Συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι: Το τελευταίο 10% του ειρηνευτικού σχεδίου, η περίπλοκη σχέση τους και ο Πούτιν που απουσίαζε αλλά ήταν εκεί

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, άλλαξε παραστάσεις και από το παγωμένο, χτυπημένο από πυραύλους Κίεβο, την Κυριακή (28/12) επισκέφθηκε την αίθουσα δείπνου με τις τοιχογραφίες στο Mar-a-Lago, ελπίζοντας να εξασφαλίσει την έγκριση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για ένα αναθεωρημένο ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου στη χώρα του.

Μετά από περισσότερες από τρεις ώρες συνομιλιών, κανένας από τους δύο ωστόσο δεν ανακοίνωσε κάποια σημαντική πρόοδο στην προσπάθεια τερματισμού της σύγκρουσης μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022. Και οι δύο τόνισαν ότι η διαδικασία ήταν περίπλοκη και θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος. Την ίδια ώρα ο Τραμπ, ο οποίος μίλησε τηλεφωνικά νωρίτερα μέσα στην ημέρα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, εξακολουθούσε να «ακούει» τις θέσεις της Μόσχας.

Ωστόσο, σε αντίθεση με ορισμένες προηγούμενες συναντήσεις, ο Τραμπ επαίνεσε τον Ζελένσκι και παρέμεινε βέβαιος ότι η ειρήνη ήταν κοντά.

«Νομίζω ότι πλησιάζουμε πολύ, ίσως πολύ κοντά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ομάδες εργασίας Αμερικανών, Ουκρανών και Ευρωπαίων θα συνεχίσουν να συναντώνται τις επόμενες εβδομάδες, πιθανώς στην Ουάσινγκτον, ανέφερε ο Τραμπ. Αναμένεται επίσης να μιλήσει ξανά με τον Πούτιν, ο οποίος θα πρέπει να υπογράψει τους όρους οποιασδήποτε πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας.

Ποια ήταν ωστόσο τα σημεία κλειδιά και τα συμπεράσματα από τη συνάντηση της Κυριακής;

Ο πόλεμος είτε τελειώνει, είτε συνεχίζεται επ’ αόριστον

Ο Τραμπ, αφού έσφιξε το χέρι του Ζελένσκι στα σκαλιά του Mar-a-Lago, επέμεινε ότι δεν έχει καμία προθεσμία κατά νου για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Ωστόσο, φάνηκε επίσης να υπονοεί ότι τώρα – και ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές συνομιλίες με επικεφαλής τον απεσταλμένο του Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ – ήταν η πιο ώριμη στιγμή για να τερματίσει επιτέλους τον σχεδόν τετραετή πόλεμο.

«Νομίζω ότι βρισκόμαστε στα τελικά στάδια των συνομιλιών και θα δούμε», είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Είτε θα τελειώσει είτε θα συνεχιστεί για πολύ καιρό και εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι θα σκοτωθούν».

Ο Τραμπ έχει απογοητευτεί από τον ρυθμό των ειρηνευτικών συνομιλιών και ακροβατεί μεταξύ του να κατηγορεί μία τον Ζελένσκι και μία τον Πούτιν για την αδυναμία τερματισμού της σύγκρουσης. Αφού δήλωσε, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2024, ότι θα μπορούσε να επιλύσει τον πόλεμο μέσα σε μια μέρα από την ανάληψη των καθηκόντων του, τώρα λέει ότι είναι πιο δύσκολο από ό,τι φανταζόταν – εν μέρει επειδή δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει τη θερμή προσωπική σχέση του με τον Πούτιν.

Η συνάντηση της Κυριακής, η οποία ολοκληρώθηκε χωρίς καμία σημαντική ανακοίνωση, φάνηκε να τονίζει τις δυσκολίες αυτές.

«Υπάρχουν ένα ή δύο πολύ ακανθώδη ζητήματα, πολύ δύσκολα ζητήματα, αλλά νομίζω ότι τα πάμε πολύ καλά», δήλωσε ο Τραμπ μετά τη συνάντηση. «Έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο σήμερα, αλλά στην πραγματικότητα την έχουμε καταφέρει τον τελευταίο μήνα. Δεν πρόκειται για μια συμφωνία μιας ημέρας, είναι πολύ περίπλοκο θέμα».

