Δυνατές ερμηνείες στο έργο του Παναγιώτη Πετρόπουλου “Δώδεκα” που παίζεται στο θέατρο “Δρόμος”και μιλά για τις τελευταίες ώρες του πατέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ρότζερ Κέισμεντ.

20/04/2023 - 02:04

Του

Σταύρου Ξηντάρα

«Μαμά φοβάμαι. Θέλω να πάψω να φοβάμαι. Μια ζωή φοβάμαι….»…., είναι τα τελευταία λόγια που απευθύνει στην νεκρή μητέρα του ο Ρότζερ Κέισμεντ , λίγα λεπτά πριν εκτελεστεί δια απαγχονισμού. Αυτή είναι μια μόνο από τις πολλές δυνατές σκηνές του έργου «Δώδεκα» του Παναγιώτη Πετρόπουλου , που παίζεται σε σκηνοθεσία Εμμανουήλ Γ. Μαύρου στο θέατρο «Δρόμος». Το βιογραφικό αυτό θεατρικό , που αναφέρεται στις τελευταίες ώρες του ανθρωπιστή Ρότζερ Κέισμεντ (Νίκος Πανόπουλος) , του πατέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο οποίος μέσα από το κελί του, εξομολογείται την πολυτάραχη ζωή του στον καθολικό εφημέριο της φυλακής, Πατέρα Κάρεϊ (Γιάννης Αποστολίδης) , λίγες ώρες πριν την εκτέλεση του. Έχει δώδεκα ώρες καιρό για να τα πει όλα… Πως μπορεί να χωρέσει μια ζωή σε δώδεκα ώρες για να μην επαναληφθεί η ιστορία της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από εταιρείες και κυβερνήσεις; Ο άνθρωπος που αγωνίστηκε για την αξιοπρέπεια των ιθαγενών του Κονγκό και της Αμαζονίας, ο επαναστάτης Ιρλανδός, ο ομοφυλόφιλος. Μια ζωή γεμάτη αγώνες, καρδιοχτύπια, προδοσία και μια ιστορία που επαναλαμβάνεται με διαφορετικούς εξελικτικούς τρόπους. Έχει μόνο δώδεκα ώρες!

Η σκηνοθεσία του Εμμανουήλ Μαύρου άκρως ευρηματική. Και με την βοήθεια του λιτού σκηνικού ενός κελιού, όπως και με τα αληθοφανή γραφικά που δημιούργησε η Art Director Ρένα Σανταμούρη με την RS Architecture + Design Studio, κατάφερε εύκολα να περάσει στους θεατές την ψυχρή αίσθηση της απομόνωσης των φυλακών, την ιστορία ενός ανθρωπιστή που κατηγορήθηκε και δολοφονήθηκε αδίκως από το ζοφερό σύστημα εξουσίας. Και καθοδήγησε τους ηθοποιούς να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό σε ένα δαιδαλώδες και πολυσήμαντο έργο. Κάτι καθόλου εύκολο, αφού όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης εξηγεί: «Το έργο του Παναγιώτη Πετρόπουλου πραγματεύεται τις τελευταίες στιγμές ενός ειλικρινούς ανθρώπου, που κατάφερε να καταγγείλει μια ολόκληρη αυτοκρατορία και μια “εκδημοκρατισμένη” διεφθαρμένη μοναρχία. Ένα έργο βιογραφικό που η πορεία ενός ανθρώπου έφερε την διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταδίκη των μηχανισμών της αποικιοκρατίας και της πλουτοκρατίας».

