Tης Μαρίας Απατζίδη από την Κυριακάτικη Kontranews
To πρόσφατο νομοσχέδιο για τη λειτουργία των δικαστηρίων αποτελεί ένα πολύ αποφασιστικό βήμα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας για την ολοκληρωτική υποταγή των θεσμών στα συμφέροντα ολιγαρχών. Η δικαιοσύνη καλιμπράρεται στα πρότυπα της επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας. Στην ουσία, θα διαμορφωθούν δικαιοσύνη και δικαστές δύο ταχυτήτων. Θα έχουμε μία ταχύτατη δικαιοσύνη για την εξυπηρέτηση των ολιγαρχών και των επιχειρηματικών συμφερόντων. Και μία ακόμη πιο αργή από ό,τι ήδη είναι για τον απλό λαό.
Ως προς τους δικαστές, θα διαμορφωθεί αφενός μία ελίτ δικαστών που θα είναι οι υπηρέτες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της Μητσοτάκης Α.Ε. Και αφετέρου, οι υπόλοιποι δικαστές, που θα τελούν υπό καθεστώς επιτήρησης και πειθάρχησης, καθώς και ιδεολογικής επιμόρφωσης, βλέπε κατήχησης, με τις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού.
Το αποτέλεσμα θα είναι μία απολύτως ταξική δικαιοσύνη, η οποία θα χάσει την ανεξαρτησία της, καθώς οι δικαστές δεν θα αποφασίζουν κατά συνείδηση, αλλά υπό την δαμόκλειο σπάθη της επιτήρησής τους και της εξουθένωσής τους από τιμωρητικές και ιδεολογικά φορτισμένες αξιολογήσεις. Με το νομοσχέδιο αυτό ολοκληρώνεται το ρεσάλτο της Νέας Δημοκρατίας στο κράτος, με ένα ρεσάλτο και στη δικαιοσύνη, απειλώντας ευθέως την ανεξαρτησία της, καθώς υπονομεύεται το αξίωμα ότι ο δικαστής αποφασίζει κατά συνείδηση. Όμως, το αξίωμα αυτό είναι η βάση του δημοκρατικού νομικού πολιτισμού μας και της διάκρισης των εξουσιών, που διακήρυξαν ο Αριστοτέλης και ο Μοντεσκιέ.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το σχέδιο νόμου συντάχθηκε χωρίς την προηγούμενη σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής και χωρίς τη συνδρομή των αρμόδιων θεσμικών φορέων, στους οποίους αφορά άμεσα. Αυτό αποτελεί ομολογία ενοχής! Πρόκειται για φορείς που κατέχουν έναν θεσμικό ρόλο που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος! Και είναι απολύτως αντιδημοκρατικό και αντισυνταγματικό να αγνοούνται με αυτόν τον τρόπο.
Κυρίως με το κομβικό άρθρο 2 του νομοσχεδίου επιχειρείται μία καταλυτική αλλαγή στον χαρακτήρα της απονομής της δικαιοσύνης, που συνδέεται με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι αξίες της επιχειρηματικότητας τίθενται έτσι πιο πάνω από άλλες αξίες, όπως η εργασία, το ανθρώπινο πρόσωπο και η οικολογία. Για την κυβέρνηση, η δικαιοσύνη είναι απλώς ένας μοχλός για την επιχειρηματικότητα, γι’ αυτό και η προσβασιμότητα των διαδίκων στα δικαστήρια τίθεται σε δεύτερη μοίρα και σε πολλές περιπτώσεις καθίσταται αδύνατη.
Το πρόβλημα είναι η σύσταση ειδικών τμημάτων στα πολιτικά Πρωτοδικεία και Εφετεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης, τα οποία συστήνονται για την εκδίκαση, κατά την τακτική διαδικασία, των ενδίκων βοηθημάτων και των αντίστοιχων ενδίκων μέσων και αφορούν σε συγκεκριμένης φύσεως υποθέσεις. Με αυτή τη σύσταση αποδυναμώνονται οι περιφερειακοί δικαστικοί σχηματισμοί, με αποτέλεσμα να σωρεύεται δικαστική ύλη στα μεγάλα δικαστήρια με κίνδυνο την περαιτέρω επιβράδυνση στην απονομή της δικαιοσύνης. Θα οδηγηθούμε σε έναν ακόμη μεγαλύτερο υδροκεφαλισμό της χώρας μας με έμφαση στα μεγάλα αστικά κέντρα και με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία και της δικαιοσύνης.
Σε σχέση με τα κριτήρια για τη συγχώνευση, κατάργηση, ίδρυση κ.τ.λ. απαλείφθηκε η πρόβλεψη του Σχεδίου της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του 2018 να συνεκτιμώνται και να λαμβάνονται υπόψη οι γεωγραφικές ιδιομορφίες. Οι ιδιαιτερότητες αυτές σχετίζονται με την ευχέρεια πρόσβασης στα ιδρυόμενα, συγχωνευόμενα ή καταργούμενα δικαστήρια ή στη μεταβατική έδρα. Από την άλλη, προστίθεται ως κριτήριο το επίπεδο επιχειρηματικότητας σύμφωνα με τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται μεγάλες δυσχέρειες σε απλούς πολίτες, οι οποίοι μπορεί να μένουν σε νησιά, σε απομακρυσμένους ορεινούς όγκους ή σε περιοχές με κακό οδικό δίκτυο, την ίδια στιγμή που ελίτ δικαστήρια θα απευθύνονται σε επενδυτές, με συνέπεια τον ταξικό διχασμό της κοινωνίας μας.
*Βουλεύτρια Α΄ Ανατολικής Αττικής με το ΜέΡΑ25
