Η εκδίπλωση της τουρκικής αναθεωρητικής ατζέντας και επιθετικότητας, στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, βρήκε απροετοίμαστη την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά και όλο το πολιτικό σύστημα, για να είμαστε δίκαιοι.
Η πρώτη κρίση, που έφερε τις δύο χώρες στα πρόθυρα μιας πολεμικής σύρραξης, με την έξοδο του τουρκικού ωκεανογραφικού τουρκικού σκάφους «Χόρα», στο Αιγαίο, για έρευνες που θα εκτείνονταν μέχρι τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αποτέλεσαν ένα σοκ για όλους τους Ελληνες, καθώς φάνηκε πως η Τουρκία δεν μπλοφάρει και ότι επρόκειτο για μια υπαρκτή απειλή, για την ίδια την εθνική μας υπόσταση.
Ετσι, σε συνεννόηση των τότε πολιτικών δυνάμεων, ιδιαίτερα δε μεταξύ των δύο αδιαμφισβήτητων πρωταγωνιστών της μεταπολίτευσης, Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου, χαράχθηκε η πρώτη γραμμή άμυνας, η πρώτη «κόκκινη γραμμή» αν προτιμάτε.
Σύμφωνα με αυτή, η Ελλάδα δεχόταν την ύπαρξη μιας και μόνης διαφοράς, με την Τουρκία, τεχνικής μάλιστα φύσης, αυτήν της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας. Προς τούτο, η Ελλάδα καλούσε την Τουρκία στην από κοινού παραπομπή της τεχνικής διαφοράς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με την υπογραφή σχετικού συνυποσχετικού.
Η Τουρκία ποτέ δε δέχθηκε επί της ουσίας αυτή τη λύση, πολλώ μάλλον που δεν αναγνώριζε καν τη δικαιοδοσία του διεθνούς δικαστηρίου. Για την Ελλάδα όμως η γραμμή αυτή, που απέκτησε τα χαρακτηριστικά εθνικής στρατηγικής, δεσμευτικής μέχρι σήμερα, της επέτρεψε να έχει έναν πειστικό αντίλογο απέναντι στη διεθνή κοινότητα και τα διάφορα διεθνή φόρα.
Η κυβέρνηση Καραμανλή όμως προχώρησε και σε μια ακόμη κίνηση, που προκάλεσε πολλές περιπλοκές στη συνέχεια, αποτέλεσε δε κατά κάποιο τρόπο το προοίμιο ή και την αιτία, σε κάποιο βαθμό, για την επόμενη ελληνοτουρκική κρίση, τον Μάρτιο του 1987.
Ο λόγος για το περίφημο Πρωτόκολλο της Βέρνης, που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναποφάσισε και συνυπέγραψε με τον Τούρκο ομόλογό του, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ.
Το εν λόγω πρωτόκολλο, με ισχύ διεθνούς συνθήκης, δεσμευτικής για τα συμβαλλόμενα μέρη, υπογράφηκε το 1976 και προέβλεπε την αποχή των δύο χωρών από την πραγματοποίηση ερευνών στις θαλάσσιες εκείνες περιοχές, στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, που είχαν τεθεί υπό αμφισβήτηση, από την Τουρκία.
Επρόκειτο σαφώς για μια υποχώρηση της ελληνικής πλευράς, που δημιουργούσε από τότε μια «γκρίζα ζώνη» στα ακρότατα εκείνα σημεία, που η Τουρκία θεωρούσε ότι δε συμπεριλαμβάνονται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Η κατάσταση έγινε πιο περίπλοκη, μετά το δικαίωμα που η τότε κυβέρνηση προσέφερε σε ξένη εταιρία, την καναδικών συμφερόντων Denison, με την υπογραφή σύμβασης παραχώρησης, για την πραγματοποίηση ερευνών στα χωρικά μας ύδατα…
