Του
Σταύρου Ξηντάρα
Σε μέρες που όλος ο πλανήτης παρακολουθεί με αγωνία για άλλη μια φορά την φρίκη του πολέμου, η ιδιαίτερα πετυχημένη παράσταση «Ay Carmela» του Χοσέ Σάντσις Σινιστέρρα, ένα μανιφέστο κατά της βαρβαρότητας, ένα έργο γεμάτο ευαισθησία και χιούμορ συνεχίζει το ταξίδι της για 2η χρονιά στο Θέατρο Μεταξουργείο. Ένα θεατρικό δημιουργικό, ελπιδοφόρο, αστείο, προοδευτικό και σίγουρα επίκαιρο. Ο Κωνσταντίνος Κυριακού υπογράφει την ευφάνταστη σκηνοθεσία, ο οποίος και πρωταγωνιστεί συντροφιά με την Κατερίνα Μπιλάλη η οποία με όπλο της την πλούσια υποκριτική της φαρέτρα, μεταμορφώνεται σε κάθε σκηνή σε μια διαφορετική ερωτική Καρμέλα.
Η kontra news συνάντησε την Κατερίνα Μπιλάλη η οποία μας μίλησε για την παράσταση και όχι μόνο.
«Πρόκειται για ένα αντιφασιστικό, έντονα αλληγορικό κείμενο, η ιστορία του οποίου διαδραματίζεται κατά την περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Πρωταγωνιστές, δύο ηθοποιοί που, μέσα από την περιπέτειά τους, φωτίζεται η συλλογική τραγωδία ενός λαού που μαστίζεται από την εμφύλια διαμάχη, η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης κατάστασης που έρχεται αντιμέτωπη με τον πόνο, ο συλλογικός αλληλοσεβασμός, η αξιοπρέπεια του καλλιτέχνη, η ανθρώπινη ευαισθησία, καθώς και η ανάγκη να μη χαθεί η ιστορική μνήμη.Ο κίνδυνος της ιστορικής αμνησίας, έχει προεκτάσεις και σε άλλες χώρες που μαστίζονταν ή και μαστίζονται από κάποιον Εμφύλιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Όλα αυτά αντιμετωπίζονται με πολύ χιούμορ, μαύρο χιούμορ, δράμα και ποίηση, καθώς σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να είναι γεμάτος συγκρούσεις, η σπαρακτική απεικόνιση της αγάπης και της απώλειας είναι μια οδυνηρή μαρτυρία της απανθρωπιάς του πολέμου. Πρόθεση της παράστασης είναι να υπενθυμίσει ότι το τρίπτυχο Δημοκρατία-Ελευθερία-Δικαιοσύνη δεν είναι πολιτική στάση, αλλά δικαίωμα όλων.», τονίζει η ηθοποιός, ενώ αναλύει το στόρι του του πολυβραβευμένου, κωμικοτραγικού έργου του Χοσέ Σάντσις Σινιστέρρα.
«Η Καρμέλα και ο Παουλίνο είναι δύο περιοδεύοντες ηθοποιοί που, εν μέσω του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, διασκεδάζουν τα δημοκρατικά στρατεύματα με τα επιθεωρησιακά τους σκετς. Εξαιτίας ενός λάθους, περνούν στην περιοχή που ελέγχουν οι εθνικιστές τού Φράνκο και αιχμαλωτίζονται. Εκείνοι τούς διατάζουν να παρουσιάσουν, σε αντάλλαγμα την ελευθερία τους, μια παράσταση για τα στρατεύματά τους και να συμπεριλάβουν μια παρωδία κατά της Δημοκρατίας, με σκοπό να χλευάσουν τα αιχμάλωτα μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών που πρόκειται να εκτελεστούν την επομένη. Η Καρμέλα, αγανακτισμένη, επιχειρεί να ανατρέψει αυτήν την παρωδία παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες του λιγόψυχου Παουλίνο. Τελικά, ο Παουλίνο θα καταφέρει να συγκρατήσει την Καρμέλα ή η Καρμέλα θα ολοκληρώσει το σχέδιό της καταλήγοντας να εκτελεστεί;»
-Είναι τραγική σύμπτωση να παίζετε στο Ay Carmela , σ’ ένα έργο μανιφέστο κατά της βαρβαρότητας, την ώρα που χάνονται χιλιάδες ψυχές σε έναν άδικο όπως πάντα πόλεμο. Πόσο σας φορτίζει συναισθηματικά η συγκυρία αυτή;
«Δυστυχώς, οι κοινωνικοπολιτικές συγκρούσεις στην εποχή μας είναι τεράστιες, σε όλα τα επίπεδα, σε κάθε γωνιά του καπιταλιστικού κόσμου μας. Το έργο διαδραματίζεται με φόντο τον ισπανικό εμφύλιο, όπου χάνονται αδέρφια. Στην Παλαιστίνη αυτή τη στιγμή συντελείται γενοκτονία, κατά την οποία αφανίζεται ένας ολόκληρος λαός. Δύο σκληρές μορφές βίας και βαρβαρότητας που δεν τιμούν καθόλου το ανθρώπινο είδος. Το κυρίαρχο μήνυμα στο έργο είναι η αντίσταση σ’ αυτή τη βαρβαρότητα, προτάσσοντας ιδανικά όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η δημο-κρατία. Είναι εξαιρετικά θλιβερή η συνειδητοποίηση της ανικανότητας του ανθρώπου για αγάπη και ενσυναίσθηση και ακόμα πιο θλιβερή ότι οι κοινωνίες που φτιάχνουμε, της υπερκατανάλωσης και της συναισθηματικής αφασίας, προωθούν ένα μοντέλο ανθρώπου εγωιστικό και γεμάτο θυμό και μίσος. Νιώθω μεγάλη συγκίνηση και ευθύνη γιατί η επιτυχία της παράστασης θα είναι να μπορέσουμε να παρακινήσουμε τους θεατές να κοιτάξουν μέσα τους και να συνδεθούν με τα πιο ευγενή τους συναισθήματα, αυτά της αλληλεγγύης και του νοιαξίματος.»
