρουφαλιά, μια κοπέλα ερωτευμένη , που εγκυμονεί κρυφά από τον πατέρα της , έναν παράνομο καρπό. Και πληρώνει άθελά της την αέναη πάλη των κοινωνικών τάξεων.

Η Χριστίνα Χειλά Φαμέλη πραγματικά τα σπάει πάνω στην σκηνή με την εκρηκτική της ερμηνεία. Είναι χειμαρρώδης και παθιασμένη. Συγκλονιστική δε στην τελευταία σκηνή της γέννας, που συνεπήρε το κοινό το οποίο παρακολουθούσε χωρίς ανάσα.

Από την πλευρά της πολύ εύστοχη υποκριτικά η Μαρία Αποστολακέα, άκρως πειστική στον ρόλο της καταπιεσμένης αρχόντισσας, η οποία συγκίνησε με ευκολία τους θεατές, σε όλες της τις σκηνές.

Τέλος, η  Δανάη Αναστασία Γεωργούλα, ο Κωνσταντίνος Γώγουλος, ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου και ο Θανάσης Ρέστας, δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό στην απαιτητική αυτή παράσταση.

Άφησα τελευταίο τον σκηνοθέτη του «Βασιλικού», τον Κωνσταντίνο Χειλά, ο οποίος κατάφερε μέσα σε μια ώρα και ένα τέταρτο να δώσει μια μεστή και ευρηματική  σκηνοθεσία. Σεβόμενος πάντα το ήθος που κουβαλά το θεατρικό αυτό, αλλά και την εποχή που γράφτηκε. Ο «Βασιλικός» είναι ένα πολυπρόσωπο έργο, αλλά ο Κωνσταντίνος Χειλάς μοίρασε αριστοτεχνικά τους ρόλους στους έξι ηθοποιούς της παράτασης.

Το σίγουρο είναι ότι ο Βασιλικός του Αντώνιου Μάτεσι είναι για το νεοελληνικό Θέατρο κάτι περισσότερο από «κλασικό» έργο. Θα το χαρακτήριζε κανένας σωστότερα, και χωρίς άλλωστε υμνητική πρόθεση, αν έλεγε πως συνδυάζει δύο ιδιότητες: Για το νεοελληνικό δραματολόγιο έργο-κεφαλάρι και για την ευρωπαϊκή θεατρική λογοτεχνία έργο προφητικό. Το ιδεολογικό κλίμα και τα πνευματικά μηνύματα του έργου, αντιπροσωπευτικά και τα δύο του καιρού του, το εναρμονίζουν με την ευρωπαϊκή Σκέψη, την ιδιαίτερη πνευματική καταβολή του ΙΘ’ αιώνα στις αρχές του. Προσθέτουν στην αισθητική αξία του Βασιλικού μια άλλη, σύνθετη: κοινωνική και ηθική.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Χειλάς

Σκηνογραφία – Φωτισμοί: Ζωή Μολυβδά Φαμέλη

Επιμέλεια Κίνησης: Αγγελική Τρομπούκη

Ενδυματολογία: Ανδρομάχη Ζαχαριά

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Σταματάρης

Βοηθός Σκηνοθέτη: Βασιλική Κουλουμπή

Βοηθός Παραγωγής: Ελέσα Κουστένη

Παραγωγή: Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna

 Παίζουν [αλφαβητικά]:  Μαρία Αποστολακέα, Δανάη Αναστασία Γεωργούλα, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Θανάσης Ρέστας, Χριστίνα Χειλά Φαμέλη

H παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠΠΟΑ

Θέατρο Σημείο, Χαρ. Τρικούπη 4, Καλλιθέα.

Τηλέφωνο: 2109229579

Παραστάσεις: Δευτέρα & Τρίτη, ώρα 21:15

Από 27 Ιανουαρίου 2025 | Για 12 παραστάσεις

Διάρκεια: 75’

Τιμές εισιτηρίων: 20 € | 17 € μειωμένο (μαθητές, φοιτητές)

Προσφορά για περιορισμένο διάστημα: 12 €

Προπώληση: more.com