Το αποτέλεσμα των εκλογών, των δεύτερων μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, του Νοεμβρίου 1977, αποτέλεσαν, κατά κοινή παραδοχή, τον καταλύτη, για τις μετέπειτα εξελίξεις, την διαμόρφωση πάγιων σταθερών, για τις επόμενες δεκαετίες, του μεταδικτατορικού πολιτικού σκηνικού.
Η ανάδειξη του ΠΑΣΟΚ, με διπλασιασμό της εκλογικής του δύναμης, στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης που, σε συνδυασμό και με τη μεγάλη πτώση της ΝΔ, το έφερναν στον «προθάλαμο» της εξουσίας, έφεραν τις δυνάμεις του «ενδιάμεσου χώρου», αντιμέτωπες με αυτό που ο Ηλίας Ηλιού είχε αποκαλέσει «σταυρικό δίλημμα», αναφερόμενος στην παραδοσιακή αριστερά.
Το δίλημμα γινόταν ακόμη πιο έντονο και πιεστικό μετά και τη συρρίκνωση της ΕΔΗΚ, του κεντρώου κόμματος, όπως είχε μετονομαστεί μετά την αποχώρηση των πιο προοδευτικών δυνάμεων. Η αντικατάσταση του Γεωργίου Μαύρου από τον Ιωάννη Ζίγδη, απλώς επιτάχυνε την πορεία αποσύνθεσης, συρρίκνωσης και διάλυσης.
Ο ίδιος ο Μαύρος, τον Οκτώβριο του 1981, θα εκλεγεί βουλευτής (επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας) με το ΠΑΣΟΚ, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα τον ακολούθησε και ο Ζίγδης.
Το ΠΑΣΟΚ πλέον και ο Ανδρέας Παπανδρέου είχαν αναδειχθεί «πανάξια», κατά την εύστοχη διατύπωση του Αναστάσιου Πεπονή, στον κυρίαρχο εκφραστή όλου του χώρου, που είχε πάρει το όνομα Κεντροαριστερά, αλλά και «καθολικό διάδοχο» της κεντρώας παράδοσης.
Ο Πεπονής όμως ήταν σχεδόν ο μόνος που ακολούθησε το ΠΑΣΟΚ, απ’ αυτόν τον ενδιάμεσο χώρο. Αργότερα θα τον ακολουθούσε ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, που μετά τον Οκτώβριο του 1981, ανέλαβε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας και στη συνέχεια εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Δικαιοσύνης.
Εκ πλαγίου ακολούθησε και ο Κωνσταντίνος Αλαβάνος, που μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, ανέλαβε γενικός γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, περισσότερο όμως λόγω της προσωπικής του φιλίας με τη Μελίνα Μερκούρη.
Πολύ αργότερα, στη δεκαετία του ‘90, θα ενταχθεί και ο Δημήτρης Τσάτσος, που το 1994 εκλέχθηκε ευρωβουλευτής, αναλαμβάνοντας μάλιστα, με απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου, επικεφαλής της ευρωομάδας του Κινήματος. Στην περίπτωση πάντως του τελευταίου, φαίνεται πως η καθυστέρηση οφειλόταν περισσότερο σε αρχική άρνηση του ιδρυτή του Κινήματος, παρά τις πιέσεις από το γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD).
Στο αυτοβιογραφικό έργο του αντιδικτατορικού αγωνιστή Φοίβου Ιωαννίδη, που συμμετείχε στην εν λόγω κίνηση (εκδόθηκε πριν μερικά χρόνια), περιγράφονται αναλυτικά οι διεργασίες που ακολούθησαν τις εκλογές του Νοεμβρίου 1977.
Παρά την τραγική αποτυχία του εγχειρήματος της «Συμμαχίας Προοδευτικών Δυνάμεων», μιας σύμπραξης των διάσπαρτων δυνάμεων του κεντροαριστερού χώρου με τις ανανεωτικές εκδοχές της αριστεράς (έλαβαν λίγο πάνω από 1%), εξακολούθησε να δεσπόζει το «αντιΠΑΣΟΚ» σύνδρομο. Σας θυμίζει κάτι;