-Οι περισσότεροι άνθρωποι σε πρώτο επίπεδο δείχνουμε λυπημένοι απέναντι στην αγριότητα του πολέμου, στη βία γενικότερα. Αρκεί όμως αυτό, για να μην είσαι ένας ακόμα άνθρωπος μη απαθής, με ό,τι συμβαίνει γύρω σου, δίπλα σου…..
«Σαφέστατα δεν αρκεί. Ίσως γιατί ο κόσμος θεωρεί ότι το θέατρο είναι κάτι μη πραγματικό, μία ουτοπία, την οποία πιστεύουν ότι δεν μπορούν να υλοποιήσουν, ίσως γιατί δεν τους αξίζει, ίσως γιατί δεν μπορούν να ξεφύγουν από τα βαθιά εγγεγραμμένα στο υποσυνείδητο, στερεότυπα και νοοτροπίες. Αν και το θέατρο είναι πολιτική πράξη και αναπόφευκτα παίρνει θέση σε φλέγοντα ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα, ειδικά όταν καταπιάνεται με συγγραφείς, που στοχεύουν στην κατάδειξη κοινωνικών παθογενειών, φαίνεται ότι δεν είναι αρκετό για να ταρακουνήσει τον θεατή, να τον κάνει να σηκωθεί από τον καναπέ του και να αντιδράσει στις απροκάλυπτες κακοποιήσεις της καθημερινότητάς του. Προβληματίζει το ερώτημα: γιατί ενώ η τέχνη προβάλλει και παρουσιάζει στους θεατές υψηλά ιδεώδη, που αποσκοπούν στη μετατόπισή τους προς την κατάκτηση μιας πνευματικής ανωτερότητας, εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος η βία και ο ωχαδελφισμός; Δηλαδή, γιατί ενώ βλέποντας την Καρμέλα, νιώθουν συγκίνηση, ταύτιση και μεγάλη συναισθηματική φόρτιση για την επαναστατική αυτή ύπαρξη, την επόμενη μέρα επιλέγουν τον συμβιβασμό και την αδιαφορία; Για μένα το θέατρο λειτουργεί συμπληρωματικά και μπορεί πραγματικά να σου αλλάξει την κοσμοθεωρία, αν έχεις δουλέψει με τον εαυτό σου και είσαι έτοιμος και ανοιχτός να το δεχτείς.»
-Ο φασισμός έχει ήδη σηκώσει κεφάλι σε αρκετές χώρες. Τι έχει οδηγήσει όμως άραγε τους λαούς να δίνουν βήμα, ευτυχώς μικρό προς το παρόν, στην απόλυτη μαυρίλα;
«Ο φασισμός στοιχειώνει, σχεδόν, όλο τον κόσμο και όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές ζωντανεύει και μαστίζει. Οι συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης, η εξάλειψη της καλλιέργειας της κριτικής σκέψης, η απαξίωση κάθε επαναστατικού, προοδευτικού πνεύματος, οδηγούν στην άνθιση φασιστικών νοοτροπιών. Δεν είναι τυχαίο που στις δύο τελευταίες τάξεις του τεχνικού λυκείου δεν διδάσκεται ιστορία. Δεν είναι τυχαίο που έχουν εξαφανιστεί τα καλλιτεχνικά μαθήματα, η τέχνη γενικότερα από τα σχολεία. Φυσικά υπάρχουν κάποιοι καθηγητές- Δον Κιχώτες που επιμένουν να εστιάζουν στην κριτική σκέψη των παιδιών αλλά η γενική γραμμή δεν είναι αυτή. Πόσο ευάλωτοι θα είναι οι νέοι πολίτες στη χειραγώγηση, ειδικότερα με εργαλείο την αποχαύνωση μέσα από τον ιντερνετικό κόσμο. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που δεν υπάρχουν πια δικτατορίες. Δεν τις χρειάζονται. Οι ισχυροί αυτού του κόσμου έχουν βρει άλλους τρόπους να ελέγχουν και να τιμωρούν.»
