Η «φλεγόμενη βάτος» έχει πάρει ξανά φωτιά στις παρυφές του όρους Σινά, στο νότιο τμήμα της ομώνυμης χερσονήσου της Αιγύπτου. Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης, η παλαιότερη χριστιανική μονή στον κόσμο, βρίσκεται στο επίκεντρο ενός πολιτικοθρησκευτικού θρίλερ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, μετά την απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου που θολώνει το ιδιοκτησιακό της καθεστώς.
Για την πλευρά της Μονής, η απόφαση ήταν κεραυνός εν αιθρία, καθώς βρισκόταν σε εξέλιξη διαδικασία εξωδικαστικού συμβιβασμού στο τελικό στάδιο, πολύ κοντά στις υπογραφές. Η απόφαση του δικαστηρίου για πολλούς συνδέεται με το σχέδιο «Μεγάλη Μεταμόρφωση», που προβλέπει τουριστική αξιοποίηση ολόκληρης της περιοχής με πεντάστερα ξενοδοχεία, ξενώνες, ακόμα και πλανητάριο, που έχουν στόχο να προσελκύσουν 30 εκατομμύρια τουρίστες μέχρι το 2028.
Ο προϋπολογισμός του σχεδίου είναι περίπου 300 εκατ. ευρώ. Αλλοι κάνουν λόγο για ισχυρή επιρροή προς την κυβέρνηση από τους κόπτες της Αιγύπτου, που εποφθαλμιούν το λίκνο της Χριστιανοσύνης. Η απόφαση φαίνεται να παραχωρεί στο αιγυπτιακό κράτος περιβόλια γύρω από τη Μονή, τα οποία οι 20 μοναχοί που ζουν εκεί, χαρακτηρίζουν ως ύψιστης σημασίας καθώς από αυτά εξασφαλίζουν τα προς το ζην.
Βιβλιοθήκη
Στο εσωτερικό της Μονής, η βιβλιοθήκη θεωρείται «Κιβωτός της Χριστιανοσύνης», ίσης αξίας με αυτή του Βατικανού, καθώς εκεί φυλάσσονται πολύτιμα κειμήλια, όπως η πρώτη απεικόνιση του Ιησού Χριστού, καθώς και έγγραφο με το αποτύπωμα της παλάμης του Μωάμεθ.
Πριν από την απόφαση του δικαστηρίου -που ήταν σε δεύτερο βαθμό- βρίσκονταν σε εξέλιξη συνομιλίες μεταξύ των δυο πλευρών. Στόχος ήταν να διασφαλιστούν τόσο ο λατρευτικός χαρακτήρας του χώρου όσο και το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής και των εκτάσεων που την περιβάλλουν. Το κείμενο έκανε λόγο για πλήρη αναγνώριση του ιδιοκτησιακού δικαιώματος της Μονής επί όλων των εκτάσεων.
Αντιπροσωπεία
Στην Αίγυπτο μεταβαίνει -αύριο Δευτέρα 2 Ιουνίου- ελληνική αντιπροσωπεία για περαιτέρω επεξεργασία της συμφωνίας Αθήνας-Καΐρου για τη Μονή, με σκοπό την ολοκλήρωσή της. Αυτό συμφωνήθηκε σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ Σίσι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης του προσκυνηματικού και ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής και την επίλυση του ζητήματος με θεσμικό τρόπο.
Παράλληλα, οι δυο ηγέτες συμφώνησαν ότι η λύση βρίσκεται στην ήδη καταγεγραμμένη κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, καθώς και σε όσα είχαν συμφωνηθεί κατ’ ιδίαν και ανακοινωθεί δημοσίως κατά την επίσκεψη του προέδρου της Αιγύπτου στην Αθήνα στις 7 Μαΐου. Νωρίτερα, κυβερνητικοί κύκλοι ανέφεραν ότι οι επίσημες ανακοινώσεις της αιγυπτιακής πλευράς κινούνται στη σωστή κατεύθυνση και ότι εν αναμονή της πλήρους αξιολόγησης της δικαστικής απόφασης, οι δύο κυβερνήσεις θα συνεχίσουν το αμέσως επόμενο διάστημα τη συζήτηση για την επίλυση του θέματος, με σκοπό τη θωράκιση του λατρευτικού και ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής. Ο εκπρόσωπος του προέδρου Αλ Σίσι, σε επίσημη ανακοίνωσή του, διαβεβαίωσε ότι η Προεδρία της Δημοκρατίας της Αιγύπτου επαναλαμβάνει την πλήρη δέσμευσή της για τη διατήρηση του μοναδικού και ιερού θρησκευτικού καθεστώτος της Μονής της Αγίας Αικατερίνης και την παρεμπόδιση της παραβίασής του.