Ο Νίκος Πανόπουλος που ενσαρκώνει τον Ρότζερ Κέισμεντ , κατάφερε να κεντήσει υποκριτικά έναν πολύ δύσκολο ρόλο, και τα κατάφερε. Έναν ήρωα με συνεχείς ψυχολογικές μεταπτώσεις. Τον ανθρωπιστή που κατηγορήθηκε ψευδώς για εσχάτη προδοσία αλλά και για την ομοφυλοφιλία του. Η αλήθεια είναι όμως ότι ο Κέισμεντ τα έβαλε με το πανίσχυρο κράτος του Βελγίου, την κυβέρνηση του Περού, τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες της εποχής του πριν στραφεί κατά της βρετανικής αυτοκρατορίας παλεύοντας για την απελευθέρωση της Ιρλανδίας,

Στις τελευταίες του ώρες στο κελί εξομολογείται την ζωή του σε έναν καθολικό πάστορα και κατηγορεί την εκκλησία για την σκιερή ανάμειξή της με τις κυβερνήσεις. Για την ολιγωρία της στα δεινά των πανταχού αδικημένων. Την κατηγορεί για την άρνηση της να δεχτεί την διαφορετικότητα , την οποία και στηλιτεύει ανά τους αιώνες ως μέγιστη αμαρτία, ως ένα από τα μεγαλύτερα δεινά. Στηλιτεύει την υποκρισία της Εκκλησίας απέναντι στην ομοφυλοφιλία, αν και ο Χριστός μίλησε μόνο για αγάπη. Ο Νίκος Πανόπουλος παρουσιάζει ακόμα πειστικά το τραγικό μαρτύριο ενός ανθρώπου που διχάζεται ανάμεσα στη βιολογική του ανάγκη για σεξουαλική απόλαυση και στην ανεκπλήρωτη υπαρξιακή του ανάγκη για μια σταθερή σχέση αγάπης.

Ο Νίκος Πανόπουλος με ένα δυνατό και εκφραστικό βλέμμα, με έναν λόγο χειμαρρώδη, καταγγέλλει τις ανείπωτες φρικαλεότητες που δύναται να προκαλέσει η ανθρώπινη απληστία και δίψα για χρήμα . Χωρίς να λείπει η φιλοσοφική του διερώτηση για τη φύση του κακού.

Από την πλευρά του ο Γιάννης Αποστολίδης είναι τόσο μα τόσο ρεαλιστικός ως καθολικός εφημέριος Πατέρας Κάρει. Καταθέτει κι εκείνος μια δυνατή ερμηνεία και ακροβατεί ανάμεσα στο ιερωμένο και σε έναν σκεπτόμενο λογικό άνθρωπο. Μεταφέρει απτό τον λόγο του Θεού, αλλά και χαμηλώνει τα μάτια όταν κατηγορείται ότι η Εκκλησία του είναι ανήμπορη να επέμβει στην αδικία, είναι απούσα στα βασανιστήρια των αδύναμων από του ισχυρούς του πλανήτη. Το γεγονός ότι οι ιθαγενείς του Κονγκό και του Αμαζονίου αν δεν έφερναν στα αφεντικά τους την απαιτούμενη σοδιά, αφού μαστιγώνονταν κι έσταζαν αίμα , έχαναν το ένα τους χέρι ή το πόδι τους. Η χρεώνονταν τα εργαλεία με τα οποία εργάζονταν σε εξωφρενικές τιμές που τους υποχρέωναν να εργάζονται αμισθί για όλη τους τη ζωή προς όφελος των δανειστών τους, έχουν ενδιαφέρουσες ομοιότητες με τις τρέχουσες πρακτικές υπερχρέωσης μέσω δανεισμού εξασθενημένων οικονομιών.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Συγγραφέας: Παναγιώτης Πετρόπουλος

Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος

Β. Σκηνοθέτη: Ήρα Δαμίγου

Παίζουν: Νίκος Πανόπουλος, Γιάννης Αποστολίδης

Αφήγηση: Ήρα Δαμίγου & Σάββας Πογιατζής

Art Director – Σκηνικά: Ρένα Σανταμούρη με την RS Architecture + Design Studio

Κουστούμια: Ρένα Σανταμούρη & Μάγδα Καλορίτη

Μουσική: Allen Grey

Σχεδιασμός Φωτισμών – Φωτογράφιση: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Μουσική Επιμέλεια – Έρευνα Ιστορικών Αρχείων: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος

Post Production & Editing: Μανώλης Πετρής