Στρατηγικός «οδικός χάρτης» της ΕΕ για την αμυντική ετοιμότητα έως το 2030

Μία κρίσιμη συζήτηση για τον επερχόμενο Οδικό Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας της ΕΕ, ο οποίος αναμένεται να θέσει σαφείς στόχους, σκοπούς και συγκεκριμένα ορόσημα για την επίτευξη αμυντικής ετοιμότητας έως το 2030, πραγματοποίησε χθες Τετάρτη, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων με θέμα την Άμυνα.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας, Κάγια Κάλλας, η οποία προήδρευσε της συνεδρίασης, τόνισε τη σημασία ενός συγκεκριμένου πλαισίου δράσης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας σε ένα ολοένα και πιο απρόβλεπτο γεωπολιτικό περιβάλλον.

Τρεις βασικοί πυλώνες στο ευρωπαϊκό αμυντικό δόγμα

Η συζήτηση επικεντρώθηκε στους ακόλουθους τρεις βασικούς πυλώνες:

1. Κλείσιμο των ελλείψεων στρατιωτικών ικανοτήτων: Το Συμβούλιο εξέτασε τρόπους για την ταχεία και αποτελεσματική αντιμετώπιση των κενών στις στρατιωτικές δυνατότητες των κρατών-μελών, με στόχο την ενίσχυση της συνολικής αμυντικής ικανότητας της ΕΕ.
2. Πανευρωπαϊκά,εμβληματικά προγράμματα: Επισημάνθηκε η ανάγκη εστίασης σε βασικά έργα που θα προωθήσουν την τεχνολογική καινοτομία και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών, με έμφαση στην αποδοτική αξιοποίηση πόρων και χρόνου.
3. Ενίσχυση της συνεργασίας με την Ουκρανία: Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας με την Ουκρανία, αναγνωρίζοντας τη σημασία της υποστήριξης της χώρας αυτής στο πλαίσιο της ευρύτερης ευρωπαϊκής ασφάλειας.

Η Κάγια Κάλλας υπογράμμισε ότι ο Οδικός Χάρτης περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους και ορόσημα, με την έννοια των «ηγέτιδων χωρών» (lead nations concept) να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, τα κράτη-μέλη θα αναλάβουν την ηγεσία σε εννέα διαφορετικούς τομείς ικανότητας, εξασφαλίζοντας συντονισμένη και αποτελεσματική υλοποίηση. Επιπλέον, η Ύπατη Εκπρόσωπος τόνισε την κρισιμότητα της αντιμετώπισης των απειλών από μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), υπογραμμίζοντας ότι «τα drones μπορεί να προέρχονται από οπουδήποτε», γεγονός που καθιστά την ανάπτυξη προηγμένων συστημάτων αντι-drone προτεραιότητα για την ΕΕ.

Η Κομισιόν επιταχύνει τον βηματισμό της

Σήμερα, Πέμπτη 16 Οκτωβρίου, το Κολέγιο των Επιτρόπων αναμένεται να υιοθετήσει επίσημα τον Οδικό Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας. Αυτή η απόφαση θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση των στόχων που συζητήθηκαν στο Συμβούλιο. Ο Οδικός Χάρτης θα παρουσιαστεί στη συνέχεια στους Ευρωπαίους ηγέτες από την Κάγια Κάλλας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 23 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες. Η υιοθέτηση του Οδικού Χάρτη αναμένεται να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας συντονισμένης προσπάθειας για την ενίσχυση της αμυντικής αυτονομίας της ΕΕ, με έμφαση στην καινοτομία, τη συνεργασία και την ταχεία ανταπόκριση στις σύγχρονες απειλές.

Η ΕΕ επιδιώκει να επενδύσει σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνο-άμυνα, ενώ παράλληλα ενισχύει τη συνεργασία με εταίρους όπως το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία.

Η έμφαση στα drones, όπως ανέφερε η Κάγια Κάλλας, αντικατοπτρίζει την αναγνώριση της ΕΕ ότι οι σύγχρονες απειλές απαιτούν ευέλικτες και προηγμένες λύσεις. Ταυτόχρονα, η ΕΕ εξετάζει την ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων για την παραγωγή και την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με πιθανή συνεργασία μεταξύ κρατών-μελών και ιδιωτικού τομέα.

Οδικός Χάρτης Αμυντικής Ετοιμότητας 2030

Η συζήτηση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων υπογράμμισε τη δέσμευση της ΕΕ να ενισχύσει την αμυντική της ετοιμότητα έως το 2030, με έναν Οδικό Χάρτη που συνδυάζει στρατηγικό όραμα και πρακτική εφαρμογή.

