Θύελλα αντιδράσεων για το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους – “Στη φόρα” οι κακοπληρωτές

Το μητρώο κακοπληρωτών ενοικιαστών “κλειδί” για τα κλειστά διαμερίσματα – Πώς θα λειτουργεί

Προχωρά, όπως φαίνεται, το έργο της δημιουργίας του Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, ενός ηλεκτρονικού εργαλείου που θα συγκεντρώνει στοιχεία για οφειλές πολιτών κι επιχειρήσεων, ανώνυμα, από πιστωτές είτε του δημόσιου (π.χ. εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία), είτε του ιδιωτικού τομέα (π.χ. τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, προμηθευτές).

Το έργο, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2026, αλλά ήδη μέχρι το τέλος του 2025 θα έχει συσταθεί το πρώτο σκέλος του, που αφορά στη σύσταση του Γραφείου Δημόσιων Πιστώσεων, όπου θα περιλαμβάνεται κι ένα ενιαίο σύστημα αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των οφειλετών (φυσικών και νομικών προσώπων), με βάση τα δεδομένα του δημόσιου τομέα.

Στην αγορά ακινήτων εκτιμούν ότι ο μηχανισμός αυτός θα επιτρέψει και την αξιολόγηση ενοικιαστών από τους ιδιοκτήτες, ως ένα πρώτο μέτρο προστασίας των ιδιοκτητών που εκμισθώνουν το ακίνητό τους, απέναντι σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, δηλαδή ενοικιαστές που έχουν συστηματοποιήσει τη δημιουργία χρεών, ποντάροντας στην πολυδάπανη και πολυετή διαδικασία δικαστικής διεκδίκησής τους, που πολύ συχνά λειτουργεί αποτρεπτικά για τους ιδιοκτήτες.

Ειδικότερα, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, μέσω του συστήματος που θα δημιουργηθεί, ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να ζητά από τον υποψήφιο ενοικιαστή να προσκομίζει ένα αντίγραφο της πιστοληπτικής του ικανότητας, αξιοποιώντας το νέο αυτό Μητρώο. Με τον τρόπο αυτό, οι συνεπείς πολίτες θα μπορούν να τεκμηριώνουν την πιστοληπτική τους ικανότητα, χωρίς να παραβιάζονται τα προσωπικά τους δεδομένα, μέσω της υποβολής στοιχείων όπως αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων, περιουσιακής κατάστασης, μισθολογικών απολαβών, που σήμερα ζητούν όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες προκειμένου να συναινέσουν στην υπογραφή μιας μισθωτικής σύμβασης.

Παράλληλα, θα μπορεί να αποτελεί και ένα διαπραγματευτικό “χαρτί” έναντι των ιδιοκτητών, ώστε να μην προβάλλουν υπερβολικές απαιτήσεις, π.χ. ως προς τις εγγυήσεις που ζητούν προκαταβολικά.

Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων), η “έλλειψη στοιχειώδους προστασίας των εκμισθωτών από αφερέγγυους ενοικιαστές που εγκαθίστανται διαδοχικά σε ιδιωτικές κατοικίες με το εξαρχής σχέδιο να μην πληρώσουν κανένα ενοίκιο, κοινόχρηστα και ύδρευση, ενώ επιδίδονται σε ρευματοκλοπές και καταστροφές, συνιστά έναν από τους βασικότερους λόγους που πολλές χιλιάδες διαμερίσματα είναι κλειστά”.

Μάλιστα, το φαινόμενο πλήττει συνολικά την αγορά, καθώς πέραν των “παθόντων”, είναι πολλοί περισσότεροι οι ιδιοκτήτες που συνειδητά αποφεύγουν την αξιοποίηση των ακινήτων τους, ακριβώς για να μην βρεθούν και οι ίδιοι σε αυτήν την κατάσταση.

Υπενθυμίζεται ότι το 2024 δηλώθηκαν 15 εκατ. ευρώ ως ανείσπρακτα ενοίκια από 4.500 ιδιοκτήτες ακινήτων. Ωστόσο, εκτιμάται ότι τα πραγματικά νούμερα είναι πολλαπλάσια, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες προτιμούν να αποφύγουν τη σχετική γραφειοκρατία, ειδικά αν πρόκειται για οφειλές λίγων μηνών (π.χ. 2–3 μήνες).

