Επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας για την κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή, καθώς οι ΗΠΑ τα ξημερώματα ενεπλάκησαν ενεργά στον πόλεμο του Ισραήλ με το Ιράν προχωρώντας στοχευμένα σε βομβαρδισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων της Τεχεράνης.
Πιο αναλυτικά τα αμερικανικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν επιθέσεις σε τρεις ιρανικές εγκαταστάσεις, σε Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν.
Για μία «θεαματική στρατιωτική επιτυχία», έκανε λόγο ο Ντόναλντ Τράμπ, ενώ ο Ισραηλινός πρόεδρος, Μπενιαμίν Νετανιάχου, εξέφρασε τις ευχαριστίες του στον Αμερικανό πρόεδρο. Ο εθνικός εσωτερικός εναέριος χώρος του Ισραήλ έκλεισε υπό τον φόβο αντιποίνων, την ίδια ώρα που η Τεχεράνη προανήγγειλε ανταποδοτικά πλήγματα πραγματοποιώντας άμεσα την πρώτη απάντηση.
Όλο το χρονικό της επίθεσης
Λίγο πριν από τις τρεις τα ξημερώματα, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνει με ανάρτησή του στο Twitter ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έπληξαν επιτυχώς τις τρεις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν.
Από το Κέντρο Επιχειρήσεων του Λευκού Οίκου, σύσσωμο το επιτελείο των συμβούλων του Αμερικανού προέδρου παρακολουθεί την επιχείρηση, ενώ στο διάγγελμα που ακολούθησε ο Ντ. Τραμπ προειδοποιεί το Ιράν να τερματίσει τον πόλεμο, αλλιώς θα ακολουθήσουν σφοδρότατα χτυπήματα. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου από την πλευρά του τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ολοκλήρωσαν τη δουλειά εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, που ξεκίνησε από τον ισραηλινό στρατό στις 13 Ιουνίου, σημειώνοντας πως ο Τραμπ γράφει ιστορία.
Χρειάστηκαν μόλις 48 ώρες από τη διορία των δύο εβδομάδων που είχε δώσει στο Ιράν για να λάβει την απόφασή του Αμερικανός πρόεδρος και ενώ όλα έδειχναν τις τελευταίες ώρες πως το χτύπημα δεν αργεί.
Σύμφωνα με το Fox News οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν έξι βόμβες διάτρησης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φόρντο και 30 πυραύλους Τόμαχοκ που εκτοξεύθηκαν από υποβρύχια, πλήττοντας Νατάνζ και Ισφαχάν.
Στην πρώτη του αντίδραση, το Ιράν τόνισε ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φόρντο δεν έχουν πληγεί σοβαρά και ότι οι καταστροφές περιορίζονται στο έδαφος, επισημαίνοντας ότι μπορούν να αποκατασταθούν καθώς επίσης, ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις διαρροής. Παράλληλα, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διέπραξαν μια σοβαρή παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου με τις επιθέσεις στις ειρηνικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και προειδοποιεί ότι όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι για αντίποινα.
Εμπλοκή στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή
Σε πλήρη συντονισμό η Ουάσιγκτον με το Ισραήλ – κατόπιν εντονότατων πιέσεων από το Ισραήλ ότι θα δράσει ακόμη και μόνο του αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν δράσουν ταχύτερα – στις 03:00 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος έπληξαν με έξι διατρητικές βόμβες GBU-57 τις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν με 30 Τόμαχοκ από αμερικανικά υποβρύχια, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Το Ιράν στην πρώτη του αντίδραση στρατιωτικά, απάντησε πλήττοντας περιοχές του Ισραήλ με αποτέλεσμα να τραυματιστούν τουλάχιστον 86 άνθρωποι, οι περισσότεροι ελαφρά. Ωστόσο, οι καταστροφές είναι εκτενείς.
Λίγο αργότερα το Ισραήλ απάντησε πλήττοντας το δυτικό Ιράν. Εκτοξευτές πυραύλων, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού που είχαν χρησιμοποιηθεί από το Ιράν νωρίτερα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος λειτούργησε τελικά με τρόπο που ευχόταν στήριξε ενεργά τον σύμμαχο του Ισραήλ, δέχεται ήδη επικρίσεις στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών από τους Δημοκρατικούς.
Από τα βασικά βεβαίως ερωτήματα είναι αν η Τεχεράνη θα πλήξει αμερικανικούς στόχους στην περιοχή, αν θα κλείσει τα Στενά του Ορμούζ και βέβαια αν οι εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση και αποκλιμάκωση εισακουστούν.
Σύμφωνα με το CBS οι Ηνωμένες Πολιτείες επικοινώνησαν στο Ιράν το εξής μήνυμα από χθες, πριν δηλαδή χτυπήσουν ότι οι επιδρομές αυτές θα ήταν χειρουργικές, ότι δεν επιδιώκουν αλλαγή καθεστώτος, ότι δεν επιδιώκουν διεύρυνση και επέκταση της σύγκρουσης, ενώ το Ιράν, σύμφωνα με ανώτατες πηγές στο Ρόιτερς, είχε μετακινήσει εκτός Φόρντο τη μεγαλύτερη ποσότητα του εμπλουτισμένου ουρανίου σε τοποθεσία που δεν προσδιόρισαν πάντως πριν από την αμερικανική επίθεση.
Τέλος, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει διαρροή εκτός των σημείων που χτυπήθηκαν και το Κουβέιτ ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει αύξηση στα επίπεδα ραδιενέργειας μετά τις αμερικανικές επιθέσεις στην περιοχή.