-Είστε από τις λίγες ηθοποιούς που είστε άρτια ερμηνευτικά, χορεύετε, τραγουδάτε. Κι όμως πολλά παιδιά θεωρούν τον εαυτό τους ηθοποιό με μια τηλεοπτική επιτυχία, χωρίς να κοπιάσουν ιδιαίτερα, να μελετήσουν, να σπουδάσουν σφαιρικά και να ολοκληρωθούν ως καλλιτέχνες.
«Σας ευχαριστώ πολύ. Όμως αυτό οφείλεται και στην πολύχρονη εμπειρία. Οι ώρες «πτήσης» πάνω στη σκηνή είναι το μεγαλύτερο σχολείο. Άρα είναι λογικό τα νέα παιδιά να χρειάζονται σκηνικές εμπειρίες για να μπορέσουν να έχουν διάρκεια στον χώρο του θεάτρου. Μια τηλεοπτική επιτυχία χωρίς σπουδές και γερές βάσεις, μπορεί να είναι και παροδική. Όσοι αγαπούν αυτή τη δουλειά ξέρουν ότι η εκπαίδευση και η εξερεύνηση των δυνατοτήτων δεν σταματάει ποτέ.»
-Κάθε βράδι ακροβατείτε στο γέλιο και στη συγκίνηση. Τελικά, γενικότερα, τι είναι πιο εύκολο για έναν ηθοποιό; Να κάνει το κοινό να γελάσει ή να κλάψει;
«Τίποτα δεν είναι εύκολο μέχρι να «γίνεις» το δραματικό πρόσωπο που καλείσαι να ενσαρκώσεις. Γι’ αυτό και οι πρόβες είναι η πιο επίπονη διαδικασία, στη διάρκεια των οποίων, ο στόχος δεν είναι η πρόκληση γέλιου ή συγκίνησης αλλά να συναντηθείς με τον ρόλο. Από τη στιγμή που θα το πετύχεις αυτό, το γέλιο και το κλάμα θα προκύψει από το βίωμα
Ταυτότητα παράστασης
Ay, Carmela!
του Χοσέ Σάντσις Σινιστέρρα
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Κυριακού
Δραματουργία – Κινησιογραφία: Κατερίνα Μπιλάλη
Σκηνικά – Κοστούμια: Κατερίνα Τσακότα
Φωτισμοί: Λέων Εσκενάζη
Πρωτότυπη μουσική: Άρτεμις Ματαφιά
Εκτέλεση μουσικής – Ενορχήστρωση – Κιθάρες: Γιώργος Πατσιώτης
Τραγούδι: Άρτεμις Ματαφιά
Συνεργάτης σκηνοθέτης: Λευτέρης Παπακώστας
Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Παρισσινού
Make-Up Artist: Οξάνα Πελιούχ (Data Type – Atelier de Beauté)
Hair Stylist: Organic Hair Spa by Athanasios
Στρατιωτικές στολές: Khaki Depot
Φωτογραφίες promo: Μαρία Χουρδάρη
Φωτογραφίες παράστασης: Φανή Τουμπουλίδου
Video παράστασης – Trailer: Νικήτας Χάσκας
Σχεδιασμός αφίσας: [βιβλιοτεχνία]
Προβολή και Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου – WeWill
Παραγωγή: «THEARTES» Α.Μ.Κ.Ε.
Διανομή:
Κατερίνα Μπιλάλη
Κωνσταντίνος Κυριακού
Πού: Θέατρο Μεταξουργείο, Ακαδήμου 14 & Κεραμεικού, τηλέφωνο: 21 0523 4382
Πότε: Από Δευτέρα 30 Οκτωβρίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
Εισιτήρια: 15€ (γενική είσοδος), 10€ (φοιτητικό, ανέργων, ΑμεΑ), 5€ (ατέλειες)
Προπώληση εισιτηρίων: https://www.more.com/theater/ay-carmela-theartes-2ndseason/
Διάρκεια: 90΄ (χωρίς διάλειμμα)
Ø Η παράσταση παρουσιάζεται υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Θερβάντες στην Αθήνα – Instituto Cervantes de Atenas.
Ø Η μουσική της παράστασης ήταν υποψήφια στην κατηγορία “Καλύτερη Μουσική” θεατρικής παράστασης στα Βραβεία Κοινού του All4Fun.
