Tης ΜΑΡΊΑΣ ΑΠΑΤΖΊΔΗ για την κυριακάτικη Kontranews
Το νομοσχέδιο για τη μετατροπή του ΟΑΕΔ σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης αποτελεί την κορύφωση μιας μνημονιακής δυστοπίας, που περιέχει τα πάντα:
Άγρια αντεργατική νομοθεσία. Ξεπούλημα των πάντων. Και τώρα, μετά τη διάλυση των εργασιακών συνθηκών, επίθεση στους ανέργους, καταργώντας μέσα σε μία μέρα έναν οργανισμό με μισό αιώνα ζωής. Από οργανισμό υποστήριξης, ο ΟΑΕΔ μετατρέπεται σε οργανισμό επιτήρησης, πειθάρχησης, τιμωρίας και καταστολής των ανέργων, που θα τους εκδιώκει από τα όποια ωφελήματά του. Ο σκοπός είναι προφανής:
H κυβέρνηση επιθυμεί να απαξιώσει την εργασία, για να ρίξει το κόστος της. Η επίμονη ανεργία παρακολουθεί σταθερά τις πολιτικές του μνημονιακού τόξου, λόγω της επιδιωκόμενης απαξίωσης της εργατικής δύναμης από την τρόικα. Στα χρόνια των μνημονίων, ο αριθμός των ανέργων εκτοξεύτηκε από περίπου 500 χιλιάδες άτομα (7-10% του εργατικού δυναμικού), μεταξύ 2001 και 2009, σε πάνω από 1 εκατομμύριο μέχρι το 2011.
Το αποκορύφωμα ήταν η διετία 2013-2014, όταν οι άνεργοι ξεπέρασαν ακόμα και το 1,5 εκατομμύριο (25% του εργατικού δυναμικού). Στους οποίους πρέπει να συμπεριληφθούν 200-300 χιλιάδες ακούσιοι υποαπασχολούμενοι, αριθμός που βαίνει αυξανόμενος έως και σήμερα.
Καθώς και οι «αποθαρρημένοι» άνεργοι, δηλαδή οσοι είναι διαθέσιμοι, αλλά δεν αναζητούν εργααία και είναι περίπου 100 χιλιάδες την τελευταία δωδεκαετία. Τότε το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 35%! Η ζοφερή πραγματικότητα αναδεικνύεται σε όλη την έκτασή της αν στα παραπάνω προσθέσουμε το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης όσον αφορά στον «δείκτη ευάλωτης απασχόλησης», δηλαδή επισφαλούς εργασίας με περιορισμένα εργασιακά δικαιώματα απασχόλησης, καθώς το σχετικό ποσοστό είναι υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με αυτό των οικονομιών της ευρωζώνης μεσοσταθμικά.
Ενώ η ανεργία είχε αρχίσει να μειώνεται αργά, ήδη από το 2020, πριν την πανδημία, ο αριθμός των άνεργων τον Ιανουάριο 2022 εκτοξεύτηκε στους 1.103.901, εκ των οποίων μόλις 212.800 επιδοτήθηκαν, λιγότερο από το 20%! Το μνημονιακό τόξο αποσκοπεί στη λογικής μερικής ανεργίας», με κυριαρχία του outsourcing, σηλαδή της ελαστικής, μερικής, εποχιακής απασχόλησης με κακοπληρωμένες δουλειές, συχνά χωρίς ασφάλιση και με ημερομηνία λήξης. Δεν είναι τυχαίο ότι τα όλα τα σχετικά νομοθετήματα της κυβέρνησης Μητσοτάκη κινούνται στην κατεύθυνση της «δανεικής εργασίας» που είχε υπαγορεύσει ο ΣΕΒ. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το ψηφισθέν απαράδεκτο νομοσχέδιο.
Η μετατροπή του ΟΑΕΔ σε μία άνευρη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης με θέσπιση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων και καταναγκαστική αποδοχή θέσεων εργασίας που θα προτείνονται, είχε προαναγγελθεί επιθετικά μέσα από επιθέσεις του Υπουργού κ. Χατζηδάκη με όπλο το ψεύδος και τη διαστρέβλωση. Κατέφυγε στην περιττωσιολογία και την πρόκληση κοινωνικού αυτοματισμού, με αναφορά σε δήθεν «καταχραστές» και απατεώνες» ανέργους.