Προσέφερε, δε, ένα οικείο χρονοδιάγραμμα για το πότε θα μπορούσε να προκύψει σαφήνεια σχετικά με το εάν η ειρήνη είναι εφικτή.

«Είναι πιθανό να μην συμβεί», είπε ο Τραμπ για μια ειρηνευτική συμφωνία. «Σε λίγες εβδομάδες, θα το μάθουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο».

Ο Πούτιν απουσίαζε, αλλά ήταν εκεί…

Ο Πούτιν δεν έφυγε από τη Ρωσία για κάποια συνάντηση στο Παλμ Μπιτς. Εκτός από το ταξίδι του στην Αλάσκα για να συναντήσει τον Τραμπ τον Αύγουστο, δεν έχει επισκεφθεί τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και χρόνια.

Ωστόσο, η φυσική του απουσία από τις συνομιλίες της Κυριακής δεν σήμαινε ότι η παρουσία του δεν ήταν αισθητή. Ο Τραμπ μίλησε με τον Ρώσο ηγέτη για περισσότερο από μία ώρα πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες με τον Ζελένσκι, σε μια τηλεφωνική κλήση που το Κρεμλίνο ανέφερε ότι ζήτησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο Τραμπ είπε επίσης ότι θα μιλούσε ξανά με τον Πούτιν μετά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι.

Είναι ένα μοτίβο που έχει ενοχλήσει τους υποστηρικτές της Ουκρανίας στο παρελθόν: Πριν από τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ ακούει την άποψη του Πούτιν και η επακόλουθη συνάντηση πηγαίνει στραβά. Αυτή η ακολουθία διαδραματίστηκε τον Οκτώβριο, όταν – μετά από μια κλήση με τον Πούτιν – ο Τραμπ αρνήθηκε να παράσχει στην Ουκρανία νέους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, αφού προηγουμένως εμφανιζόταν ανοιχτός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Αυτήν τη φορά, η συνομιλία του Τραμπ με τον Πούτιν δεν απέκλεισε μια θετική συνάντηση με τον Ζελένσκι. Αλλά ο Τραμπ επαίνεσε τον Πούτιν σε έναν τομέα: στο πώς χειρίστηκε το πυρηνικό εργοστάσιο Ζαπορίζια, ένα βασικό σημείο τριβής στις διαπραγματεύσεις.

«Ο Πρόεδρος Πούτιν εργάζεται στην πραγματικότητα με την Ουκρανία για να το ανοίξει», είπε ο Τραμπ. «Είναι ένα μεγάλο βήμα, όταν δεν βομβαρδίζει αυτό το εργοστάσιο».

Ο Τραμπ ανέφερε επίσης ότι εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο Πούτιν μιλούσε σοβαρά για ειρήνη.

«Θέλει να το δει να συμβαίνει. Θέλει να το δει», είπε. «Μου το είπε πολύ έντονα, τον πιστεύω».

Το τελευταίο 10%

Πριν από τη συνάντηση, ο Ζελένσκι είπε ότι το 90% των όρων του ειρηνευτικού σχεδίου είχε συμφωνηθεί, επαναλαμβάνοντας ένα ποσοστό που έχουν χρησιμοποιήσει Αμερικανοί αξιωματούχοι. Στη συνέχεια, ο Ζελένσκι χρησιμοποίησε το ίδιο ποσοστό, αν και ο Τραμπ είπε ότι δεν του άρεσε να χρησιμοποιεί ποσοστά.

Ωστόσο, το υπόλοιπο 10% είναι αυτό που έχει αποδειχθεί τόσο δύσκολο να επιλυθεί, ένα γεγονός στο οποίο ο Ζελένσκι φάνηκε να αναφέρεται με έμμεσο τρόπο. Τα κύρια σημεία τριβής είναι η τύχη του πυρηνικού εργοστασίου και τα ζητήματα παραχώρησης γης.

Ο Τραμπ πρότεινε ότι ήταν καλύτερο να γίνουν οι παραχωρήσεις γης τώρα, πριν η Ρωσία προχωρήσει περαιτέρω στην Ουκρανία.

