Το πρόβλημα με τη δυναστεία στην Ελλάδα, εν προκειμένω εκείνη των
Γκλίξμπουργκ, που μας «κατσικώθηκε» για έναν περίπου αιώνα, δεν
ήταν τα πρόσωπα, αλλά αυτό που εύστοχα αποκλήθηκε μοναρχική
αντίληψη.
Αυτή που με παραστατικό τρόπο αποτυπώθηκε στις λεγόμενες
«βασιλικές επιστολές», που απέστειλε ο τελευταίος γόνος της
δυναστείας, προς το λαοπρόβλητο πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου,
εκείνο τον φοβερό Ιούλιο του 1965.
Τις επιστολές φυσικά δεν τις συνέγραψε ο ίδιος, όπως εύκολα θα
συμπεράνει κανείς. Σημασία όμως δεν έχει ποιος τις συνέγραψε, κάτι
που λίγο-πολύ το ξέρουμε πλέον. Αλλά η αντίληψη που απέπνεαν.
Αντίληψη εντελώς ασύμβατη με το ρόλο ενός απλού ρυθμιστή του
πολιτεύματος, που περιβάλλεται από το Συνταγματικά ανεύθυνο, όπως
συνέβαινε και συμβαίνει και εκεί, στη Βόρεια Ευρώπη, τις
Σκανδιναβικές χώρες, αλλά και τη Μεγάλη Βρετανία, όπου επιβιώνει ο
θεσμός του κληρονομικού Ανώτατου Αρχοντα.
Οι δικοί μας βασιλιάδες αντιλαμβάνονταν το ρόλο τους ως ενός
υπερκυβερνήτη, που δε διαιτητεύει, μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων,
αλλά άρχει, αιρόμενοι υπεράνω και του Συντάγματος ή λειτουργώντας
ως οι αυθεντικοί δερμηνευτές του.
Ο Κωνσταντίνος Β’, χωρίς τούτο να αποτελεί δικαιολογία για τις πράξεις
του και τις τραγικές συνέπειες που αυτές είχαν για τη χώρα,
κληρονόμησε αυτή την αντίληψη, από τον πατέρα του, τον
«καλοκάγαθο» Παύλο.
Αυτός ο «καλοκάγαθος» άνθρωπος, με τον ίδιο τρόπο αντιλαμβανόταν
και ασκούσε τα «υψηλά» καθήκοντά του. Απλά είχε τη φρόνηση ή την
πείρα, να μην υπερβαίνει το λεπτό εκείνο όριο, πέραν του οποίου τα
πράγματα θα καθίσταντο ανεξέλεγκτα.
Τις παρεμβάσεις του όμως, μια χαρά τις έκανε. Όπως όταν προσπάθησε
να αποτρέψει τον στρατάρχη Παπάγο να πολιτευτεί. Ή όταν διόριζε τον
Κωνσταντίνο Καραμανλή πρωθυπουργό, μετά το θάνατο του
τελευταίου, αγνοώντας προκλητικά τις εσωτερικές διαδικασίες του τότε
κυβερνώντος κόμματος.
Για να εξωθήσει τον παλιό του ευνοούμενο στην παραίτηση, όταν ο
«πατριάρχης» της δεξιάς, έδειξε τάσεις αυτονόμησης και χειραφέτησης
από το Παλάτι.
Για τους δικούς του λόγους και αγνοώντας τους Συνταγματικούς
τύπους, ανέθεσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, στον αρχηγό της
Ενωσης Κέντρου, παρ’ ότι ο αξέχαστος «Γέρος της Δημοκρατίας» δεν
διέθετε το τεκμήριο πλειοψηφίας στη Βουλή.
«Κατά μάνα κατά κύρη», ο νεαρός και άπειρος βασιλιάς θεωρούσε
αναφαίρετο, κληρονομικό του δικαίωμα, την παρέμβασή του στην
άσκηση της διακυβέρνησης, ιδιαίτερα στα κρίσιμα πεδία της εξωτερικής
πολιτικής, της άμυνας και της ασφάλειας της χώρας.
Εννοούσε, κατά συνέπεια, να έχει αποφασιστικό λόγο ακόμη και στη
συγκρότηση της κυβέρνησης, ειδικά στους τομείς που
προαναφέρθηκαν.
Γι’ αυτό και θεώρησε περίπου ως «ανταρσία» την απόφαση του
εκλεγμένου πρωθυπουργού, να αντικαταστήσει τον υπουργό Εθνικής
Αμυνας.