Με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε, η εργασία από ευθύνη του κράτους, που απορρέει από το Σύνταγμα, μετατρέπεται σε ατομική ευθύνη του ιδιου του ανέργου. Επιβάλλονται ποινές που προβλέπουν τη διαγραφή των ανέργων από τα σχετικά μητρώα έως και δύο χρόνια, παραβιάζοντας το Αρθρο 22 του Συντάγματος. Η μετατροπή του ΟΑΕΔ από Οργανισμό σε Υπησεσία σηματοδοτεί την αλλαγή στόχων, αφού αντί να αποτελεί φορέα στήριξης των ανέργων, μεταλλάσσεται σε μηχανισμό ελέγχου και καταστολής τους.
Οι άνεργοι θα διαγράφονται από τον ΟΑΕΔ για δύο χρόνια, δεν θα λαμβάνουν κανένα επίδομα, καμία παροχή και ενημέρωση, ακόμα και στην περίπτωση που διαθέτουν όλες τις προϋποθέσεις. Αυτό θα συμβεί αν διαφωνήσουν να αναλάβουν εργασία σε τρεις εργοδότες που θα τους υποδειχθούν με το «έτσι θέλω» και χωρίς καμία συναίνεση του ανέργου.
Οι όροι εργασίας θα είναι μονομερείς, αποκλειστικό προνόμιο του εργοδότη. Ο άνεργος δεν θα έχει δικαίωμα επιλογής ούτε τη δυνατότητα διεκδίκησης μιας τυχόν καλύτερης θέσης. προβλέπεται, επίσης, διαγραφή από τα μητρώα για έξι μήνες, σε περίπτωση που ο άνεργος αρνηθεί να συμμετάσχει σε κατάρτιση που άλλοι θα επιλεέξουν ή αν αποτύχει σε εξετάσεις πιστοποίησης.
Ετσι, ακόμα και η κατάρτιση που είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη βελτίωση ή και απόκτηση δεξιοτήτων, μετατρέπεται σε μέσο καταναγκασμού και εργαλείο διαγραφής. Προβλέπονται εισοδηματικές προϋποθέσεις για την παραμονή στα μητρώα. Αξιοσημείωτο είναι ότι οχι μόνο τα ανώτατα όρια είναι υψηλά, παραδείγματος χάρη 14 χιλιάδες για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 20 χιλιάδες για ζευγάρι, 26 χιλιάδες για ζευγάρι με δύο παιδιά, αλλά αφορούν τόσο το πραγματικο όσο και το τεκμαρτό εισόδημα.
Επί παραδείγματι, αν ένας άνεργος ή η οικογένειά του κατοικεί σε ιδιόκτητο σπίτι ή έχει ένα ακίνητο στον τόπο καταγωγής του ή διαθέτει ένα αυτοκίνητο που ξεπερνούν αθροιστικά το όριο του τεκμαρτού εισοδήματος αποκλείεται από τα μητρώα! Παράλληλα, προβλέπεται παροχή υπερεξουσιων στον Διοικητή και νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, με στόχο τον απρόσκοπτο έλεγχο της κυβέρνησης, από 16μελές του ΟΑΕΔ σε 11μελές στη ΔΥΠΑ, με τις 3 από τις 5 θέσεις μελών που χάνονται να είναι αυτές που καλύπτονταν από εκπροσώπους εργαζομένων.
Μείζον είναι και το ζήτημα που αφορά τη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και σε αυτόν τον τομέα είναι ευδιάκριτη η προσπάθεια της κυβέρνησης να τον ιδιωτικοποιήσει, μεταβιβάζοντας την ευθύνη από τον ΟΑΕΔ στα ΚΕΚ και ΙΕΚ. Πρόκειται, συνολικά, για εξελίξεις που πρέπει να αγωνιστούμε με κάθε τρόπο για την ανατροπή τους.