Η «συγκατοίκηση» Κωνσταντίνου Καραμανλή-Κωνσταντίνου Τσάτσου
ως πρωθυπουργού και Προέδρου της Δημοκρατίας αντίστοιχα, εν
συνεχεία δε η βραχύβια συνύπαρξη μεταξύ Κωνσταντίνου Καραμανλή
ως Προέδρου της Δημοκρατίας και Γεωργίου Ράλλη ως πρωθυπουργού,
καταρρίπτουν μερικούς βολικούς μύθους που κυκλοφορούν, από όσους
αποφεύγουν την εμβάθυνση στα πράγματα, αλλά και τα πρόσωπα.
Στην περίοδο της πρώτης συνύπαρξης, μεταξύ 1975-1980, ο
Κωνσταντίνος Τσάτσος διέθετε ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πέρα
από το τεράστιο πνευματικό του εκτόπισμα και τη μακρά πολιτική
εμπειρία, τις «υπερεξουσίες» με τις οποίες είχε «προικίσει» το
Σύνταγμα του 1975, ο «πνευματικός δημιουργός» του Κωνσταντίνος
Καραμανλής, με γενικό εισηγητή της τότε πλειοψηφίας, τον μετέπειτα
Πρόεδρο.
Ξέρουμε πως η πρακτική εκείνης της περιόδου δεν ανταποκρίθηκε στο
συσχετισμό ισχύος, που έδινε το «πάνω χέρι» στον αιρετό Ανώτατο
Αρχοντα.
Το αντίθετο ακριβώς συνέβη. Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος υπήρξε ένας
άψογος Πρόεδρος, εξασφαλίζοντας τον έπαινο και όλων των πτερύγων
της τότε αντιπολίτευσης, τιμώντας το αξίωμά του και στις υψηλές
διεθνείς επαφές που αυτό απαιτούσε, αλλά, εν τοις πράγμασι,
παρέμεινε στη σκιά του τότε πρωθυπουργού, στον οποίο άλλωστε και
όφειλε την πολιτική του πορεία.
Οι «υπερεξουσίες» ήταν σα να μην υπήρχαν. Σχεδόν είχαν ξεχαστεί. Η
εικόνα άλλαξε εντελώς, μετά τη μεταπήδηση του Καραμανλή στην
Προεδρία της Δημοκρατίας. Κάτι που κυοφορούνταν ως φήμη και
ενδιάθετη πρόθεση, από το πρώτο διάστημα της μεταπολίτευσης, κάτι
που επιβεβαίωσε και ο ίδιος όταν ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του,
τέτοιες μέρες πριν 42 χρόνια.
Τότε μετατοπίστηκε το κέντρο βάρους προς το μέγαρο της Ηρώδου
Αττικού. Δεν ήταν οι «υπερεξουσίες» που παρέμειναν εν υπνώσει σε όλο το διάστημα της ισχύος του, αλλά η προσωπικότητα του κατόχου
του αξιώματος. Ανατρέποντας το βολικό μύθο, πως έχουμε ένα
«πρωθυπουργοκεντρικό» πολίτευμα, ως δήθεν απόρροια της
Συνταγματικής αναθεώρησης 1985-86, που, κατά το κυρίαρχο
αφήγημα, κατέστησε τον πρωθυπουργό παντοδύναμο και ανεξέλεγκτο.
Αναρωτιόμαστε, κάνοντας ένα άλμα προς τα μπρος, πόσο ισχυρός,
πολλών μάλλον ανεξέλεγκτος ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, στην
περίοδο 1990-93, με τον Καραμανλή εκ νέου στην Προεδρία της
Δημοκρατίας.
Για να μη μιλήσουμε για τους πρωθυπουργούς της μνημονιακής
περιόδου. Αλλωστε και η κατά γράμμα ανάγνωση των σχετικών
διατάξεων, όπως αναθεωρήθηκαν κατά την περίοδο 1985-86,
καταδεικνύει ότι περισσότερο ενισχύθηκε η Βουλή, παρά ο
πρωθυπουργός, ως θεσμικός παράγων, από τη σχετική μεταφορά
αρμοδιοτήτων, των λεγόμενων «υπερεξουσιών», που ανήκαν στον
Πρόεδρο.
Για να γυρίσουμε δε πίσω στο 1980, η πρωθυπουργία Ράλλη δε
μπορούσε να είναι ανταγωνιστική προς την Προεδρία Καραμανλή, όχι
λόγω των υπερενισχυμένων αρμοδιοτήτων του δεύτερου, αλλά λόγω
της αντικειμενικής και υποκειμενικής αδυναμίας του πρώτου.
