Στα άδυτα του Κονκλάβιου: Οι τρεις καπνοί, ο πιο διάσημος γλάρος και οι αυστηροί κανόνες

Οι Ιταλοί έχουν μια παροιμία: L’uomo propone e Dio dispone που σημαίνει ο άνθρωπος υπολογίζει κι ο Θεός αποφασίζει.

Από σήμερα 133 άνθρωποι στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού θα υπολογίζουν, αλλά όπως διατείνονται οι πιστεύοντες στη χάρη του Αγίου Πνεύματος, ο Θεός θα αποφασίσει.

Σήμερα ξεκινάει το κονκλάβιο προκειμένου να αποφασίσει για τον διάδοχο του Πάπα Φραγκίσκου, κάτι που θα καθορίσει την πορεία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας τα επόμενα χρόνια.

Πριν από 12 χρόνια χρειάστηκαν μονάχα δύο μέρες και η αλήθεια είναι ότι το αποτέλεσμα ήταν αρκετά ανέλπιστο, αφού μετά τις πρώτες ψηφοφορίες ο Σκόλα και ο Ουέλετ προηγούνταν, και ο Μπεργκόλιο ερχόταν τρίτος σε ψήφους. Ωστόσο μετά την ψηφοφορία της 13ης Μαρτίου 2013 όλα άλλαξαν. Και οι έσχατοι έσονται πρώτοι…

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της σύγκλησης;

Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων διευθύνεται από τον Καρδινάλιο Κοσμήτορα Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, ο οποίος δεν είναι εκλέκτορας στο κονκλάβιο, βοηθούμενος από τον Λεονάρντο Σάντρι, ο οποίος επίσης δεν είναι εκλέκτορας.

Του κονκλαβίου προηγείται μια πανηγυρική ευχαριστιακή τελετή με την αφιερωματική Λειτουργία Pro Eligendo Pontifice, στην οποία παρίστανται οι καρδινάλιοι εκλέκτορες.

Ακολουθεί πανηγυρική πομπή προς την Καπέλα Σιξτίνα, όπου ξεκινάει το κονκλάβιο για την εκλογή του νέου Πάπα. Στο τέλος της πομπής, μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, κάθε καρδινάλιος εκλέκτορας ορκίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 53 του Universi Dominici Gregis. Με αυτόν τον όρκο, δεσμεύονται, σε περίπτωση εκλογής τους, να εκπληρώσουν πιστά το Munus Petrinum ως Ποιμένες της Καθολικής Εκκλησίας.

Δεσμεύονται επίσης να τηρήσουν απόλυτη μυστικότητα σχετικά με όλα όσα αφορούν την εκλογή του Ρωμαίου Ποντίφικα και να απέχουν από κάθε προσπάθεια εξωτερικής παρέμβασης στην εκλογή.

Σε αυτό το σημείο, ο επικεφαλής των Ποντιφικών Λειτουργικών Τελετών αναγγέλλει το extra omnes, που σημαίνει ότι όλα τα άτομα που δεν συμμετέχουν στο Κονκλάβιο πρέπει να αποχωρήσουν από την Καπέλα Σιξτίνα. Μένουν μόνο ο ίδιος και ο εκκλησιαστικός που έχει οριστεί να διαβάσει τη δεύτερη διαλογιστική σκέψη. Η διαλογιστική σκέψη επικεντρώνεται στη σοβαρή ευθύνη που βαρύνει τους εκλέκτορες και στην ανάγκη να ενεργούν με αγνές προθέσεις για το καλό της Καθολικής Εκκλησίας, έχοντας μόνο τον Θεό μπροστά στα μάτια τους.

Μόλις ολοκληρωθεί ο διαλογισμός, τόσο ο εκκλησιαστικός όσο και ο επικεφαλής των Ποντιφικών Λειτουργικών Τελετών αποχωρούν.

Στη συνέχεια, οι καρδινάλιοι εκλέκτορες απαγγέλλουν προσευχές και αποδέχονται τους κανόνες και τις διαδικασίες. Όλες οι εκλογικές διαδικασίες διεξάγονται αποκλειστικά στην Καπέλα Σιξτίνα, στο Βατικανό, η οποία παραμένει εντελώς κλειστή μέχρι την ολοκλήρωση της εκλογής.