Το ΕΡΤNews στην πρώτη γραμμή
Σε συναγερμό η διεθνής κοινότητα- Έκκληση για την αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης
Την ανάγκη να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση με διάλογο και διπλωματία, επισημαίνει η παγκόσμια κοινότητα, που παρακολουθεί τις εξελίξεις με κομμένη την ανάσα.
Έκκληση σε όλες τις πλευρές να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος είναι οι ανακοινώσεις κρατών από όλο τον κόσμο, ενώ αντιδράσεις υπάρχουν και εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πιο αναλυτικά, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών απείλησε ότι όλες οι επιλογές είναι πια στο τραπέζι, ότι οι επιπτώσεις θα είναι μακροπρόθεσμες και ότι το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες «ανατίναξαν» τη διπλωματία.
Οι Φρουροί της Επανάστασης από την πλευρά τους διαμηνύουν ότι «ο πόλεμος μόλις ξεκίνησε. Σκοτώστε τους όπου τους βρείτε» το μήνυμά τους. «Οι εισβολείς θα το μετανιώσουν».
Οι σύμμαχοι του Ιράν, οι Χούθι, προειδοποίησαν ότι η αντίδραση τους στις επιθέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ζήτημα χρόνου. Απείλησαν και πάλι με επανάληψη των επιθέσεων κατά πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, ενώ η Χαμάς έκανε λόγο για άμεση απειλή στην ειρήνη και την ασφάλεια.
Αντίδραση υπήρξε και από τη Ρωσία, με τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ να σημειώνει «ο Τραμπ, που ανήλθε στην εξουσία ως ειρηνοποιός πρόεδρος, ξεκίνησε νέο πόλεμο για τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Πρώτη αντίδραση από το ΝΑΤΟ, από πηγές της Συμμαχίας, αξιωματούχος του είπε στο Ρόιτερς ότι οι Σύμμαχοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και την κατάσταση.
Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι επικεφαλής καλούν όλες τις πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Στη Βρετανία, ο Βρετανός πρωθυπουργός ζητά από το Ιράν να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, επισημαίνοντας ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αποτελεί τεράστια απειλή για τη διεθνή ασφάλεια. Την ίδια στιγμή πάντως, το Λονδίνο επισημαίνει ότι δεν ενεπλάκη η Βρετανία στις αμερικανικές επιχειρήσεις, ότι δεν ζητήθηκε άδεια για τον Ντιέγκο Γκαρσία και ότι είχε ενημερωθεί πριν από την αμερικανική επιχείρηση.
Από την Ιταλία, ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι επίσης απηύθυνε έκκληση για αποκλιμάκωση και για διαπραγματεύσεις.
Η Σαουδική Αραβία κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να διπλασιάσει να εντείνει τις προσπάθειές της για εξεύρεση λύσης.
Το Ιράκ καταδίκασε τη στρατιωτική κλιμάκωση, τόνισε ότι απειλεί την ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
Από την πλευρά του ΟΗΕ, ο γενικός γραμματέας Αντόνιο Γκουτέρες ανήρτησε ότι είναι εξαιρετικά ανήσυχος. Προειδοποίησε ότι η σύγκρουση μπορεί πολύ γρήγορα να βγει εκτός ελέγχου, με καταστροφικές συνέπειες και για την περιοχή και για όλο τον κόσμο. Απηύθυνε επίσης έκκληση για αποκλιμάκωση.
Η Κίνα στην πρώτη της αντίδραση διερωτάται αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επαναλαμβάνουν στο Ιράν το ίδιο λάθος που είχαν κάνει στο Ιράκ και κάνει λόγο για επικίνδυνη κλιμάκωση.
Και η Ιαπωνία επίσης ζήτησε αποκλιμάκωση.
Τέλος έντονες αντιδράσεις υπάρχουν και στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου κορυφαία στελέχη των Ρεπουμπλικάνων είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων, όχι όμως και Δημοκρατικοί. Ενδεικτική είναι η αντίδραση του επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή, του Χακίμ Τζέφρις, ο οποίος τόνισε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος παραπλάνησε τη χώρα για τις προθέσεις του, δεν ζήτησε έγκριση από το Κογκρέσο για τη χρήση στρατιωτικής ισχύος και θέτει σε κίνδυνο τις Ηνωμένες Πολιτείες, εμπλέκοντας τη χώρα σε έναν εν δυνάμει καταστροφικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή. «Φέρει την απόλυτη ευθύνη», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αντιδράσεις υπήρξαν και από τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών, όπου μεταξύ άλλων η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με ανάρτησή της στο Χ (πρώηνTwitter) δηλώνει ότι «η σταθερότητα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα». Το μήνυμά της αρχίζει λέγοντας ότι «το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνική βόμβα» και δηλώνει ότι «το τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι το μόνο μέρος για να τερματιστεί αυτή η κρίση».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα δηλώνει ανήσυχος για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και αναφέρεται στους αμάχους που, όπως λέει, θα υποφέρουν από την περαιτέρω κλιμάκωση αυτής της κρίσης, ενώ μιλάει για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το διπλωματικό της ρόλο, λέγοντας πως συνεχίζει να συνεργάζεται με τα εμπλεκόμενα μέρη και τους εταίρους για την εξεύρεση μιας ειρηνευτικής λύσης.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η δήλωση της Κάγια Κάλας, υπεύθυνης της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία καλεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να αποτρέψουν περαιτέρω κλιμάκωση. Η ίδια δηλώνει ότι όλα αυτά θα συζητηθούν αύριο με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς αύριο είναι η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Μέση Ανατολή αλλά και οι προεκτάσεις αυτής της εξέλιξης θα συζητηθούν από την Κάγια καλέσεις και τους Ευρωπαίους ομολόγους της.
