Διεθνή Χρηματιστήρια: Τρία χρόνια ανόδου με μοχλό την τεχνητή νοημοσύνη – Οι προοπτικές και ο κίνδυνος «φούσκας»

Στον αστερισμό των τεχνολογικών εταιρειών κινούνται τα διεθνή χρηματιστήρια, συνεχίζοντας ακάθεκτα το ράλι που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια.

Από το χαμηλό επίπεδο των 3.583 μονάδων στις 14 Οκτωβρίου 2022, ο αμερικανικός δείκτης S&P 500 σκαρφάλωσε στις 6.733 την περασμένη Πέμπτη (9 Οκτωβρίου 2025), καταγράφοντας μία εκπληκτική άνοδο 88%. Την ίδια περίοδο, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 50 και ο δείκτης MSCI για την Ασίας-Ειρηνικό έκαναν άλματα 70% και 65%, αντίστοιχα.

Βασικός μοχλός του ράλι είναι η τεχνητή νοημοσύνη (ΑI), η οποία επίσης κλείνει τον Νοέμβριο τρία χρόνια από την ανάπτυξη εφαρμογών ευρείας χρήσης, όπως το ChatGPT της OpenAI.

Με τις νέες εφαρμογές, η χρήση της ΑΙ υιοθετήθηκε σε μεγάλη έκταση από επιχειρήσεις και εργαζόμενους με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, όπως και από κυβερνήσεις που στοχεύουν στην προσφορά καλύτερων υπηρεσιών στους πολίτες.

Η εφαρμογή ChatGPT έχει πλέον περίπου 700 εκατομμύρια χρήστες την εβδομάδα που την καθιστούν ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα καταναλωτικά προϊόντα στην ιστορία.

Βλέποντας τις προοπτικές που ανοίγονται γύρω από την ΑΙ, οι μεγάλες τεχνολογικές επιχειρήσεις, με επίκεντρο τις ΗΠΑ, έχουν μπει σε έναν χορό επενδύσεων πολλών εκατοντάδων δισ. δολαρίων για εξελιγμένα chips και μεγάλα data centers που είναι απαραίτητα για νέες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης.

Το τελευταίο διάστημα, ανακοινώνονται συνεχώς νέες συμφωνίες μεταξύ εταιρειών που παράγουν λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης – όπως η OpenAI, η Anthropic και δεκάδες άλλες – και εταιρειών που παράγουν τα αναγκαία για το λογισμικό αυτό chips, με πρώτη τη Nvidia, τη μεγαλύτερη εταιρεία του κόσμου σήμερα, με κεφαλαιοποίηση που υπερβαίνει τα 4 τρισ δολάρια.

Οι συμφωνίες αυτές φουσκώνουν τη χρηματιστηριακή αξία των εμπλεκόμενων εταιρειών, με ορισμένους αναλυτές να προειδοποιούν ότι δημιουργείται μία φούσκα μετοχών, όπως συνέβη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με τη φούσκα των dot.com που έσπασε, προκαλώντας τη χρεοκοπία πολλών επιχειρήσεων και ζημιές 5 τρισ δολαρίων.

Στο επίκεντρο των ανησυχιών βρίσκεται η OpenAI, η οποία έχει δεσμευθεί να πραγματοποιήσει επενδύσεις σχεδόν 1 τρισ. δολαρίων για αγορές chips και δημιουργία data centers, ενώ η ίδια είναι ζημιογόνος και δεν προβλέπεται να έχει κέρδη πριν το 2029. Ενα μέρος της δαπάνης για τις επενδύσεις της OpenAI θα καλυφθεί από τις εταιρείες παραγωγής chip με βάση τις «κυκλικές» συμφωνίες που έχει συνάψει, όπως αυτή με τη Nvidia, η οποία θα διαθέσει 100 δισ. δολάρια για τη δημιουργία data centers της OpenAI με αντάλλαγμα ισόποση αγορά από την τελευταία των δικών της chips. Ένα σημαντικό μέρος, όμως, της δαπάνης της ΑΙ θα χρηματοδοτηθεί με δανεισμό.

Το 2024, η OpenAI είχε ζημιές 5 δισ. δολάρια και έσοδα 3,7 δισ. δολ.για εφέτος αναμένει υπερτριπλασιασμό των εσόδων της στα 12 δισ. δολάρια, λόγω της μεγάλης ζήτησης για τα προϊόντα της, αλλά παρά ταύτα θα συνεχίσει να είναι ζημιογόνα. Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Σαμ Αλτμαν, παραδέχθηκε ότι είναι πρόβλημα πως η εταιρεία δεν έχει ακόμη κέρδη, αλλά τόνισε ότι αυτό που προέχει είναι η έρευνα και η ανάπτυξή της. Παρά τις ζημιές, πάντως, η κεφαλαιοποίηση της Open AI έφτασε στα 500 δισ. δολάρια και έγινε η ακριβότερη start-up εταιρεία στον κόσμο.

Ο Αλτμαν, όπως και οι άλλες επιχειρήσεις που τον χρηματοδοτούν και φυσικά οι επενδυτές που αγοράζουν τις μετοχές πιστεύουν ότι η ζήτηση για τις εφαρμογές της ΑΙ θα είναι τόσο μεγάλη και τα μελλοντικά έσοδα και κέρδη τόσο θεαματικά, ώστε ο λογαριασμός των επενδύσεων θα βγει.

Για τους επιφυλακτικούς αναλυτές, αυτό δεν θα είναι καθόλου εύκολο, καθώς μάλιστα η Open AI θα αντιμετωπίζει και σκληρό ανταγωνισμό από κινεζικές εταιρείες που πλημμυρίζουν την αγορά με χαμηλού κόστους εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.

Η συμβουλευτική εταιρεία Bain & Co. αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή της ότι οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να έχουν συνολικά έσοδα 2 τρισ. δολάρια το 2030 για να χρηματοδοτήσουν την υπολογιστική ισχύ των data centers που χρειάζεται για να καλύψουν την προβλεπόμενη ζήτηση. Ωστόσο, προβλέπει ότι τα έσοδά τους πιθανόν να είναι κατά 800 δισ. χαμηλότερα από το επίπεδο αυτό.

Μία σημαντική διαφορά με τη φούσκα των dot.com που δημιουργήθηκε από start-up εταιρείες που είχαν σαν όχημα τη νέα τότε ανακάλυψη του Internet, είναι ότι η μεγάλη άνοδος στις τιμές των τεχνολογικών εταιρειών σήμερα, με εξαίρεση της OpenAI, βασίζεται σε ισχυρά κέρδη και ότι ο δείκτης τιμών προς κέρδη είναι σήμερα πολύ χαμηλότερος απ’ ότι πριν από 25 χρόνια, όταν κατέρρευσαν οι χρηματιστηριακοί δείκτες.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