Το πολιτικό παίγνιο για την εκλογή Προέδρου Δηµοκρατίας και πιο συγκεκριµένα για το πρόσωπο που θα προταθεί γίνεται όλο και πιο σύνθετο. Η αδυναµία του Κυριάκου Μητσοτάκη µετά τις ευρωεκλογές και οι αντιδράσεις βουλευτών της Νέας Δηµοκρατίας, που ζήτησαν υποψήφιο από την παράταξή τους, δυσκολεύουν τους χειρισµούς του πρωθυπουργού. Τότε προέκυψε και το όνοµα του Κώστα Τασούλα ως υποψήφιου Προέδρου. Ο ένοικος του Μαξίµου, πάντως, δεν είναι πλέον τόσο ισχυρός, ώστε να µπορεί να αγνοήσει τα µηνύµατα των βουλευτών του κόµµατός του.
Από την άλλη υπάρχει η παράδοση της συναινετικής επιλογής, δηλαδή η πρόταση προσώπου από την απέναντι παράταξη. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ήθελε να συνεχιστεί το ταγκό µε τον Νίκο Ανδρουλάκη. Ωστόσο αυτό απαιτεί να προτείνει ένα πρόσωπο το οποίο θα γίνει αποδεκτό από το ΠΑΣΟΚ. Θα το τολµήσει; Ιδωµεν.
Γεωπολιτικός παράγοντας
Στο σκηνικό της επιλογής µε πολιτικά κριτήρια έχει προστεθεί ένας ακόµα κρίσιµος παράγοντας. Ο γεωπολιτικός. Η πολύ σύνθετη, δύσκολη και επικίνδυνη κατάσταση στη διεθνή σκηνή, η οποία αναµένεται να δυσκολέψει ακόµα περισσότερο µετά την ανάληψη των καθηκόντων από τον Ντόναλντ Τραµπ, τις εκλογές στη Γερµανία και ασφαλώς µε την τυχόν ανακήρυξη ΑΟΖ από την Τουρκία µε τη Συρία, απαιτούν στην Προεδρία της Δηµοκρατίας µία προσωπικότητα µε ειδικό βάρος, που θα έχει την ευχέρεια να κινηθεί στον διεθνή χώρο.
Για να γίνει κατανοητή η σηµασία του, αρκεί να συγκρίνουµε τον Προκόπη Παυλόπουλο µε την Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Αρκεί µόνο να θυµηθούµε τις δηλώσεις του πρώην Προέδρου για τα ελληνοτουρκικά και τις ευθείς και σκληρές απαντήσεις στον Ερντογάν για να αντιληφθούµε τη σηµασία ενός Προέδρου Δηµοκρατίας µε εκτόπισµα σε στιγµές που απαιτείται η ενίσχυση του κύρους της χώρας στο διεθνές πεδίο. Μπορεί εκ του Συντάγµατος ο Πρόεδρος να µην έχει εξουσίες, ωστόσο το ειδικό βάρος µπορεί να τον καταστήσει ισχυρό χαρτί για τη χώρα, καθώς και για την κυβέρνηση, κάτι που δεν είδαµε στα χρόνια της Προεδρίας της Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Και η αντιπολίτευση
Οµως, το πολιτικό παίγνιο δεν περιορίζεται στο Μαξίµου, ούτε στην κυβερνητική παράταξη. Τα κόµµατα της αντιπολίτευσης στο χώρο της Κεντροαριστεράς, παρότι δεν έχουν πιθανότητες να εκλέξουν το δικό τους υποψήφιο, οφείλουν να κινηθούν προς την κατεύθυνση να βρουν µία προσωπικότητα που θα µπορέσει να συσπειρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες δυνάµεις, εξέλιξη που θα µπορούσε να αποτελέσει το πρόπλασµα και το πρώτο βήµα για ευρύτερες συνεργασίες.
Ηδη έγινε η πρώτη κίνηση µε τον Χρήστο Ράµο που προτάθηκε από την Νέα Αριστερά. Ωστόσο ναυάγησε όταν ο υποψήφιος Πρόεδρος επικαλούµενος επιθέσεις δολοφονίας χαρακτήρα, αρνήθηκε την πρόταση.
Στις 15 Ιανουαρίου θα ξεκινήσει επίσηµα πλέον η διαδικασία και αναµένεται να δοθεί στη δηµοσιότητα η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πληροφορίες κάνουν λόγο ότι τηρώντας ευλαβικά την παράδοση αναµένεται να αποφασίσει κατά τις ολιγοήµερες διακοπές στο βουνό.