Οι απαγορεύσεις

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, οι καρδινάλιοι εκλέκτορες πρέπει να απέχουν από την αποστολή επιστολών ή τη συμμετοχή σε συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένων των τηλεφωνικών κλήσεων, εκτός από περιπτώσεις ακραίας ανάγκης. Δεν επιτρέπεται να στέλνουν ή να λαμβάνουν μηνύματα οποιουδήποτε είδους, να λαμβάνουν εφημερίδες ή περιοδικά οποιουδήποτε είδους, ή να παρακολουθούν ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές.

Πόσες ψήφοι απαιτούνται για την εκλογή ενός Πάπα;

Για την έγκυρη εκλογή ενός νέου Πάπα, απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων των παρόντων εκλεκτόρων. Εάν ο συνολικός αριθμός των εκλεκτόρων δεν είναι διαιρέσιμος με το τρία, απαιτείται επιπλέον ψηφοφορία.

Εάν η ψηφοφορία ξεκινήσει το απόγευμα της πρώτης ημέρας, θα πραγματοποιηθεί μόνο μία ψηφοφορία. Τις επόμενες ημέρες, πραγματοποιούνται δύο ψηφοφορίες το πρωί και δύο το απόγευμα.

Οι τρεις καπνοί

Μετά την καταμέτρηση των ψήφων, όλα τα ψηφοδέλτια καίγονται. Εάν η ψηφοφορία δεν είναι καταληκτική, η καμινάδα τοποθετημένη πάνω από την Καπέλα Σιξτίνα βγάζει μαύρο καπνό.

Υπάρχει και ένας τρίτος καπνός, ο κίτρινος. Σίγουρα λιγότερο γνωστό χρώμα από τα άλλα δύο, αλλά αναμφίβολα απαραίτητο για να λειτουργεί ο μηχανισμός κανονικά. Ο κίτρινος καπνός χρησιμοποιείται στην πραγματικότητα ως δοκιμή για την επαλήθευση της σωστής λειτουργίας της σόμπας. Η δοκιμή πραγματοποιείται πριν από την έναρξη του Κονκλάβιου. Έτσι, αν παρατηρηθεί κίτρινος καπνός, σημαίνει απλώς ότι η σόμπα λειτουργεί σωστά.

Το καλύτερο μέρος για να παρακολουθήσετε τον καπνό είναι στην ίδια την Πλατεία του Αγίου Πέτρου, αλλά το Βατικανό θα μεταδώσει ζωντανά την διαδικασία και στο κανάλι του στο YouTube, Vatican Media Live.

Πώς λειτουργεί η καμινάδα κατά τη διάρκεια του Κονκλαβίου

Η καμινάδα στην Καπέλα Σιξτίνα θα συνδεθεί με δύο σόμπες στο Παρεκκλήσι του Μιχαήλ Άγγελου, μία από χυτοσίδηρο και μία πιο μοντέρνα.

Η πρώτη, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του κονκλαβίου του 1939, προορίζεται για την καύση των ψηφοδελτίων.

Η δεύτερη, πιο σύγχρονη, θα έχει ως σκοπό να καίγονται οι αμπούλες καπνού που θα δώσουν στον καπνό το χρώμα του: μαύρο, αν ο νέος Πάπας δεν έχει ακόμη εκλεγεί, και λευκό, αν έχει γίνει ο διορισμός. Δεδομένου ότι, στο παρελθόν, το χρώμα του καπνού δεν ήταν πάντα εμφανές, τουλάχιστον στην αρχή, από την εκλογή του Ράτσινγκερ το 2005, αποφασίστηκε να συνοδεύεται ο λευκός καπνός με το συνεχές χτύπημα των καμπανών, ώστε το μήνυμα από την Καπέλα Σιξτίνα να είναι σαφές και κατηγορηματικό.

Από κάτω προς τα πάνω, το σύστημα της σόμπας έχει μήκος περίπου 98 πόδια. Το πρώτο μέρος αποτελείται από συνολικά 32 σωλήνες, ενώ το τελευταίο μέρος, που φτάνει μέχρι την οροφή, αποτελείται από έναν ενιαίο σωλήνα μήκους 65 ποδιών, κατασκευασμένο από χάλυβα και χαλκό.