Από διαρροές του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Defence Readiness Roadmap 2030» φαίνεται πως η ΕΕ θέτει ως στόχο να έχει αναπτύξει μια επαρκώς ισχυρή αμυντική ικανότητα εντός πέντε ετών, έως το 2030, ώστε να αποτρέπει με αξιοπιστία κάθε αντίπαλο, ενώ δηλώνει ρητά ότι μια στρατιωτικοποιημένη Ρωσία θεωρείται ως επίμονη απειλή για το ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας. 

Ο οδικός χάρτης προβλέπει:

• Κοινές αμυντικές προμήθειες, με στόχο το 40% των συμβολαίων έως τα τέλη του 2027 να είναι διακρατικές προμήθειες εντός ΕΕ, με ποσοστό αυξανόμενο στο 60% έως το 2030.
• Μεγάλες επενδύσεις στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και ψηφιοποίηση της άμυνας.
• Πληρέστερη επιχειρησιακή ετοιμότητα ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων και εντατικοποίηση κοινών ασκήσεων.
• Συγχρονισμό και στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ.

Η Ευρώπη προετοιμάζεται για πιθανό πόλεμο;

Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια φάση εντατικής αμυντικής προετοιμασίας, ανταποκρινόμενη στον αυξανόμενο κίνδυνο από έναν απρόβλεπτο γεωπολιτικό περίγυρο και τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία. Ενώ δεν υπάρχουν δημόσιες δηλώσεις που να προαναγγέλλουν άμεση πρόθεση για στρατιωτική σύγκρουση, μια σειρά εγγράφων, σχεδίων και τοποθετήσεων Ευρωπαίων ηγετών επιβεβαιώνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει ολοένα και περισσότερο ως προτεραιότητα την ενίσχυση της συλλογικής άμυνας και ετοιμότητας εν όψει ενός πιθανού, μελλοντικού πολέμου.

Η Ευρώπη δεν επιδιώκει τον πόλεμο, με τη Ρωσία, ωστόσο προετοιμάζεται συστηματικά για κάθε ενδεχόμενο, ενισχύοντας δραστικά την άμυνά της και προσαρμόζοντας τα θεσμικά και στρατιωτικά της εργαλεία απέναντι στις διαμορφούμενες απειλές και αβεβαιότητες της εποχής. Τα στοιχεία, οι δηλώσεις και τα επίσημα έγγραφα συνιστούν σαφή απόδειξη μιας άνευ προηγουμένου κινητοποίησης, με την ευρωπαϊκή ασφάλεια και ετοιμότητα να μετατρέπονται σε συλλογικό, στρατηγικό πυλώνα πολιτικής για τα επόμενα χρόνια.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επανειλημμένα διαβεβαιώσει ρητά τη στήριξή τους στην Ουκρανία «με σημαντική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, συνεχίζοντας και ενισχύοντας τις κυρώσεις στη Ρωσία». Φαίνεται, πως η διπλωματία έχει περάσει ουσιαστικά σε δεύτερη μοίρα.

Ταυτόχρονα, η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αυτονομίας στην άμυνα αναδεικνύεται σε προτεραιότητα, λόγω και της σταδιακής αβεβαιότητας που πυροδοτεί η νέα στάση των ΗΠΑ, με τον πρόεδρο Τραμπ να ζητά μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ανάληψη δαπανών και πρωτοβουλίας στο ζήτημα της Ουκρανίας.

Αλλά, πέραν του στρατιωτικού υλικού, ενισχύονται και τα συστήματα πολιτικής προστασίας. Η Κομισιόν συστήνει σε όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά να έχουν εφόδια για 72 ώρες, σε περίπτωση κρίσης ή επίθεσης, υποδηλώνοντας μια αλλαγή φιλοσοφίας στην πολιτική ετοιμότητας. Στρατιωτικές ασκήσεις, συνεργασίες μεταξύ κρατών της ΕΕ και η ταχεία αναβάθμιση της εγχώριας παραγωγής οπλικών συστημάτων αποτελούν έμπρακτες ενδείξεις προετοιμασίας.

Η λέξη “πόλεμος”, δυστυχώς, έπαψε να είναι ταμπού, ως έννοια αδιανόητη για την εποχή μας. Τρεισήμισι χρόνια μετά τη -συνεχιζόμενη- ρωσική εισβολή στα εδάφη της Ουκρανίας πολιτικές αναλύσεις, στρατιωτικές εκτιμήσεις και προϋπολογισμοί μπαίνουν σε τροχιά πολεμικής οικονομίας για να αντιμετωπίσουν το απευκταίο και “απρόβλεπτο”. Αλλά… το απρόβλεπτο δεν είναι χάος. Είναι η υπενθύμιση πως η ζωή παραμένει ζωντανή.

Πηγή: ertnews.gr