Ο Ιούλιος είναι ο «μήνας ο σκληρός» στη σύγχρονη ιστορία της
Ελλάδας.
Χρονολογικά ξεκινώντας, το 1965, με το βασιλικό πραξικόπημα της 15ης
του μηνός και την ανατροπή της λαοπρόβλητης κυβέρνησης του
Γεωργίου Παπανδρέου, που άνοιξε το δρόμο για την εφτάχρονη νύχτα
της βάναυσης δικτατορίας.
Εννιά χρόνια αργότερα, ζήσαμε, μέσα σ’ ένα διάστημα 10 μόλις
ημερών, όλη τη γκάμα των συναισθημάτων. Ηταν οι 10 μέρες που
συγκλόνισαν τη νεότερη Ελλάδα και θα παραμείνουν ανεξίτηλα στη
μνήμη, έως θανάτου, όσων τις έζησαν.
Από το πραξικόπημα, πάλι στις 15, της χούντας του Ιωαννίδη εναντίον
του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και την τουρκική εισβολή της 20ής
Ιουλίου 1974, που ήρθε ως αναπόφευκτο επακόλουθο, μέχρι τη
λυτρωτική βραδιά της 23ης προς 24η Ιουλίου, όπου η τότε ηγεσία της
χούντας, έντρομη και παράλυτη, παρέδωσε την εξουσία, στους
εκπροσώπου του πολιτικού κόσμου, που μέχρι τότε λοιδορούσε.
Στην πρόσφατη, μεταδικτατορική ιστορία της χώρας μας, έχουμε δύο
ακόμη ορόσημα. Τον Ιούλιο του 1989, όταν η συντηρητική δεξιά (ΝΔ)
και η παραδοσιακή αριστερά (ΣΥΝ) σχημάτιζαν κυβέρνηση, υπό τον
Τζανή Τζαννετάκη, με περιορισμένη διάρκεια και μόνο διακηρυγμένο
στόχο, την πραγματοποίηση της «κάθαρσης». Ξεκινούσε αυτό που
πέρασε στην ιστορική μνήμη και τη συλλογική συνείδηση ως «βρόμικο
89».
Για να φτάσουμε στον Ιούλιο του 2015, όπου η χώρα έφτασε ένα βήμα
πριν τον γκρεμό. Το δημοψήφισμα της 5ης του μήνα, που προκήρυξε η
κυβέρνηση Τσίπρα, έδωσε την ευκαιρία στον λαό, να εκφράσει με ένα
εκκωφαντικό 68%, κόντρα σε όλες τις δημοσκοπικές καταγραφές, ένα
βροντερό ΟΧΙ στα μνημόνια και τη λιτότητα.
Όμως η αδήριτη πραγματικότητα κατέστησε αναπότρεπτη την
προσφυγή σ’ ένα τρίτο, εξίσου αν όχι πιο επαχθές, μνημόνιο, που
ταλαιπώρησε και εξουθένωσε για άλλα τρία χρόνια, τη χώρα και τους
πολίτες. Ανοιξε όμως το δρόμο, για την οριστική έξοδο, απ’ αυτή την
περιπέτεια.
Αυτή η περίοδος, με άξονα τον καυτό Ιούλιο, από το 1965 μέχρι το
2015, θα μπορούσε -κι απορούμε που δεν έχει γίνει ακόμη- να
εμπνεύσει τους μύστες του ιστορικού μυθιστορήματος.
Μια διαδρομή 50 χρόνων, που «σημάδεψε» τη μοίρα, όχι μόνο ενός
έθνους, αλλά και μιας κοινωνίας, των ανθρώπων, των οικογενειών, των
γενεών. Πόσες γενιές θα μπορούσαν να «χωρέσουν» σ’ αυτή τη
διαδρομή των 50 χρόνων; Πώς τους επηρέασε στην προσωπική τους
πορεία, στις επιλογές τους, στον τρόπο σκέψης, στην πολιτική τους
αντίληψη;
Ποιος ήταν ο ρόλος των προσώπων, σ’ αυτή τη διαδρομή μισού αιώνα;
Αυτών που αποδείχθηκαν μοιραίοι κι εκείνων που αναδείχθηκαν σε
ηγέτες και καθοδηγητές, ανοίγοντας καινούριους δρόμους.