«Μέρος αυτής της γης έχει καταληφθεί. Μέρος αυτής της γης μπορεί να είναι διαθέσιμο προς κατάληψη, αλλά μπορεί να καταληφθεί κατά την επόμενη περίοδο αρκετών μηνών», είπε. «Δεν είναι καλύτερα να κάνετε μια συμφωνία τώρα;», αναρωτήθηκε.

Πριν από τη συνάντηση, ο Ζελένσκι είχε επιδείξει εκ νέου ευελιξία, αναφέροντας ότι είναι πρόθυμος να θέσει οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία σε δημοψήφισμα (το σύνταγμα της Ουκρανίας απαιτεί να τίθενται σε ψηφοφορία τυχόν αλλαγές στα εθνικά της σύνορα). Ωστόσο έθεσε ως όρο την εκεχειρία.

Η Ρωσία ωστόσο, η οποία εξαπέλυσε νέο μπαράζ επιθέσεων με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία πριν από τις συνομιλίες της Κυριακής, αρνήθηκε οποιαδήποτε συζήτηση για κατάπαυση του πυρός.

Και κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Τραμπ με τον Πούτιν, οι δύο ηγέτες εξέφρασαν ότι «γενικά συμμερίζονται παρόμοιες απόψεις» πως μια προσωρινή εκεχειρία θα παρατείνει μόνο τη σύγκρουση στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον βοηθό του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ.

Πρόσθεσε, δε, ότι «δεδομένης της κατάστασης στην πρώτη γραμμή», η Ουκρανία θα πρέπει σύντομα να αποφασίσει τι θα κάνει με την ανατολική περιοχή Ντονμπάς, το βασικό έδαφος που «γλυκοκοιτάζει» ο Πούτιν.

Ο Τραμπ δήλωσε μετά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι ότι «πλησιάζουμε σε μια συμφωνία» για την τύχη της περιοχής, την οποία χαρακτήρισε «ένα από τα μεγάλα ζητήματα».

Μια περίπλοκη σχέση

Από την πρώτη, καταστροφική συνάντησή τους τον Φεβρουάριο, κάθε συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Τραμπ μαγνητίζει την προσοχή για τον τόνο και το ύφος της. Καμία από τις επόμενες συνομιλίες τους δεν έχει πάει τόσο στραβά, αν και ορισμένες έχουν περιγραφεί ως δύσκολες πίσω από τις κάμερες.

Αφού υποδέχτηκε τον Ζελένσκι στο κτήμα του στο Παλμ Μπιτς, ο Τραμπ εξήρε τον Ουκρανό πρόεδρο.

«Αυτός ο κύριος έχει εργαστεί πολύ σκληρά και είναι πολύ γενναίος, και ο λαός του είναι πολύ γενναίος», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Ζελένσκι ξεκίνησε και ολοκλήρωσε τις παρατηρήσεις ευχαριστώντας τον Τραμπ, κάτι αξιοσημείωτο, δεδομένου ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ και ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς τον επέπληξαν τον Φεβρουάριο επειδή δεν ήταν ευγνώμων στους Αμερικανούς ηγέτες για τον ρόλο τους στη διαμεσολάβηση.

Ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει το Mar-a-Lago στο παρελθόν για να καλλιεργήσει πιο προσωπικές σχέσεις με τους παγκόσμιους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ και του εκλιπόντος Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Άμπε.

Ενώ αυτός δεν φαινόταν να είναι ο ρητός σκοπός της συνάντησης της Κυριακής — ο Ζελένσκι πήγε στο Παλμ Μπιτς επειδή ο Τραμπ περνάει τις διακοπές του εκεί — το σκηνικό ήταν λιγότερο επίσημο από το Οβάλ Γραφείο ή την Αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου.

«Μπήκε μέσα και είπε: “Αυτό το μέρος είναι πανέμορφο”», είπε ο Τραμπ για τον Ζελένσκι καθώς ολοκληρώθηκε η συνάντηση. «Δεν νομίζω ότι θέλει να πάει πια στον Λευκό Οίκο».

Πηγή CNN