Γράφει ο Ηρακλής Καραμπάτος
Για αρκετό διάστημα ο Μπρους Γουέιν / Μπάτμαν (Ρόμπερτ Πάτινσον) αντιμετωπίζει
τους μικροεγκληματίες της Γκόθαμ Σίτι, έως το σημείο που εμφανίζεται ένας
μυστηριώδης δολοφόνος, ο οποίος επιτίθεται σε μέλη των υψηλότερων επιπέδων
της κοινωνικής διαστρωμάτωσης της μεγαλούπολης του Γκόθαμ. Στην πορεία
ανακάλυψης της ταυτότητας του εγκληματία, θα συναντήσει χαρακτήρες όπως η
Σελίνα Κάιλ / Catwoman (Ζόι Κράβιτς), ο Όσβαλντ Κόμπλποτ/ Penguin (Κόλιν
Φάρελ), ο Κάρμαϊν Φαλκόνε (Τζον Τορτούρο) και ο Έντουαρντ Νάστον / Riddler (Πολ
Ντέινο).
Ο Μπάτμαν υποστασιοποιεί το «κοινό περί δικαίου αίσθημα» καλύτερα από κάθε
άλλον ήρωα κόμικς, αφού δεν έχει απολύτως καμία υπερφυσική δύναμη. Αυτή η ιδέα
είναι αρκετά σαγηνευτική και είναι από τις αιτίες που κατατάσσουν τον ήρωα στα
πλέον επιτυχημένα franchise. Στη νεο-νουάρ αυτή εκδοχή, αναπτύσσεται
περισσότερο το «αφήγημα» της εκδίκησης, παρά της απόδοσης δικαιοσύνης,
στοιχείο που εντοπίζεται και στη τριλογία του The Dark Knight, κάτι που επιτρέπει
στον νέο Μπάτμαν να γίνει λίγο πιο επιθετικός. Για την εξέλιξη της πλοκής βοηθά
ιδιαιτέρως η εισαγωγή του φιλμ, όπου ο αφηγητής (Μπάτμαν), θέτει τις βάσεις για τη
γρήγορη εξέλιξη της πλοκής, δίχως σκηνές τετριμμένων αναδρομικών διηγήσεων
κ.ο.κ. Το Γκόθαμ παραμένει ένας σκοτεινός τόπος, τόπος που πάντα βρέχει και
ακόμη και οι λάμπες της πόλης τρεμοσβήνουν, δηλώνοντας έτσι ότι τα πάντα σ’ αυτή
την πόλη υπολειτουργούν.
The Batman (2022)
Θα τολμούσα να πω ότι υπάρχει μια διάθεση ψυχογράφησης του ήρωα, κάτι που
πρωτύτερα εμφανίστηκε περισσότερο μόνο στο τελευταίο έργο της τριλογίας The
Dark Knight με σαφή στοιχεία κοινωνικής κριτικής και προσέγγισης σύγχρονων
ηθικών ζητημάτων. Στο φιλμ εμφανίζονται τολμηρές σκηνές, όπως αυτή που
τοποθετεί τον Μπάτμαν μέσα σε ένα club(!) ή μια άλλη που τον παρουσιάζει σαν
άλλο «Προμηθέα» να φωτίζει με μια φωτοβολίδα τον δρόμο διαφυγής μερικών
εγκλωβισμένων πολιτών.
Λέγεται πως «κάθε κρίση συνιστά σύγκριση» και επειδή θα τεθεί το ερώτημα
μεταξύ Μπέιλ και Πάτινσον, απαντώ: στα μόνα χαρακτηριστικά που κατά τη γνώμη
μου υπερέχει ο δεύτερος, είναι η φωνή του, που ακούγεται πολύ πιο πειστική,
τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά, και στη νευρώδη, ταχύτατη κίνησή του, ενώ υστερεί
στις σκηνές που παρουσιάζεται δίχως μάσκα, όπου ο Πάτινσον μοιάζει περισσότερο
με το «Κοράκι» του 1994, παρά με ήρωα. Θεωρώ επίσης πως η ερμηνεία της Ζόι
Κράβιτζ είναι αρκετά «άνευρη», ενώ εντυπωσιακότερες μου φάνηκαν αυτές των Πολ
Ντέινο και Κόλιν Φάρελ. Η ταινία δεν θα απογοητεύσει όσους επιζητούν μυστήριο και
δράση, καθώς ο συγκερασμός ερευνητικής και περιπετειώδους διάθεσης στον
χαρακτήρα του ήρωα είναι ευεργετικός για κάτι τέτοιο∙ ιδιαίτερα το στοιχείο του
μυστηρίου γίνεται σε πολλές σεκάνς επικρατές, κάτι που ανανοηματοδοτεί την θέση
του ήρωα στο φιλμ.
Θα σημείωνα επίσης, ότι μου κέντρισε το ενδιαφέρον το στοιχείο της
φετιχοποιημένης βίας που εμφανίζεται εδώ: ο «πιο επιθετικός» αυτός Μπάτμαν
επιτρέπει να παρεισφρήσει αυτό το στοιχείο και έτσι μπορούμε να έρθουμε
αντιμέτωποι με πιο βάρβαρες καταστάσεις, περισσότερη βία και αίμα. Πολλοί δε,
σημείωσαν ότι αυτό το στοιχείο, σε συγκερασμό με το νεο-νουάρ, καθιστούν το έργο
συνεχιστή μιας παράδοσης που εκκινεί με το Seven (1995).
Αναπτύσσεται, τέλος, μια φιλολογία τα τελευταία χρόνια γύρω από τα φιλμ: ποιος
είναι επιτέλους ο ρόλος του Μπάτμαν; Στο εν λόγω φιλμ, εντοπίζεται ένα μοτίβο (έχει
εμφανιστεί πολλάκις στο παρελθόν) κατά το οποίο είναι οι εγκληματίες αυτοί που
αποκαλύπτουν ένα μέρος της «αλήθειας» αντιπαλεύοντας τη διαφθορά, ενώ ο
Μπάτμαν παρουσιάζεται να τάσσεται υπέρ της επιβίωσης της καθεστηκυίας τάξης
πραγμάτων. Ο Κ. Μαρξ στο «Εγκώμιο του Εγκλήματος» και ο Κ. Μένιννινγκερ στο
“Crime of punishment” υποστήριξαν ότι οι εγκληματίες «[…]παράγουν και πράγματα
που δεν είναι εγκληματικά, όπως η τέχνη, το ποινικό δίκαιο κ.ά.». Εάν
συμφωνούσαμε ότι έχουν δίκιο, τότε θα λέγαμε, κάπως χιουμοριστικά, ότι ο ήρωας
που ονομάζεται Μπάτμαν είναι η πιο αντιδραστική περσόνα στην ιστορία του
κινηματογράφου.
