Σε τρεις μέρες ξημερώνει μια από τις πιο θλιβερές επετείους, η πιο επώδυνη, τουλάχιστον στην πρόσφατη μας ιστορία.
Με τις ερπύστριες των τανκς, καταλύθηκε η δημοκρατία, τέτοιες μέρες, τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου 1967. Ο τρόπος με τον οποίο κατάφεραν οι, άγνωστοι τότε, συνταγματάρχες, να επιβάλουν τη βούλησή τους και να «κατσικωθούν στο σβέρκο» του ελληνικού λαού, επί επτά και κάτι χρόνια, αποκαλύπτει το πόσο εύθραυστη ήταν η μετεμφυλιακή μας, προδικτατορική δημοκρατία.
Ο όρος «καχεκτική» που της απέδωσε ο αξέχαστος Ηλίας Νικολακόπουλος, ταιριάζει απόλυτα στον όρο. Γι’ αυτό άλλωστε και όσοι ανέλαβαν το έργο της αναστήλωσης των δημοκρατικών θεσμών, από την όποια θέση, στη διάταξη των πολιτικών δυνάμεων, που διαμορφώθηκε, έχοντας νωπές τις τραυματικές εμπειρίες, των όσων είχαν προηγηθεί, έδειξαν με τη συμπεριφορά και τις επιλογές τους, να έχουν αντλήσει τα αναγκαία διδάγματα.
Ο χρόνος όμως αμβλύνει και τις μνήμες, καθώς μάλιστα, εξήντα χρόνια μετά, εκλείπουν και οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, τα ζωντανά υποδείγματα της αντιδικτατορικής αντίστασης.
Σήμερα, με όλα αυτά που συμβαίνουν, ιδιαίτερα στις μέρες μας, ο επίκαιρος χαρακτήρας εκείνων των διδαγμάτων, δε συνιστά ένα στερεότυπο, αλλά μια πραγματική ανάγκη.
Γι’ αυτό και παρ’ ότι δε λείπουν -κάθε άλλο- οι μαρτυρίες, το αρχειακό υλικό και η πλούσια βιβλιογραφία, παραμένει επιτακτική η ανάγκη του αναστοχασμού, αλλά και της εκ νέου προσέγγισης, ιδιαίτερα του φαινομένου των αντιστασιακών οργανώσεων, που από την πρώτη στιγμή αναπτύχθηκαν.
Μια τέτοια απόπειρα, «νεωτερικής προσέγγισης» επιχειρείται με το πρόσφατο βιβλίο του ιστορικού Πολυμέρη Βόγλη.