Πώς όμως βγάζουν μαύρο ή άσπρο καπνό;

Η μεθοδολογία μοιάζει ουσιαστικά σαν να φτιάχνουν καπνογόνα.

Υπάρχει κάτι τρόπον τινά συγκινητικό στη μέθοδο με τον οποίο το Βατικανό αναγκάστηκε να καταφύγει στη χημεία για να λειτουργήσει σωστά η αρχαϊκή μέθοδος ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων της παπικής εκλογής. Και η επιστήμη βοηθά στη διατήρηση μιας παράδοσης από μια μακρινή εποχή.

Πριν από αυτήν την περίοδο, οι όροι «fumata nera» και «fumata bianca» δεν σήμαιναν τίποτα για τους περισσότερους ανθρώπους εκτός Ιταλίας. Τώρα όμως όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην χάλκινη καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα.

Ο καπνός προέρχεται εν μέρει από την καύση των ψηφοδελτίων στην ειδική σόμπα. Αλλά για να πάρει το λευκό ή το μαύρο χρώμα, ο καπνός αναμιγνύεται με καπνό από χημικά πρόσθετα που καίγονται στη δεύτερη σόμπα. Παραδοσιακά, το Βατικανό παρήγαγε τα διαφορετικά χρώματα καίγοντας υγρό άχυρο για το λευκό και πίσσα για το μαύρο.

Όποιος έχει ανάψει ποτέ φωτιά ξέρει ότι το υγρό χόρτο είναι κατάλληλο για το πρώτο, ενώ αρκετοί γνωρίζουν ότι αν ρίξουν παλιά λάστιχα ή είδη από καουτσούκ στη φωτιά, ο καπνός θα γίνει μαύρος και, επιπλέον, επιβλαβής, επειδή θα είναι γεμάτος αιθάλη, η οποία μπορεί να φράξει τους πνεύμονες και είναι πιθανώς καρκινογόνα.

Ωστόσο, δεν είναι η ανησυχία για το περιβάλλον που οδήγησε το Βατικανό να αλλάξει τις πρακτικές του. Μάλλον, ο καπνός σε κάποιες προηγούμενες εκλογές είχε ένα ασαφές γκρι χρώμα, γεγονός που οδήγησε στην απόφαση το 2005 να χρησιμοποιηθεί μια πιο αξιόπιστη μέθοδος βασισμένη σε χημικά συστατικά.

Το Βατικανό αποκάλυψε τώρα ποια είναι αυτά. Για το μαύρο χρώμα χρησιμοποιείται ένα μείγμα υπερχλωρικού καλίου, ανθρακενίου και θείου, ενώ το λευκό προέρχεται από χλωρικό κάλιο, λακτόζη και μια ρητίνη κωνοφόρων που ονομάζεται κολοφώνιο, η οποία συχνά τρίβεται στα δοξάρια των βιολιών για να αυξήσει την τριβή.

Η ανθρακίνη, που βρίσκεται στην πίσσα του άνθρακα, είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για την παραγωγή μεγάλων μαύρων σωματιδίων αιθάλης, αν και δεν χρησιμοποιείται πλέον σε πυροτεχνήματα λόγω της καρκινογόνου δράσης της. Το θείο καίγεται επίσης καλά και ήταν παραδοσιακό συστατικό της πυρίτιδας: πράγματι, το μείγμα «fumata nera» του Βατικανού είναι βασικά αυτό, με τον παραδοσιακό οξειδωτικό παράγοντα νιτρικό κάλιο να αντικαθίσταται από υπερχλωρικό κάλιο.

Ο λευκός καπνός για πυροτεχνήματα παράγεται πιο συχνά – και με μεγαλύτερη αξιοπιστία – με την καύση σκόνης ψευδαργύρου με την προσθήκη του οργανικού διαλύτη εξαχλωροαιθάνιο και οξειδίου του ψευδαργύρου. Χρησιμοποιείται ευρέως για στρατιωτικές ασκήσεις. Ωστόσο, ο διαλύτης είναι δηλητηριώδης και ο ίδιος ο καπνός μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη και αναπνευστικά προβλήματα. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Βατικανό επέλεξε μια ασφαλέστερη συνταγή.

Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα καπνού δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Η ηλεκτρική θέρμανση του καπναγωγού και οι εφεδρικοί ανεμιστήρες εξασφαλίζουν ότι ο καπνός θα βγαίνει με δύναμη, ενώ η διαδικασία θα έχει σίγουρα δοκιμαστεί για να διασφαλιστεί ότι ο μαύρος καπνός δεν θα γίνει λευκός καθώς τα μεγάλα κομμάτια αιθάλης διαλύονται σε μικρότερα σωματίδια ένα φαινόμενο που παρατηρείται μερικές φορές όταν καπνός από φωτιά ανεβαίνει στον αέρα.

Ο πιο διάσημος γλάρος

Ένας γλάρος που πέταξε πάνω από την καμινάδα έγινε αυτό που σήμερα θα αποκαλούσαμε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας παπικής σύσκεψης το 2013, ένας λευκός γλάρος προσγειώθηκε στο εξωτερικό μέρος της καμινάδας αμέσως μετά την εκπομπή μαύρου καπνού, προκαλώντας ένα σύμβολο ελπίδας. Ομάδες περίεργων θεατών κινηματογράφησαν τον γλάρο και το βίντεο διαδόθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το πουλί τελικά πέταξε μακριά μετά από 30 λεπτά….διασημότητας.

Το διάλειμμα του κονκλάβιου

Εάν οι εκλέκτορες δεν καταλήξουν σε συμφωνία για έναν υποψήφιο μετά από τρεις ημέρες ατελέσφορων ψηφοφοριών, επιτρέπεται διάλειμμα έως και μία ημέρα για προσευχή, ελεύθερη συζήτηση μεταξύ των ψηφοφόρων και σύντομη πνευματική προτροπή από τον καρδινάλιο πρωτοδιάκονο.

Τι συμβαίνει αμέσως μετά την εκλογή του νέου Πάπα;

Μόλις οι καρδινάλιοι εκλέξουν νέο Πάπα, ο τελευταίος από τους καρδινάλιους διακόνους καλεί τον γραμματέα του Κολλεγίου των Καρδιναλίων και τον επικεφαλής των Ποντιφικών Λειτουργικών Τελετών στην Καπέλα Σιξτίνα.

Ο Κοσμήτορας του Κολλεγίου, καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, μιλώντας εξ ονόματος όλων των εκλεκτόρων, ζητά τη συγκατάθεση του εκλεγμένου υποψηφίου με τα ακόλουθα λόγια: «Δέχεσαι την κανονική εκλογή σου ως Ανώτατος Ποντίφικας;» Μόλις λάβει τη συγκατάθεσή του, τον ρωτά: «Ποιο όνομα επιθυμείς να φέρεις;».

Τα καθήκοντα του συμβολαιογράφου, με δύο τελετουργικούς αξιωματούχους ως μάρτυρες, εκτελούνται από τον επικεφαλής των Ποντιφικών Λειτουργικών Τελετών, ο οποίος συντάσσει το έγγραφο αποδοχής και καταγράφει το όνομα που επιλέχθηκε.

Από εκείνη τη στιγμή, ο νεοεκλεγμένος Πάπας αποκτά πλήρη και ανώτατη εξουσία επί της Καθολικής Εκκλησίας. Η Σύνοδος τελειώνει αμέσως σε αυτό το σημείο.
Στη συνέχεια, οι καρδινάλιοι εκλέκτορες αποτίουν φόρο τιμής και υπόσχονται υπακοή στον νέο Πάπα, και ευχαριστούν τον Θεό.

Ο καρδινάλιος πρωτοδιάκονος ανακοινώνει στους πιστούς την εκλογή και το όνομα του νέου Ποντίφικα με τη διάσημη φράση: «Annuntio vobis gaudium magnum; Habemus Papam».

Αμέσως μετά, ο νέος Πάπας δίνει την Αποστολική Ευλογία Urbi et Orbi από τη Λότζια της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου.

Το τελευταίο βήμα που απαιτείται είναι, μετά την επίσημη τελετή ενθρόνισης του Ποντίφικα και εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ο νέος Πάπας να αναλάβει επίσημα την Πατριαρχική Αρχιεπισκοπή του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού.

Πηγή:newsbomb.gr