Αυτό συμβαίνει επειδή, ακόμα κι όταν υπάρχει δικαστική απόφαση έξωσης, ο ενοικιαστής μπορεί να αποχωρήσει μετά από αρκετούς μήνες. Ωστόσο, ο χρόνος αυτός δεν προσμετράται ως απώλεια εισοδήματος ως ενοίκια και δεν μπορεί να δηλωθεί ως τέτοιο, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να προτιμούν να δηλώσουν τα ακίνητά τους κενά, παρότι στην πράξη έχουν απώλειες εισοδημάτων.

“Αν δεν προστατέψουμε τους ιδιοκτήτες (και δεν ξεμπλοκάρουμε την αγορά), σπίτια δεν θα προστεθούν, αλλά θα συνεχίσουν να αφαιρούνται”, αναφέρει ο κ. Ηλίας Παπαγεωργιάδης, επενδυτής και αναλυτής της αγοράς ακινήτων.

Όπως αναφέρει, “αν μιλήσεις με έναν δικηγόρο εξώσεων, θα καταλάβεις ότι είναι τόσες πολλές οι περιπτώσεις και τα προβλήματα, τόσο μεγάλη η εφευρετικότητα της μειοψηφίας των “στρατηγικών κακοπληρωτών”, που στο τέλος πάρα πολλοί ιδιοκτήτες αποφασίζουν να κρατήσουν τα ακίνητά τους κλειστά και διατυμπανίζουν την απόφασή τους σε γνωστούς, φίλους και σχετικά groups στα social media”.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση την τελευταία απογραφή κτιρίων της ΕΛΣΤΑΤ, το 2021, οι κλειστές/κενές κατοικίες στην Αττική ανέρχονται σε 252.000. Σε αυτά περιλαμβάνονται ακίνητα που ανήκουν σε τράπεζες, servicers, το ίδιο το Δημόσιο και φυσικά ιδιώτες.

Την ίδια στιγμή, η δραστηριότητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης θεωρείται από μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης ως ο κύριος υπαίτιος για τα υψηλά ενοίκια, παρότι, σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, τα καταλύματα στην Αττική δεν ξεπερνούν τα 30.000–35.000 και πολλά εξ αυτών έχουν προέλθει από σπίτια που ήταν ήδη κλειστά επί χρόνια.

Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί ιδιοκτήτες προτιμούν αυτήν την επιλογή, ακόμα κι αν τους αποφέρει λιγότερα έσοδα και κέρδη σε σχέση με τη μακροχρόνια μίσθωση, ακριβώς επειδή τους προσφέρει την εξασφάλιση της άμεσης πληρωμής των οφειλομένων, αλλά και την ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση φθορών στο ακίνητό τους.

Από την πλευρά του, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Ενοικιαστών τονίζει ότι η δημιουργία ενός “Τειρεσία” ενοικιαστών είναι “απαράδεκτη, ακόμα και σαν σκέψη, και υποβαθμίζει τους ενοικιαστές σε πολίτες Β’ Κατηγορίας.

Δεν αντιλαμβανόμαστε ποιο θα είναι το κριτήριο για το αν ο ενοικιαστής δεν κατέβαλε τα μισθώματα ή λογαριασμούς ΔΕΚΟ, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, και με ποια λογική θα επαφίεται στην ανεξέλεγκτη και πολλές φορές εκδικητική διάθεση του ιδιοκτήτη να δηλώσει στην πλατφόρμα την οφειλή, δικαιολογημένη ή αδικαιολόγητη.

Και φυσικά, μία εγγραφή στον “Τειρεσία” ενός ενοικιαστή για μη καταβολή ενοικίων ή άλλων λογαριασμών θα είναι καταστροφική για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Είναι τραγικό να ακούμε επισήμως από την κυβέρνηση ότι προτίθεται να καταδικάσει τον οποιονδήποτε ενοικιαστή, που δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα καθυστέρησε κάποιο ενοίκιο ή κάποιο λογαριασμό ΔΕΚΟ, σε μόνιμη αδυναμία ανεύρεσης κατοικίας, αφού ασφαλώς κανείς εκμισθωτής δεν θα δεχθεί στο μέλλον να μισθώσει την κατοικία του σε έναν ενοικιαστή που έχει γραφεί στον “Τειρεσία” των Ενοικιαστών ή εν πάση περιπτώσει θα του θέσει τέτοιους όρους που θα είναι αδύνατον για τον ενοικιαστή να προχωρήσει στη μίσθωση”, τονίζει ο ΠΑΣΥΠΕ.

capital.gr