Η απόφαση του δικαστηρίου
Στην επίμαχη δικαστική απόφαση φαίνεται να μην αμφισβητείται ο θρησκευτικός χαρακτήρας της Μονής, αλλά μπαίνει στο στόχαστρο το ιδιοκτησιακό καθεστώς. «Οι πιστοί της Μονής της Αγίας Αικατερίνης δικαιούνται να επωφεληθούν από το μοναστήρι και τους αρχαιολογικούς θρησκευτικούς χώρους στην περιοχή της Αγίας Αικατερίνης, με το κράτος να κατέχει αυτούς τους χώρους ως δημόσια περιουσία. Αυτό συμβαίνει λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι πιστοί του μοναστηριού είναι παρόντες εκεί με τη θρησκευτική τους ιδιότητα και ασκούν τις θρησκευτικές τους τελετουργίες υπό την ηγεσία του επισκόπου του μοναστηριού, ο οποίος διορίστηκε με το προεδρικό διάταγμα αριθ. 306 του 1974», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η απόφαση ορίζει επίσης ότι οι συμβάσεις που έχουν συναφθεί σχετικά με ορισμένα οικόπεδα που εκμεταλλεύονται οι θυγατρικές του μοναστηριού πρέπει να τηρούνται, γεγονός που αναιρεί την πιθανότητα καταπάτησης αυτών των εκτάσεων. Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα υπόλοιπα αμφισβητούμενα οικόπεδα αποτελούν φυσικά καταφύγια, τα οποία αποτελούν όλα δημόσια κρατική περιουσία. Εργολάβοι, κόπτες και Βεδουίνοι που εκμεταλλεύονται τη γη, κόπτονται για τη Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά προκαλώντας μία δικαστική απόφαση που επιχειρεί να αλλάξει την ιστορία 15 αιώνων.
Φουντώνει η διαδοχολογία
Την ίδια ώρα ο Αρχιεπίσκοπος Σιναίου Δαμιανός βρίσκεται σε προχωρημένη ηλικία -έχει περάσει τα 90- και η διαδοχολογία φουντώνει, με την αιγυπτιακή πλευρά να προωθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, δική της υποψηφιότητα. Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 2002. Χτίστηκε επί του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού μεταξύ 527 και 565 π.Χ. ώστε να περικλείει το παρεκκλήσι της Φλεγόμενης Βάτου, όπου, σύμφωνα με τη Βίβλο, ο Μωυσής παρέλαβε από τον Θεό τις 10 Εντολές. Το παρεκκλήσι είχε χτιστεί νωρίτερα από την Αγία Ελένη, μητέρα του Μ. Κωνσταντίνου. Από τον 9ο αιώνα το μοναστήρι είναι γνωστό ως Μονή της Αγίας Αικατερίνης, καθώς, σύμφωνα με την παράδοση, τα λείψανά της μεταφέρθηκαν εκεί ως εκ θαύματος.
Αντιδράσεις από Φανάρι, Αθήνα
Θλίψη και απογοήτευση για την απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου εξέφρασε το Οικουμενικό Πατριαρχείο απευθύνοντας έκκληση προς την κυβέρνηση της Αιγύπτου να διατηρηθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς του μοναστηριού. «Το δικαστήριο έθεσε εν αμφιβόλω το από αιώνων κρατούν ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ιεράς Μονής του Σινά, αναγνωρίζοντας κατ’ ουσίαν εις την εκείσε μοναστική αδελφότητα, μόνον δικαίωμα χρήσεως επί των περιουσιακών στοιχείων αυτής» αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Φανάρι. Από την πλευρά του, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος εξέφρασε την έντονη ανησυχία του, χαρακτηρίζοντας την απόφαση ως «ιστορική άλωση» για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία, καλώντας παράλληλα σε διεθνή κινητοποίηση.
