Η παρουσία του Θεόδωρου Πάγκαλου στο υπουργείο Εμπορίου, αν και από τη θέση του υφυπουργού (με υπουργό τον εξ Ιωαννίνων Γιώργο Μωραΐτη), δεν πέρασε απαρατήρητη.
Η προσπάθεια εισαγωγής καινοτομιών, που μεταξύ άλλων οδήγησαν στην ανάπτυξη του καταναλωτικού κινήματος, τράβηξε ως φαίνεται την προσοχή του ηγέτη του προοδευτικού κινήματος και τότε πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου, που τον μετέθεσε, στον επόμενο ανασχηματισμό, στο υπουργείο Εξωτερικών.
Ηταν το σημείο καμπής, για την «εκτόξευση» των πολιτικών «μετοχών» του Ελευσίνιου πολιτικού. Η κοσμοπολίτικη διάσταση της προσωπικής διαδρομής και προσωπικότητάς του, ήταν εκείνη που προφανώς μέτρησε, για τη μετακίνηση στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας. Ξεκίνησε και εκεί βέβαια από τα χαμηλά, από τη θέση του υφυπουργού, με περιορισμένο εύρος αρμοδιοτήτων.
Σύντομα όμως προήχθη σε αναπληρωτή υπουργό, με σημαντική, αποκλειστική αρμοδιότητα, τη διαχείριση των σχέσεων της χώρας μας, με την τότε ΕΟΚ.
Στη θέση αυτή, του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, παρέμεινε μέχρι τον Ιούνιο του 1989, αλλά και σε αυτή τη θέση επανήλθε, τον Οκτώβριο του 1993, όταν το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε στην εξουσία και ο Ανδρέας Παπανδρέου στην πρωθυπουργία.
Κάτι για το οποίο ο ίδιος, με τον γνωστό σαρκαστικό τρόπο, χρησιμοποιούσε ως αντεπιχείρημα σε όσους τον κατηγορούσαν, όχι άδικα εδώ που τα λέμε, για εγωκεντρισμό, στα όρια της εγωπάθειας.
Απαντούσε λοιπόν, πως δεν υπήρχε μεγαλύτερη απόδειξη ταπεινότητας, από το ότι δέχθηκε, επί τόσα χρόνια, να είναι πολιτικός υφιστάμενος του Κάρολου Παπούλια. Θεωρούσε προφανώς, τον μετέπειτα Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ως κατώτερό του. Και όχι μόνο αυτόν.
Το γεγονός πάντως ότι του ανατέθηκε κατ’ αποκλειστικότητα η διαχείριση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας, σε μια περίοδο που ακόμη το ΠΑΣΟΚ δεν είχε ξεκαθαρίσει απολύτως τη θέση του, ως προς την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ, έδειχνε αναγνώριση των ικανοτήτων του.
Ο ίδιος άλλωστε αξιοποίησε κατά τον καλύτερο τρόπο, την ευκαιρία που του δόθηκε. Ιδιαίτερα του πιστώθηκε η επιτυχής διεκπεραίωση δύο προεδριών της χώρας μας, στο Συμβούλιο Κορυφής (τότε ήταν ουσιαστική και όχι απλά διεκπεραιωτική όπως σήμερα, η επί εξάμηνο άσκηση της προεδρίας, από τα κράτη-μέλη), το 1983 και το 1988.
Στις πιο ευτυχείς στιγμές της πολιτικής του σταδιοδρομίας συγκαταλέγεται σίγουρα η προώθηση της ένταξης της Κύπρου, στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, που εμπνεύστηκε και προώθησε, μαζί με τον αείμνηστο Γιάννο Κρανιδιώτη, αποσυνδέοντάς την μάλιστα από οποιαδήποτε άλλη προϋπόθεση, όπως αυτή της προηγούμενης επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος. Η σημαντική εκείνη στιγμή στην εξωτερική πολιτική της χώρας μας, σημαντική στιγμή για όλο τον Ελληνισμό, υπηρετήθηκε με υποδειγματική συνέπεια, από όλες τις μετέπειτα κυβερνήσεις.