Στον χώρο της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης το πρώτο δεκαπενθήµερο αναµένεται να υπάρξουν ζυµώσεις για το θέµα. Αν θα καταλήξουν σε κάποια κοινή υποψηφιότητα κανείς προς το παρόν δεν γνωρίζει, ενώ φαν τάζει πολύ δύσκολη η συνεννόηση. Πάντως, θα είναι ένα αποκαλυπτικό κρας τεστ για τις προοπτικές πολιτικής και ενδεχοµένως εκλογικής συνεργασίας των κοµµάτων στα αριστερά της Νέας Δηµοκρατίας.
«Γυάλινα πόδια»
Οταν µία χώρα αγοράζει περισσότερα προϊόντα από το εξωτερικό από εκείνα που πωλεί έχει πρόβληµα. Οσο πιο πολλές οι αγορές και πιο λίγες οι πωλήσεις, τόσο µεγαλύτερο το πρόβληµα. Στην Ελλάδα το ζήσαµε και το πληρώσαµε µε τα µνηµόνια, αφού το τεράστιο έλλειµµα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, µαζί µε το έλλειµµα του προϋπολογισµού και το υψηλό χρέος ήταν οι γενεσιουργές αιτίες της αδυναµίας της χώρας να δανειστεί από τις διεθνείς αγορές µε επακόλουθο την µνηµονιακή καταστροφή.
Σήµερα το έλλειµµα στον προϋπολογισµό µπορεί να µην υπάρχει, ωστόσο είναι µεγάλο και αυξανόµενο στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ενώ υπάρχει και τεράστιο ποιοτικό πρόβληµα στις επενδύσεις και κατ’ επέκταση στην αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).
Η κατάσταση αυτή προκαλεί ανησυχίες, ξυπνά µνήµες από τα χρόνια πριν από τα µνηµόνια µε τα δίδυµα ελλείµµατα και στέλνει το µήνυµα ότι το κυβερνητικό αφήγηµα για επιτυχηµένη οικονοµία στηρίζεται σε γυάλινα πόδια. Στην κοινότητα των οικονοµολόγων γίνεται λόγος για ανησυχητικές οµοιότητες µε την προµνηµονιακή εποχή και όπως τόνισε σε συνέντευξη ο καθηγητής του ΑΠΘ Γρηγόρης Ζαρωτιάδης «δεν επικρατεί, αυτή η άκρατη και άκριτη αισιοδοξία, η οποία για πολιτικούς λόγους αναπαράγεται».
Συνεπώς το συµπέρασµα είναι πως η κυβέρνηση για να προβάλλει το αφήγηµά της βάζει τα προβλήµατα κάτω από το χαλί και δεν προχωρεί στις τοµές και τις µεταρρυθµίσεις που απαιτούνται για να γίνει η χώρα ανταγωνιστική, ώστε να πουλά περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες από εκείνα που αγοράζει. Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας είναι πασιφανής όταν δούµε πως το έλλειµµα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν 38,8 δισ. ευρώ το 2022 και 31,8 δισ. ευρώ το 2023, ενώ φέτος ως τον Οκτώβριο ήταν 400 εκατ. περίπου αυξηµένο από πέρυσι.
Μεταρρυθµίσεις
Πρόκειται για ελλείµµατα που προκαλούν ανατριχίλα και για να µην οδηγήσουν τη χώρα σε εκτροχιασµό απαιτούνται ριζικές µεταρρυθµίσει όπως η γρήγορη απονοµή της δικαιοσύνης, η µείωση της γραφειοκρατίας, η επιτάχυνση και απλοποίηση του µηχανισµού αδειοδότησης παραγωγικών επενδύσεων µε εξαγωγικό προσανατολισµό. Γενικώς θα πρέπει να δηµιουργηθεί ένα άλλο οικονοµικό µοντέλο, το οποίο δεκαετίες τώρα ακούµε, αλλά καµία κυβέρνηση δεν τόλµησε να το δηµιουργήσει.
Ριζικές αλλαγές απαιτούνται και στις επενδύσεις, οι οποίες έχουν µεν αυξηθεί, αλλά είναι λάθος γιατί επικεντρώνονται κυρίως στον κατασκευαστικό και τουριστικό τοµέα, χωρίς να υποστηρίζουν ουσιαστικά την παραγωγική ανάπτυξη της χώρας που θα συµβάλλει και στην αύξηση των εξαγωγών.
Τέλος, παραφράζοντας τη δήλωση του Ανδρέα Παπανδρέου για το χρέος θα λέγαµε πως «είτε το έθνος θα εξαφανίσει το έλλειµµα, είτε το έλλειµµα θα αφανίσει το έθνος».
